Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen Universiteit en Researchcentrum
1 mei 2002, nr. 033
Deelnemers aan Wagenings MKZ-Atelier:
Nieuw MKZ-draaiboek moet met schone lei beginnen
Om te voorkomen dat een MKZ-epidemie opnieuw zal leiden tot een crisis is het
van groot belang dat de overheid bij het maken van een nieuw draaiboek echt
met een schone lei begint. Hierbij zouden op zijn minst de door de Europese
Unie gedicteerde handelspolitieke maatregelen met betrekking tot het
non-vaccinatiebeleid ter discussie moeten worden gesteld. Deze aanbevelingen
worden aangedragen door diverse vertegenwoordigers van betrokkenen bij de
MKZ-crisis van vorig jaar. De mogelijke oplossingsrichtingen zijn afkomstig
uit een besloten workshop, die onlangs is gehouden met een dertigtal
vertegenwoordigers van getroffen veehouders, maatschappelijke organisaties en
overheden in het kader van een Wagenings MKZ-Atelier. Deze ontwerpateliers
zijn ingesteld door Wageningen Universiteit en Researchcentrum om
maatschappelijke organisaties de kans te geven zich gedurende korte tijd samen
met onderzoekers te buigen over actuele vraagstukken. De bevindingen van de
eerste workshop van het MKZ-Atelier zullen binnenkort door een groep
onderzoekers worden besproken om de (toekomstige) rol van wetenschappers vast
te stellen. Uiteindelijk doel is te komen tot een rapport met aanbevelingen
die waarschijnlijk rond eind augustus aan de Raad van Bestuur van Wageningen
UR zal worden aangeboden.
Emotionele schade
De MKZ-crisis heeft Nederland vorig jaar maandenlang in haar greep gehouden.
Het ruimen van een groot aantal dieren op veehouderijbedrijven, bij
particulieren en bij natuurorganisaties heeft geleid tot veel emotionele
schade en maatschappelijke verontwaardiging. Voor een groot aantal betrokkenen
was het duidelijk dat deze situatie zich niet nog eens zou mogen voordoen.
Reden voor prof.dr.ir. Akke van der Zijpp, hoogleraar dierlijke
productiesystemen, het initiatief te nemen tot een MKZ-Atelier, waarin
onderzoekers samen met maatschappelijke organisaties proberen een antwoord te
formuleren op de belangrijke maatschappelijke vraag: Hoe kunnen we een
volgende MKZ-crisis voorkomen? In de eerste workshop, die vanwege de grote
emotionele lading rond dit onderwerp een besloten karakter had, hebben
vertegenwoordigers van verschillende betrokken groepen samen een analyse
gemaakt van het probleem, de achterliggende waarden en mogelijke
oplossingsrichtingen geformuleerd. Vrijwel alle uitgenodigde organisaties
gaven gehoor aan de oproep deel te nemen aan de workshops, met uitzondering
van vertegenwoordigers van de industrie, terwijl die juist een relatief
belangrijke invloed hebben op het gevoerde MKZ-beleid.
Menselijke factor
Volgens de betrokkenen is de MKZ-epidemie vooral een crisis geworden doordat
het draaiboek dat door de overheid werd gehanteerd bij de bestrijding niet
meer spoorde met de veranderde waarden in de maatschappij. Daarnaast is de
communicatie rond de uitvoering van de maatregelen niet erg effectief verlopen
en werd er bijvoorbeeld weinig rekening gehouden met locale verschillen en is
de menselijke factor te veel op de achtergrond geraakt. Zo zou de overheid
haar menselijke gezicht beter kunnen tonen door bij ruiming een locale
berichtgever (bijvoorbeeld de praktiserend dierenarts) aan te wijzen. Ook was
de informatievoorziening vaak veel te veel eenrichtingsverkeer en was het
vrijwel onmogelijk betrouwbare informatie te krijgen over regio- of
sectorspecifieke gevallen. Het formuleren van een volledig nieuw draaiboek
heeft volgens de deelnemers aan de workshop de grootste prioriteit. Het
betrekken van verschillende belanghebbenden bij het opstellen van zo'n nieuw
draaiboek is noodzakelijk. Daarnaast dient het aanbeveling in een pilot het
draaiboek in een gebied te laten proefdraaien. Ook wordt gepleit voor het
verwerken van ingeente dieren in de keten, als alternatief voor destructie.
Deze mogelijkheid wordt in de handelsrichtlijn geboden, maar is om economische
reden niet uitgevoerd. Bovendien zou het systeem van kortingen moeten worden
omgevormd naar een boetesysteem.