Ministerie van Buitenlandse Zaken
---
Aan de Voorzitter van de TweedeKamerderStaten-Generaal Binnenhof4 Den Haag
Afdeling Oost-Europa en Centraal Azië Bezuidenhoutseweg 67 Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum 26 april 2002 Behandeld Taco Stoppels
Kenmerk DZO-90/02 Telefoon 070 - 348 60 98
Blad /6 Fax 070 - 34853 29
Bijlage(n) 1 E-Mail dzo@minbuza.nl
Betreft Beantwoording vragen van het lid Van Middelkoop over Azerbaijan en
de zaak van Aliakram Gumbatov
Zeer geachte Voorzitter,
Graag bied ik u hierbij, mede namens de de Minister van Justitie, de
antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Van
Middelkoop over Azerbaijan en de zaak van Aliakram Gumbatov. Deze vragen
werden ingezonden op 20 februari 2002 met kenmerk 2010206220.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Antwoord van de heer Van Aartsen, Minister van BuitenlandseZaken, en de heer
Korthals, Minister van Justitie, op vragen van het lid Van Middelkoop
(ChristenUnie).
Vraag 1
Heeft de minister van Justitie recentelijk een Memorandum of Understanding
getekend met zijn collega van Azerbaijan? Waarop heeft deze overeenkomst
betrekking op?
Antwoord
De minister van Justitie heeft op 3 februari jl. een Memorandum of
Understanding getekend met zijn Azeri collega. Het MoU heeft betrekking op
het uitwisselen van informatie op juridisch en justitieel terrein, door
middel van het uitwisselen van literatuur en wetgeving, alsmede door het
organiseren van seminars en trainingen.
Vraag 2
Is bij deze gelegenheid ook aandacht gegeven aan de politieke gevangenen in
dat land, de bejegening van die gevangenen en in het bijzonder aan de
prominente politieke gevangene Aliakram Gumbatov, voor wie eerder aandacht
is gevraagd?
Antwoord
Tijdens bilaterale gesprekken is aandacht gevraagd voor de positie van alle
politieke gevangenen in Azerbaijan, inclusief de heer Gumbatov.
Het bezoek van de Azeri minister van Justitie was overigens een gevolg van
de uitgesproken rol die Nederland speelt sinds toetreding van Azerbaijan tot
de Raad van Europa (RvE) in de monitoring van de naleving van de
toezeggingen die het land bij toetreding deed.
Vraag 3
Heeft de regering van Azerbaijan al gereageerd op het rapport van de drie
onafhankelijke deskundigen die op verzoek van de Secretaris-generaal van de
Raad van Europa onderzoek hebben gedaan naar de politieke gevangenen in
Azerbaijan? Indien dit het geval is, wat was de reactie?
Antwoord
Over de inhoud van de Azeri reactie op het rapport van de drie
onafhankelijke deskundigen is op dit moment binnen de Raad van Europa nog
vertrouwelijk overleg gaande, zodat ik u daar geen mededelingen over kan
doen.
Vraag 4
Is het u bekend dat op 24 januari een rechtszaak in beroep tegen Gumbatov is
begonnen? Is het waar dat met het oog hierop strafwettelijke bepalingen zijn
aangepast, de beschuldiging is gewijzigd in die van separatisme, en dat de
rechterlijke autoriteiten aldaar deze rechtszaak achter gesloten deuren
voeren?
Antwoord
Op 24 januari jl. is geen rechtszaak in beroep tegen de heer Gumbatov
begonnen. Het Hof van Appel van de Republiek Azerbaijan startte (op verzoek
van de Openbaar Aanklager) op die datum een onderzoek naar de mogelijkheden
tot herziening van de rechtszaak tegen de heer Gumbatov.
Een revisie van de rechtszaak tegen de heer Gumbatov is inmiddels vanwege de
aangepaste wetgeving door het Hof ontvankelijk verklaard, hetgeen niet in
lijn is met internationale standaarden. Nederland zal hier in RvE-kader op
wijzen.
De advocaat van de heer Gumbatov heeft inmiddels verzocht om uitstel van de
aanvang van het proces ter bestudering van de documenten.
Overigens is sinds de toetreding van Azerbaijan tot de RvE de wetgeving in het land aanzienlijk verbeterd. Azerbaijan heeft zich ook meerdere malen gecommitteerd aan wetshervormingen die uiteindelijk zullen leiden tot een wetsstelsel dat hoort bij een volwaardig lid van de RvE.
Vraag 5
Wat is, gelet op alle hierop van toepassing zijn de regels op het gebied van
strafvordering die gelden binnen de Raad van Europa, uw mening over deze
bejegening van genoemde gevangene?
Antwoord
Azerbaijan is een nieuw lid van de RvE. De implementatie van RvE-standaarden
in het land verloopt over het algemeen gestaag, maar soms wat langzaam. Van
deze stroperige implementatie is de gang van zaken met betrekking tot
politieke gevangenen een voorbeeld.
De Azeri autoriteiten dienen zich echter te allen tijde te houden aan de
verplichtingen die ze bij de toetreding tot de RvE zijn aangegaan, inclusief
de geadopteerde regelgeving op het gebied van strafvordering.
Vraag 6
Wilt u, bilateraal en via de u ter beschikking staande kanalen van de Raad
van Europa, bij de regering van Azerbaijan protest aantekenen tegen deze
nieuwe rechtszaak en opnieuw aandringen op vrijlating?
Antwoord
Ja, met name via de RvE. Het blijven uitoefenen van een gemeenschappelijke
en consequente pressie op de Azeri autoriteiten via de RvE biedt naar
Nederlandse mening de beste mogelijkheden om de positie van alle politieke
gevangenen in Azerbaijan, inclusief die van de heer Gumbatov, te verbeteren
en hun invrijheidstelling te bepleiten.
Vraag 7
Wilt u bevorderen dat, indien een rechtszaak kennelijk onvermijdelijk zou
zijn, deze in volledige openbaarheid plaatsvindt en wilt u zorgen voor
internationale waarneming in enigerlei vorm?
Antwoord
Nederland zal de gang van een (mogelijk) nieuw proces tegen de heer Gumbatov
nauwgezet volgen en streeft naar onafhankelijke waarneming bij dat proces.
Nederland zal in EU- en RvE-verband de openbaarheid van het (mogelijke)
proces aankaarten
===