STAATSBOSBEHEER
http://www.staatsbosbeheer.nl/actueel/persberichten/
Cultuurhistorisch geheugenverlies bedreigt het landschap
CHAPEAU: Ruisdaels landschap is allang geen stilleven meer
KOP: Cultuurhistorisch geheugenverlies bedreigt het landschap
Cultuurhistorisch geheugenverlies bedreigt het landschap volgens
Staatsbosbeheer. Want wat kunnen we vandaag de dag nog zien van het
landschap dat Jacob van Ruisdael zo inspireerde? Staatsbosbeheer en
het Frans Hals Museum hebben het antwoord op deze vraag verpakt in het
boek 'Ruisdaels landschap is geen stilleven'. Het boek verschijnt op
27 april, gelijktijdig met de opening van de Ruisdael-tentoonstelling
in het Frans Hals Museum.
De omgeving van Haarlem was in de 17e-eeuw een dankbare inspiratiebron
voor landschapschilders als Jacob van Ruisdael. Hij schilderde talloze
duintaferelen, maar vooral zijn 'Gezichten op Haarlem' geven een
indruk van het gevarieerde landschap dat de stad omgeeft. Het boek
'Ruisdaels landschap is geen stilleven' slaat een brug tussen de
geschilderde landschappen en de hedendaagse omgeving van Haarlem. Het
gaat over de mensen die het landschap in de 17e-eeuw en anno 2002
gebruiken en vormgeven. Het vertelt de verhalen van de blekers,
brouwers en landgoedeigenaren die op Ruisdaels schilderijen figureren.
Maar ook de hedendaagse stedenbouwers en natuurbeheerders komen
aanbod. In ruim drie eeuwen is niet alleen het landschap zelf maar ook
de manier waarop mensen het beleven en verbeelden sterk veranderd. Het
boek illustreert dat onder meer aan de hand van werk van hedendaagse
Haarlemse kunstenaars.
Fietsroute
De Ruisdaelroute, die Staatsbosbeheer bij het boek heeft uitgezet,
verbindt Haarlem met de mooiste plekken in het buitengebied. Sinds
Ruisdael is de omgeving van Haarlem ingrijpend veranderd. Toch zijn de
contouren van het historische landschap, zoals voormalige zandvaarten,
bleekvelden en landgoederen, op veel plaatsen nog herkenbaar. De
fietsroute biedt de gelegenheid om te ervaren hoe fascinerend het
landschap nog steeds is. Aan de hand van de toelichting bij de
routekaart kunnen de sporen uit de 17e eeuw herkend worden en gaat het
landschap voor je leven.
Historisch geheugenverlies
Het boek besluit met de vraag hoe het Haarlemse landschap er over
enkele decennia uit zal zien. Zijn de historische
landschapsstructuren, die net als de schilderijen van Ruisdael
onderdeel zijn van onze cultuurgeschiedenis, dan nog te traceren? Op
een aantal plaatsen, zoals bijvoorbeeld op Landgoed Elswout van
Staatsbosbeheer wordt het historisch erfgoed met succes beheerd. Maar
in het overgangsgebied tussen stad en duin leiden cultuurhistorische
waarden een betrekkelijk anoniem bestaan en dreigt sluipende
verwaarlozing. Het vervagen van oude landschapskenmerken doet zich in
veel stadsrandgebieden in Nederland voor. Met als gevolg: nivellering
van het Hollandse landschap en 'cultuurhistorisch geheugenverlies'.
Om het proces te keren moeten cultuurhistorisch waardevolle groene
enclaves in de stadsrand weer een duidelijke functie krijgen, die
gericht landschapsbeheer mogelijk maakt. Dit kan door deze op te nemen
in een stevige groenstructuur die stad en duingebied verbindt.
Het behoud van karakteristieke regionale landschappen begint volgens
Staatsbosbeheer met het doorbreken van de onverschilligheid. Het
landschap moet voor mensen weer gaan leven. Met het boek en de
Ruisdael-fietsroute levert Staatsbosbeheer daar een heldere bijdrage
aan.
'Ruisdaels landschap is geen stilleven'
ISBN: 90-807086-1-5,
Formaat: 21x21 cm, 60 pagina's, 80 illustraties, fullcolour
Uitgave: Staatsbosbeheer i.s.m. Frans Hals Museum.
Het boek is vanaf 27 april verkrijgbaar bij een aantal Haarlemse
boekhandels, bezoekerscentrum de Zandwaaier, het Frans Halsmuseum en
via www.staatsbosbeheer.nl. Boek èn routekaart kosten samen euro
8,90.
---