Vlaamse Regering


PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN MINISTER MIEKE VOGELS VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, GEZONDHEID EN GELIJKE KANSEN 25 april 2002

Wachtlijst gehalveerd voor dringende en zwaarste zorgvraag

Vandaag organiseerde het gehandicaptenfront een nationale betoging. De eisen van de manifestanten hebben betrekking op:

- de volledige terugbetalingsregeling van de elektrische rolstoelen;

- de reglementering voor de terugbetaling van materiële hulp (hulpmiddelenbeleid);

- de wachtlijsten voor opvang in een voorziening.
Minister Vogels heeft een delegatie van de betogers op haar kabinet ontvangen en haar standpunten toegelicht.

Rolstoelen:
Wat betreft de rolstoelen: in de periode vóór de
oprichting van het Vlaams Fonds voor de Sociale
Integratie van Personen met een Handicap (1991) was het voormalig Rijksfonds voor de Sociale Reclassering van Minder-validen bevoegd voor de terugbetaling van
orthopedische hulpmiddelen. Vlaanderen kreeg het grootste deel van de bevoegdheden van dit vroegere Rijksfonds. De bevoegdheid voor de functionele revalidatie en voor de terugbetaling van o.a. rolstoelen bleef federaal en werd overgedragen aan het Riziv. O.a. om deze kosten te kunnen dekken ontvangt de federale overheid tot vandaag de taksen op de wetsverzekeringen en de verzekeringen burgerlijke aansprakelijkheid. (Volgens de
Beroepsvereniging der Verzekeringsondernemingen ging het in 1999 over 14 miljard bef.)

Niettegenstaande deze duidelijke bevoegdheidsverdeling, en de beschikbare financiering naar het federale
beleidsniveau, heeft de Vlaamse gemeenschap sinds 1992 een eigen hulpmiddelenbeleid uitgebouwd. De doelstelling van het Vlaams Fonds is niet louter gericht op de
'reclassering' van de persoon, maar op zijn integratie in de gehele samenleving in al zijn aspecten. Deze
doelstelling laat toe dat het Vlaams Fonds de kosten voor materiële hulp aan de personen terugbetaalt, op
voorwaarde dat het ziekenfonds niet tussenkomen.

De gebruikers van elektrische rolstoelen moeten in eerste instantie de terugbetaling van de aankoopsom bij het Riziv aanvragen via hun ziekenfonds. In de Vlaamse gemeenschap geldt de aanvullende regeling dat het Vlaams Fonds daarbovenop de terugbetaling optrekt, afhankelijk van de ernst van de handicap, tot 7.567 Euro (305.252 bef) of tot 12.611 Euro (508.726 bef). Voor personen met een zeer uitzonderlijke zorgbehoefte wordt de tussenkomst van het Vlaams Fonds verhoogd tot het volledige
factuurbedrag, wanneer een bijzondere bijstandcommissie (BBC) daarover gunstig beslist.

Op 26 februari 2002 heeft het Overlegcomité tussen de regeringen in ons land, een Interministeriële Conferentie voor Personen met een Handicap opgericht en opdracht gegeven om o.a. het beleid over de terugbetaling van hulpmiddelen beter op elkaar af te stemmen.

Hulpmiddelen
Er is sinds jaren bij de eindgebruikers grote
ontevredenheid over de wijze waarop de materiële
hulpmiddelen door het Vlaams Fonds worden toegekend. Tot
1 januari van dit jaar werkte men met een hulpmiddelen- en nomenclatuurlijst, die werd gebonden aan bepaalde stoornissen en handicaps. Bij ieder hulpmiddel waren specifieke regels opgesomd die door de ambtenaren stuk voor stuk moesten worden gecontroleerd. Om bijvoorbeeld een leesloupe terugbetaald te krijgen, moest de persoon boven op een dossier attesten inbrengen van een oogarts. Men diende hulpmiddel per hulpmiddel aan te vragen en te motiveren. Dit systeem was administratief loodzwaar.

De snelle evolutie van de technologie geeft enorme nieuwe mogelijkheden voor personen met een handicap. Een GSM met sms-functies bijvoorbeeld kan zeer handig zijn voor personen met gehoorproblemen. Blinden kunnen dan weer vlot surfen op het Internet dankzij een toestel dat geschreven tekst omzet in braille. Met het logge systeem van de nomenclatuurlijst, en de daarbij gevoegde regels, was de overheid niet in staat om snel oude door meer moderne hulpmiddelen te vervangen.

Vaak zijn hulpmiddelen niet versleten op het moment dat de persoon ze niet meer nodig heeft, en toch liet het vroegere systeem geen financiering van
tweedehandshulpmiddelen toe.

Sinds 1 januari is een nieuwe reglementering van kracht dat net de administratieve vereenvoudiging beoogt. Personen met een handicap moeten niet steeds opnieuw een nieuw dossier indienen voor elk nieuw hulpmiddel.

Voor elke persoon met een handicap wordt een persoonlijke korf van hulpmiddelen die hij nodig heeft samengesteld. De specifieke samenstelling van deze hulpmiddelenkorf bepaalt tevens het budget dat aan de persoon wordt toegekend. Binnen dit budget kan de persoon de volgende vier jaar hulpmiddelen die hij nodig heeft aanschaffen. Hij kan deze middelen ook aankopen op de tweede
handsmarkt, of in een buurland, en hij kan het niet gebruikte deel van het budget opsparen om een duurdere investering te doen.

Dit nieuw systeem geeft de betrokken persoon met een handicap een grotere keuzevrijheid. Bovendien kan hij of zij, op vraag, zich laten bijstaan voor een persoonlijk advies. Dit is niet echter niet verplicht. Als de
behoefte wijzigt, kan de persoon met een handicap perfect een bijkomende vraag stellen of zijn budget laten
aanpassen; het klopt dus niet dat die persoon dan vier jaar 'vastzit.'

Het nieuwe besluit is voorbereid door het Vlaams Fonds waar de gebruikers en de voorzieningen betrokken zijn bij diverse overleg- en bestuursorganen. De gebruikers zijn dus intensief betrokken bij de discussie over dit
besluit.

Voor de uitvoering van dit nieuwe besluit werd op de begroting van 2002 een structureel krediet van 21,905 mio ? ingeschreven. (884 mio bef). In vergelijking met 1998 (364,5 mio bef) is dit in een stijging met liefst 242 %. De bewering van sommigen als zou deze nieuwe reglementering een besparing betekenen, is dus geenszins waar.

Ongeveer 16.000 aanvragen voor de terugbetaling van hulpmiddelen van personen met een handicap worden
jaarlijks ingediend. 88 % van de dossiers wordt gunstig beslist.

Historische reeks materiële bijstand:

1995
Volume hulpmiddelen: 6.980
Budget (bef): 293 700 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 42.077

1996
Volume hulpmiddelen: 7.840
Budget (bef): 296 800 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 37.857

1997
Volume hulpmiddelen: 9.816
Budget (bef): 330 300 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 33.649

1998
Volume hulpmiddelen: 11.272
Budget (bef): 364 500 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 32.336

1999
Volume hulpmiddelen: 13.056
Budget (bef): 392 200 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 30.040

2000
Volume hulpmiddelen: 14.511
Budget (bef): 650 000 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 44.793

2001
Volume hulpmiddelen: 15.000
Budget (bef): 742 500 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 49.500

2002
Volume hulpmiddelen: CA 16.500
Budget (bef): 884 000 000
Gemiddeld bedrag tussenkomst (bef): 53.575

Het nieuwe besluit is nu amper vier maanden oud en het is allicht te vroeg om een evaluatie te gronde te voeren. Toch werd in de schoot van het Vlaams Fonds een
evaluatiecommissie opgericht die reeds een aantal
voorstellen tot verbeteringen van het besluit heeft voorgesteld. De minister is ook steeds bereid om te luisteren naar constructieve voorstellen die de procedure nog kunnen versoepelen.

Wachtlijsten: 868 personen met dringende en zware
zorgvraag geholpen
Het wegwerken van de wachtlijsten in de
gehandicaptensector is een van de topprioriteiten van deze legislatuur van minister Vogels, bevoegd voor welzijn, gezondheid en gelijke kansen. Het is bovendien ook expliciet opgenomen in het addendum van het Vlaamse regeerakkoord.

In de begroting 2002 van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een handicap (kortweg het Vlaams Fonds) werd 19,83 miljoen euro (800 miljoen Bef) extra ingeschreven; de grootste stijging sinds het ontstaan van het Vlaams Fonds. Het overgrote deel (19,33 miljoen Euro) wordt ingezet om de wachtlijsten te
verminderen.

Het extra krediet werd gekoppeld aan de
resultaatverbintenis dat aan de zwaarst zorgbehoevende zorgvragers in 2002 een concrete oplossing wordt geboden. Dat betekent dat een plaats wordt gerealiseerd voor wie dit het meest en dringendst nodig heeft.

De laatste gegevens van de taskforce die minister Vogels heeft opgericht bevestigen dat er voor minstens 868 personen nog dit jaar een oplossing komt. De aanpak van de minister heeft er voor gezorgd dat de nieuwe plaatsen nu met zekerheid worden toegewezen aan de personen met de zwaarste zorgbehoeften. Zo komt een einde aan een sinds jaren bestaand mechanisme waarbij de zwaarste situaties ook het langst op de wachtlijsten blijven staan, terwijl aan personen met een hogere zelfredzaamheid vrije
plaatsen worden aangeboden.

Dit betekent dat de helft van de urgente zorgvragen zijn weggewerkt.

Voor volgend jaar zal een zelfde budgettaire inspanning nodig zijn om alle dringende zorgvragen weg te werken. Daarna komt het er op aan om tijdig de noodzakelijke ondersteuning te voorzien en te programmeren, waardoor er minder echte dringende zorgvragen zullen zijn.

Veel ouders van volwassen personen met een handicap vragen zeer terecht de zekerheid dat voor hun zoon / dochter zal worden gezorgd wanneer 'zij er niet meer zullen zijn'. Ook ouders van jonge personen met een handicap zijn ongerust over de ondersteuning die zal worden geboden als hun kind niet meer naar het (semi)- internaat kan gaan.

Het beeld dat de 4.500 tot 5.000 zorgvragen die nu bekend zijn, ook allemaal héél dringende zorgvragen zijn, moet dus gerelativeerd worden. Minister Vogels vindt dat de overheid in staat zou moeten zijn om aan de personen met een handicap en hun families de garantie te geven dat hulp, ondersteuning en opvang, beschikbaar zijn op het ogenblik dat deze noodzakelijk wordt.

Dan wordt de begrijpelijke 'angst voor de toekomst' bij de mensen niet aangewakkerd, en hoeven de families niet alvast vele jaren op voorhand met elkaar in concurrentie te gaan voor de plaatsen die vrijkomen of die er bij komen. Minister Vogels maakt zich sterk dat ze, met de hulp van haar collega's in de Vlaamse regering, de meest dringende en de zwaarste zorgvragen nog deze legislatuur zal beantwoord hebben, zoals afgesproken in het
regeerakkoord.

SAMENGEVAT

Rolstoelen: Riziv (federaal) blijft als eerste
verantwoordelijk voor het terugbetalen van de rolstoelen. Het Vlaams Fonds trekt daarbovenop de terugbetaling op tot een behoorlijk niveau (12.611 euro) en in
uitzonderlijke gevallen tot het volledige factuurbedrag. Dit na advies van bijzondere bijstandscommissie waar ook de gebruikers bij betrokken zijn. Er is wel overleg gepland tussen verschillende overheden.

Hulpmiddelen: Het nieuwe besluit had net de bedoeling minder paperassen met zich mee te brengen. De persoon met een handicap moet niet langer, per hulpmiddel een apart dossier indienen. Wel krijgt hij een 'korf' voor vier jaar. Latere aanpassingen blijven wel degelijk mogelijk. Er is vrijwillig advies en de sector zelf is betrokken geweest bij het opstellen van het nieuw besluit. Toch wil de minister luisteren naar constructieve voorstellen om alles nog vlotter te laten verlopen. Bovendien is het budget voor de hulpmiddelen de voorbije jaren gevoelig gestegen.

Wachtlijsten: nog nooit werd er zoveel extra geïnvesteerd voor het wegwerken van wachtlijsten. Mieke Vogels heeft de wachtlijsten zichbaar gemaakt en wil ze deze
legislatuur verder aanpakken. Nog dit jaar komt er een oplossing voor 868 personen; daarmee is de lijst van de meest dringende en zwaarste zorgvragen met de helft weggewerkt. Voor volgend jaar is een blijvende
budgettaire inspanning nodig. Het klopt niet dat er meer dan 4.500 zeer dringend zorgvragen zijn.

www.miekevogels.be

info : Sylvie Fabré, woordvoerster van
minister Vogels - tel. 02/553 24 11
e-mail: persdienst.vogels@vlaanderen.be

donderdag 25 april 2002