Onderwijsraad


KENMERK P E R S B E R I C H T
20020156/677

DATUM 25 april 2002

ONDERWIJSRAAD: POSITIEF OVER ADVIES
KERNDOELEN, MAAR ENGELS HANDHAVEN

Het advies van de commissie Wijnen over herziening van de kerndoe- NASSAULAAN 6 len basisonderwijs valt bij de Onderwijsraad in goede aarde. De raad 2514 JS DEN HAAG is van mening dat het advies voorstellen bevat die in de praktijk TELEFOON 070 310 00 00 gunstig kunnen uitpakken voor de aansluiting tussen basisonderwijs FAX 070 356 14 74 en basisvorming. Bovendien zijn de herziene kerndoelen geschikt als E-MAIL SECRETARIAAT@ONDERWIJSRAAD.NL startpunt voor te ontwikkelen leerstandaarden die het beheersings- WEBSITE WWW.ONDERWIJSRAAD.NL niveau weergeven. In tegenstelling tot de commissie Wijnen vindt de raad dat Engels net als bijvoorbeeld Nederlands en Rekenen op een basisschool tot de verplichte lesstof -het kerndeel- behoort. In de provincie Friesland dient de wettelijke verplichting om onderwijstijd te reserveren voor kerndoelen Fries gehandhaafd te blijven. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het advies De kern van het doel. Re- actie op het advies van de commissie Wijnen over de kerndoelen ba- sisonderwijs dat de Onderwijsraad aan staatssecretaris Adelmund van Onderwijs heeft aangeboden.

De raad heeft zich op verzoek van de staatssecretaris gebogen over het voor- stel van de commissie Wijnen voor herziening van de kerndoelen basisonder- wijs. Het resultaat is een advies op hoofdlijnen. De raad heeft immers al eer- der een advies over leerstandaarden en een advies over de basisvorming, de eerste jaren van het voortgezet onderwijs, uitgebracht.

Aansluiting basisonderwijs en basisvorming
De concretere formulering van de herziene kerndoelen ziet de raad als winst. De door de commissie gekozen zes leergebieden, waaronder Nederlandse taal en Oriëntatie op natuur en techniek, sluiten goed aan op die van het voortgezet onderwijs. De onderwijstijd die door de commissie Wijnen is gere- serveerd voor het kerndeel en het differentieel deel (zelf in te vullen door een school), loopt niet ver uiteen met het voorstel voor de basisvorming van de Onderwijsraad. Leergebiedoverstijgende kerndoelen als `verantwoording nemen voor te verrichten taken' kunnen inderdaad in de kerndoelen van de leergebieden zelf worden opgenomen. Structureel overleg tussen het basis- onderwijs en voortgezet onderwijs juicht de raad toe. De raad ziet hierbij een rol voor de overheid weggelegd als faciliteitenverstrekker.

Kerndoelen als startpunt
Als de geformuleerde kerndoelen essentieel worden bevonden voor het ver- dere leer- en ontwikkelingsproces, moet voor die kerndoelen ook vastgesteld worden of ze bereikt zijn. In dat geval vindt de raad het noodzakelijk voor alle leergebieden waarvoor kerndoelen gelden, leerstandaarden te ontwikke-



KENMERK
20020156/677

Pagina 2

len. Vervolgens dient afstemming plaats te vinden tussen de leerstandaarden en de beschikbare onderwijstijd.

De raad onderscheidt leerstandaarden op twee niveaus, te weten `minimum' en `voldoende', die na de basisvorming respectievelijk aansluiting geven op de basisberoepsgerichte leerweg en de gemengde leerweg van het vmbo. De standaard `minimum' geeft de ondergrens aan voor het niveau waarop de kerndoelen beheerst zouden moeten worden. Dit niveau moet door 90 tot 95% van de leerlingen bereikt worden.

Kerndoelen Engels en Fries
De commissie Wijnen gaat uit van een kerndeel van zes leergebieden. Voor het kerndeel, waaronder de kerndoelen vallen, reserveert de commissie in principe 70% van de onderwijstijd. De resterende 30% van de tijd (differentieel deel) vult een school naar eigen keuze in.

Opvallend is dat de commissie voorstelt de leergebieden Engelse en Friese taal uit het kerndeel te schrappen. Gelet op het internationale belang van het Engels en maatregelen van de Europese Raad, hoort deze taal juist thuis in het kerndeel. Opname van het Engels in het kerndeel leidt tot een verzwaring van het kerndeel en dus een verkleining van de omvang van het differentieel deel, dat beseft de raad goed. Randvoorwaarde is dan ook dat het kerndeel niet meer dan 75% van de beschikbare onderwijstijd mag beslaan. De raad pleit ervoor na te laten gaan of en hoe met uitbreiding van de onderwijstijd van het kerndeel een evenwichtig onderwijsaanbod voor alle zeven leerge- bieden (inclusief Engels) is gegarandeerd.

De raad is het eens met de commissie Wijnen dat de kerndoelen Fries niet voor alle basisschoolleerlingen in Nederland kunnen gelden. Om die reden is plaatsing van het Fries in het differentieel deel verantwoord. Maar voor scho- len in Friesland geldt een wettelijke verplichting onderwijstijd voor de kern- doelen Fries vrij te maken. De raad adviseert daarom voor de provincie Fries- land onderwijstijd te reserveren die tenminste noodzakelijk is om de kerndoe- len voor Fries te kunnen bereiken.