Ministerie van Justitie
Slachtoffers seksueel misbruik hebben baat bij snelle specialistische
hulp
Zedenpiketdienst zou landelijk vervolg moeten krijgen
Aangevers van seksueel misbruik hebben baat bij een directe verwijzing
door de politie naar een gespecialiseerde zedenadvocaat. Slachtoffers
blijken deze dienstverlening zeer te waarderen. Het versterkt de
positie van slachtoffers. Zij kunnen hun juridische mogelijkheden
beter benutten. Landelijke invoering van deze manier om slachtoffers
van zedenmisdrijven te steunen bij hun gang door het recht, lijkt
wenselijk.
Dat staat in een onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. Dit
Instituut heeft in opdracht van het ministerie van Justitie
experimenten met dit soort juridische vroeghulp in Alkmaar en
Rotterdam geëvalueerd. De resultaten zijn gepubliceerd in het rapport
'In het belang van het slachtoffer van seksueel geweld. Het
JOS-project in het arrondissement Alkmaar'.
Piketregeling
In het arrondissement Alkmaar is in 2000 het JOS-project (Juridische
Opvang van Slachtoffers van seksueel geweld) van start gegaan en door
het Verwey-Jonker Instituut geëvalueerd. Vergelijkbare experimenten in
Rotterdam en Utrecht zijn in het onderzoek eveneens bekeken.
Door een zogeheten piketregeling kunnen alle mensen die aangifte doen
van seksueel geweld, via de politie een beroep doen op een advocaat
die is gespecialiseerd in zedenzaken. In Alkmaar zijn bij de
vormgeving van dit aanbod allerlei geledingen betrokken: een rechter,
een officier van justitie, een rechercheur van de jeugd- en
zedenpolitie, de coördinator van Bureau Slachtofferhulp en
gespecialiseerde advocaten. Iedereen die aangifte kwam doen van
seksueel geweld, kan binnen tien werkdagen na de aangifte gebruikmaken
van een gratis juridisch advies op maat. Zij worden door de politie
gewezen op de mogelijkheid een beroep te doen op een advocaat die is
gespecialiseerd in zedenzaken. Het eerste gesprek met deze
JOS-advocaat is kosteloos.
Na een eerste gesprek kan een slachtoffer besluiten om het gebruik van
de diensten van een advocaat voort te zetten. Dit valt niet meer onder
het kosteloze JOS-aanbod. In de praktijk komen echter veel mensen in
aanmerking voor gefinancierde rechtsbijstand, waarmee de kosten voor
de bijstand van een advocaat beperkt blijven.
Erkend als rechthebbende
Als slachtoffers van seksueel geweld aangifte doen bij de politie,
hebben ze daarvan vaak hoge verwachtingen. Maar in de praktijk is het
bewijs vaak moeilijk te leveren, terwijl de rechtszaak zelf veelal een
pijnlijk proces is.
De uitkomsten van de experimenten met juridische vroeghulp zijn
positief voor zowel slachtoffers als andere bij het experiment
betrokken partijen.
De slachtoffers blijken de dienstverlening zeer te waarderen, krijgen
waardevolle informatie en voelen zich ook meer erkend als
rechthebbende en meer betrokken bij het strafproces.
Op een totaal van 251 aangiften is aan 164 slachtoffers deze vorm van
juridische vroeghulp aangeboden. Van hen hebben er 125 contact met een
JOS-advocaat gezocht. Die biedt het slachtoffer de kans om haar
verhaal te doen en geeft algemene informatie over het strafproces
alsmede juridisch advies op maat. Die informatie betreft onder meer de
haalbaarheid van een strafzaak en een schadevergoeding in een
strafzaak. Daarnaast bekijkt de JOS-advocaat of andere civiele acties
nodig zijn, zoals het vragen van een verhuisgebod of een straatverbod
in kort geding.
Landelijke invoering
Het JOS-aanbod is te beschouwen als een verdere verfijning van het
slachtofferbeleid van de overheid. Dit beleid is erop gericht de
positie van slachtoffers van misdrijven binnen het strafproces te
versterken en daarbij bijzondere aandacht te besteden aan slachtoffers
van zedenmisdrijven.
De onderzoekers concluderen dat landelijke invoering van juridische
vroeghulp voor slachtoffers van seksueel geweld een goed idee is. In
de eerste plaats omdat de rechten van het slachtoffer beter
gewaarborgd zijn. Maar ook omdat juist de combinatie van begeleiding
in het voortraject van de strafprocedure en het ondersteunen in de
vordering tot schadevergoeding de positie van het slachtoffer
versterkt.
Voor een succesvolle invoering van de regeling is het belangrijk dat
alle ketenpartners in het strafrecht van het begin af aan
vertegenwoordigd zijn in het JOS-project.
Het project voor juridische opvang van slachtoffers seksueel geweld in
Alkmaar krijgt vrijdag 26 april de publieksprijs uitgereikt van de
Nederlandse Vereniging voor Rechtshulp.
Informatie over de publicatie
'In het belang van het slachtoffer van seksueel geweld. Het
JOS-project in het arrondissement Alkmaar' Auteurs: Drs. Marjolein
Goderie, Mr. Annuska Overgaag, Nathalie Rozeboom. Uitgegeven door het
Verwey-Jonker Instituut, Utrecht 2002. ISBN 90-5830-080-3 Prijs 12,-
ex. portokosten. In opdracht van het ministerie van Justitie.
Voor meer informatie, vragen en suggesties over deze site kunt u
terecht bij de redactie
Laatst gewijzigd: 26-04-2002