Rijksuniversiteit Groningen
16 apr 2002
Nummer 55 16 april 2002
Geduld is kinderen aan te leren
Hoe geduldig iemand is, wordt voor een belangrijk deel bepaald door
de ouders en de opvoeding, zo stelt de Duitse socioloog drs.
Alexander Gattig vast. "Bovendien blijkt dat geduldig zijn ook
gevolgen heeft voor gedrag," zegt hij. "Geduldigere mensen roken
bijvoorbeeld minder vaak, sporten meer en gebruiken minder alcohol
en drugs." Gattig onderzocht niet alleen welke mensen geduldiger
zijn, maar ook in welke situaties. Zo blijkt iedereen minder
geneigd om luxe goederen, zoals een tv, uit te stellen dan
functionele goederen, zoals een wasmachine. Gattig promoveert op 25
april 2002 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Gedrag kopiëren
Dierentuin
Minder afwijkend gedrag
Luxe tv
Sportauto
Curriculum vitae
Noot voor de pers
Van nature zijn mensen op de korte termijn gericht. Geduld is de
bereidheid tot het maken van keuzes die pas in de toekomst zullen
lonen. Het meten van geduld kan bijvoorbeeld van nut zijn voor
marktonderzoek: als bekend is wie geduldig is en wanneer, is
consumentengedrag beter te voorspellen.
Gedrag kopiëren
Het geduld van de proefpersonen uit Gattigs onderzoek bleek voor
een groot deel bepaald door hun ouders. "Geduld is een nuttige
vaardigheid die in veel situaties voordelig is," vertelt de
promovendus, "Ouders proberen hun kinderen dit dan ook bij te
brengen. De ouders die zelf geduldig zijn en dus veel op
toekomstige gevolgen van gedrag gericht zijn, blijken dit over te
brengen op hun kinderen omdat zij hun gedrag kopiëren. Daarnaast is
de sociale status van de ouders van belang. Ze besteden meer
aandacht aan het aanleren van 'goed gedrag' naarmate die status
hoger is. Ook daardoor zijn ouders dus verantwoordelijk voor het
gedrag van hun kinderen."
Dierentuin
Ook de manier van opvoeden heeft effect op geduld. Gattig: "Ouders
blijken dit bij hun kinderen te kunnen stimuleren door ze mee te
nemen naar een dierentuin, het zwembad of het bos, en door samen
spelletjes te spelen of discussies te voeren." Ook een strikte
opvoeding blijkt voor geduldige kinderen te zorgen: "Mensen die
aangaven dat ze als kind bijvoorbeeld alijd op tijd thuis moesten
zijn of dat de ouders altijd wisten waar ze uithingen, waren
geduldiger dan diegenen van wie de ouders coulanter waren."
Minder afwijkend gedrag
De verschillen in geduld tussen mensen hebben daadwerkelijk
gevolgen voor het gedrag. Diegenen die in Gattigs onderzoek als
geduldig werden ingeschat, consumeerden minder alcohol en drugs,
rookten minder vaak, sportten vaker, deden hun huiswerk op school
zorgvuldiger, volgden vaker extra cursussen, vertoonden ook minder
vaak afwijkend gedrag en besteedden hun vrije tijd meer aan zaken
als lezen en museumbezoek.
Luxe tv
Geduld hangt af van persoonlijkheid en opvoeding, maar meer nog van
de situatie. "Mensen blijken plezierige goederen niet uit te willen
stellen," zegt de onderzoeker. "Stel dat je in een loterij twee
prijzen hebt gewonnen, één die je onmiddellijk krijgt en eentje die
je over een maand kan afhalen. Het ging daarbij om een luxe tv en
een wasmachine. We hebben aan proefpersonen de vraag voorgelegd
welke van beide ze eerst wilden ontvangen. Men blijkt de tv als
eerste te willen hebben. Ook wanneer een functioneel goed wordt
aangeboden die veel duurder is dan het plezier gevende goed, kiezen
mensen nog voor het 'hedonische' goed. Economische theorieën
beweren dat mensen het meest waardevolle goed het eerst willen
hebben, maar dat blijkt dus niet het geval."
Sportauto
De keus voor hedonische goederen blijkt ook nog eens versterkt te
kunnen worden door het object -in dit voorbeeld de tv- levendig te
beschrijven. Gattig: "Termen als 'thuisbioscoop' en 'dolby
surround' benadrukken het genot van de tv. De proefpersonen kozen
dan nog vaker voor de televisie als eerst te ontvangen prijs. Het
beschrijven van de wasmachine in functionele termen als
'energiezuinigheid' of 'lange garantieperiode', maakte dat product
niet aantrekkelijker." Deze kennis is volgens de promovendus toe te
passen in marktonderzoek: "Hier in Duitsland was er bijvoorbeeld
een reclamecampagne voor een auto, die je pas hoefde te betalen
nadat je er een jaar in gereden had. Mijn voorspelling is dat dit
beter werkt voor sportauto's dan voor gezinswagens."
Curriculum vitae
Alexander Gattig (Bremen, Duitsland, 1969) studeerde sociologie in
Bremen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de vakgroep
Sociologie van de RUG en binnen het Interuniversitair Centrum voor
Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek (ICS). Gattig promoveert tot
doctor in de sociale wetenschappen bij prof.dr. S.M. Lindenberg,
prof.dr. J.J. Siegers en prof.dr. C.A.J. Vlek. De titel van zijn
proefschrift luidt Intertemporal decision making. Studies on the
working of myopia. Uitgeverij Thela Thesis, ISBN 90 5170 603 0.
Winkelprijs 19,95 euro.
Noot voor de pers