Rijksuniversiteit Groningen
27 mrt 2002
Nummer 44 27 maart 2002
Arctische Top: 200 poolonderzoekers bijeen in Groningen
ASSW (Arctic Science Summit Week)
Interactie tussen arctische en gematigde zones
Verleden en heden
Het Arctisch Centrum
Noot voor de pers
Veroorzaken ganzen woestijnvorming in het noordpoolgebied? En wat
heeft dat te maken met de landen van de gematigde streken? Deze en
soortgelijke vragen komen op woensdag 24 april 2002 aan de orde op
de Science Day van de Arctic Science Summit Week in Groningen. Het
doel van de Science Day is het belichten van onderzoek in het
noordpoolgebied (de Arctis) vanuit verschillende wetenschappelijke
disciplines, waaronder archeologie, biologie en oceanografie.
Voor het eerst komt de top van de Arctische wetenschappelijke
wereld naar Nederland. Naar verwachting zullen ruim 200
poolonderzoekers deelnemen. Het is een unieke kans het onderzoek in
het poolgebied onder de aandacht te brengen van de Nederlandse
wetenschappelijke wereld. Bovendien kan de ASSW de Nederlandse
deelname aan internationale onderzoeksprogramma's van IASC, AMAP en
de Arctic Council bevorderen.
ASSW (Arctic Science Summit Week)
De Science Day vormt het hoogtepunt van de Arctic Science Summit
Week. Deze Arctische Top begint op zondag 21 april en duurt tot en
met vrijdag 26 april. Het doel is het bevorderen van de coördinatie
en de samenwerking op alle gebieden van de arctische wetenschap.
Tegelijkertijd biedt de Arctische Top de gelegenheid
wetenschappelijke en bestuurlijke vergaderingen te combineren.
Gedurende de week vergaderen de Arctic Ocean Science Board, de
European Polar Board, het Forum of Arctic Research Operators, het
International Arctic Science Committee en andere organisaties. Ook
komen veel internationale onderzoeksprojecten in het Arctisch
gebied voor het voetlicht.
Interactie tussen arctische en gematigde zones
De Science Day heeft als onderwerp 'Interactions between the Arctic
and the Temperate Zones'. Op het programma staan presentaties van
internationaal toonaangevende wetenschappers die vanuit hun eigen
discipline een aspect van deze relatie toelichten. Zo is er een
verband tussen de omvang van Arctische ijsmassa's en het niveau van
de zeespiegel. Hans Oerlemans (Universiteit Utrecht), winnaar van
de Spinoza-prijs 2001, en zijn collega Julian Dowdeswell (Verenigd
Koninkrijk) presenteren de nieuwste onderzoeksresultaten. Warme en
koude golfstromen zijn eveneens van groot belang voor het klimaat
in onze omgeving, vandaar dat het belangrijk is te weten hoe deze
golfstromen lopen, en hoe ze veranderen. De Arctische Oceaan speelt
daarbij een cruciale rol, zoals klimaatsdeskundige Michael
Sarnthein (Duitsland) zal aantonen.
Verleden en heden
De Arctis heeft niet alleen invloed op het klimaat en de
omstandigheden hier. Het omgekeerde geldt ook, en niet alleen in
deze tijd. Zo heeft ecologisch-archeologisch onderzoek van Louwrens
Hacquebord (Arctisch Centrum, RUG) aangetoond dat de Europese
walvisvaarders vanaf de zestiende eeuw het milieu in het
noordpoolgebied sterk hebben beïnvloed. John Smith (Canada)
onderzoekt een recente vorm van beïnvloeding; radioactiviteit,
afkomstig uit West-Europa, duikt op in de wateren van het zeer
kwetsbare Arctische gebied. Ten slotte laten de biologen Rudi Drent
(RUG) en Robert Jefferies (Canada) zien hoezeer ganzen afhankelijk
zijn van de omstandigheden in beide gebieden. Jefferies werpt een
licht op de relatie tussen intensieve landbouw in bijvoorbeeld
West-Europa en de Verenigde Staten en woestijnvorming in de
toendra.
Het Arctisch Centrum
De organisatie van de ASSW is in handen van het Arctisch Centrum
onder auspiciën van het International Arctic Science Committee. Het
Arctisch Centrum maakt deel uit van de Rijksuniversiteit Groningen
en heeft zich ontwikkeld tot het platform voor Nederlands
poolonderzoek. Oorspronkelijk is het Arctisch Centrum opgericht om
onderzoek naar cultuur en talen in het poolgebied te stimuleren.
Later is daar archeologisch, historisch, ecologisch en geografisch
onderzoek aan toegevoegd. Dit heeft geresulteerd in een
interdisciplinair onderzoeks- en onderwijsprogramma, waarin
aandacht bestaat voor het natuurlijke en menselijke milieu in het
Arctisch gebied. Inmiddels hoort ook Antarctica tot het
onderzoeksgebied. Het Arctisch Centrum vertegenwoordigt Nederland
in een aantal internationale Arctische organisaties en programma's,
zoals het International Arctic Science Committee en het Arctic
Monitoring Assessment Programme.
Noot voor de pers
- Meer informatie: drs. K.I.M. van Dam, Arctisch Centrum, tel.
(050)363 5817, fax: (050)363 4900 of e-mail
k.i.m.van.dam@let.rug.nl
- De Science Day vindt op woensdag 24 april 2002 in de
Martiniplaza te Groningen plaats en is voor een breed
wetenschappelijk publiek toegankelijk. Aan deelname zijn geen
kosten verbonden. Voor inschrijving en programma: zie
http://odur.let.rug.nl/assw/
- de gehele Arctic Science Summit Week (ASSW) duurt van 21-26
april;