Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut
Het weer nader verklaard
Droogte in Nederland
Langdurige periodes met weinig neerslag komen in ons land niet vaak
voor. Door de vele meren en de gestage aanvoer van water voornamelijk
van de Rijn, leidt droogte hier zelden tot ernstige gevolgen. Periodes
met droogte laten zich moeilijk vergelijken omdat het verloop van de
neerslag, van jaar tot jaar verschilt. Bij zonnig weer met wind en
hoge temperaturen kan er veel vocht verdampen, waardoor het
watertekort snel toeneemt. Ook de voorgeschiedenis is van belang: als
het ook eerder in het jaar droog was, loopt het tekort op. In de
landbouw wordt dat aangevuld door kunstmatige beregening, wat gevolgen
heeft voor de beschikbaarheid van water.
In ons land heeft het tussen 23 maart en 12 april weinig geregend. Uit
statistieken blijkt dat de eerste tien dagen van april 2002 zeldzaam
droog waren. Om de ernst van de droogte te bepalen wordt het
potentieel neerslagoverschot berekend, de hoeveelheid neerslag
verminderd met de verdamping. Het gaat om de zogenoemde
referentie-gewasverdamping, waarbij rekening wordt gehouden met het
stadium van ontwikkeling van de plant. Jonge planten verdampen minder
dan planten die nog helemaal groen zijn. Hoe minder neerslag en hoe
groter deze verdamping hoe ernstiger de droogte.
Door de vele zonneschijn nam de verdamping sterk toe en liep het
neerslagoverschot over de eerste tien dagen van april op tot -25 mm.
Een vergelijkbare situatie deed zich voor in 1974 toen er in de eerste
tien dagen van april bijna 27 mm verdampte, terwijl er geen druppel
viel. Een langere droogteperiode beleefde ons land het laatst in 1995
en 1996. Van de 22 maanden tussen juli 1995 en april 1997 waren er in
De Bilt slechts vijf natter dan normaal. Droog waren vooral in
augustus en oktober 1995, januari, maart en april 1996 en januari en
maart 1997. In de hele periode viel slechts 69% van de hoeveelheid die
normaal had moeten vallen.
Vooral in de eerste twaalf maanden van deze periode waren de tekorten
groot. In De Bilt viel tussen juli 1995 en juni 1996 volgens
handmatige metingen van de neerslag om 8 uur 's ochtends slechts 448
mm, wat ongeveer de helft is van de normale som. In de 20e eeuw is een
periode van een jaar slechts eenmaal nog droger geweest: van september
1920 tot en met augustus 1921 viel hier 370 mm. Andere jaren met
langdurige droogte waren 1959 en 1976. Net als in 1921 was het toen
vooral in het groeiseizoen droog waardoor de voedselvoorziening in het
gedrang kwam. In 1995, 1996 en 1997 was het vooral in de maanden
buiten het groeiseizoen droog, waardoor de gevolgen uiteindelijk
meevielen.
Droogte in het weer nader verklaard
Index het weer nader verklaard
Laatste wijziging: 15 april 2002
Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI