Centraal Planbureau
RIVM, CPB EN SCP
Onderwerp: persbericht
Nummer: 23
Datum: 18 april 2002
Inlichtingen bij Wilbert Ransz (RIVM, tel: 030-2744288), Esther Mot
(CPB, tel: 070-3383318), of bij Jacqueline Timmerhuis, (CPB, tel:
070-3383477)
RIVM, CPB en SCP: Knelpunten en dilemma's bij voorziening geneesmiddelen en
medische hulpmiddelen
Zonder nieuw beleid zullen de kosten van geneesmiddelen in de komende
kabinetsperiode jaarlijks toenemen met bijna 11% en van medische
hulpmiddelen met 7% (zie hiervoor ook CPB Document 7: Een scenario
voor de zorguitgaven 2003-2006 en Bijzondere CPB-Publicatie 33:
Economische Verkenning 2003-2006, waarin een update van de cijfers
uit CPB Document 7 wordt gepresenteerd). Bovenstaande cijfers staan in
het rapport Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen: trends en
dilemma's, dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
uitbrengt samen met het Centraal Planbureau en het Sociaal en
Cultureel Planbureau. Het terrein van de genees- en
hulpmiddelenvoorziening is vanuit verschillende invalshoeken in kaart
gebracht.
Medisch-technologische ontwikkelingen zetten zich voort. Er wordt in
de toekomst meer maatwerk geleverd, dat waarschijnlijk per saldo
duurder gaat worden, maar op termijn ook belangrijke gezondheidswinst
kan opleveren. Naast het beschikbaar komen van nieuwe en dure genees-
en hulpmiddelen spelen groei en vergrijzing van de bevolking een rol
bij de stijgende kosten. Ook de vraag en het aantal voorschriften zijn
hierbij van belang.
Uit de studie blijkt verder dat voor sommige groepen genees- en
hulpmiddelen de stijging van het aantal voorschriften en van de kosten
duidelijk af zal wijken van het algemene beeld. Zo is geschat dat het
aantal voorschriften voor geneesmiddelen bij suikerziekte twee keer zo
snel stijgt als het gemiddelde van alle geneesmiddelen tezamen. Bij
diabeteshulpmiddelen, zoals vingerprik-apparatuur en teststrips,
stijgen de kosten twee keer zo snel als het gemiddelde van alle
hulpmiddelen tezamen. Dit komt doordat het aantal diabetespatiënten
snel toeneemt, maar ook door de eerdere en intensievere behandeling.
Dit kan echter latere complicaties uitstellen of zelfs voorkomen.
In de huidige situatie bestaan verschillende knelpunten, die een
doelmatige genees- en hulpmiddelenvoorziening in de weg staan. De
gevoeligheid voor de prijs van geneesmiddelen is laag, zowel bij
voorschrijvers als bij patiënten. (zie hiervoor ook Bijzondere
CPB-Publicatie 38: How does pharmaceutical marketing influence
doctors' prescribing behaviour?). Het toch al geringe kostenbewustzijn
van artsen wordt kleiner door farmaceutische promotie, zoals
artsenbezoek, advertenties en direct mail. Artsen hebben vaak
onvoldoende informatie om het meest doelmatige medische hulpmiddel
voor te schrijven, al komt hierin verbetering door initiatieven als
het Hulpmiddelenkompas en het Hulpmiddelen Informatie Centrum.
Patiënten hebben niet altijd voldoende inspraak bij de keuze van het
hulpmiddel. Het gebruiksgemak, de handleiding of instructie voor het
gebruik laten soms ook te wensen over. Voor zowel geneesmiddelen als
medische hulpmiddelen is het kostenbewustzijn van gebruikers in het
algemeen laag.
De geraamde kostenstijging voor genees- en hulpmiddelen is groter dan
voor de zorg als geheel. Daarom moet er een afweging worden gemaakt of
in de toekomst een groter deel van het zorgbudget aan genees- en
hulpmiddelen moet worden besteed. Hier staat tegenover dat er veel
beleidswijzigingen zijn ingezet om de genees- en
hulpmiddelenverstrekking doelmatiger te maken, zoals een sterkere rol
voor de verzekeraars. Of deze maatregelen het beoogde effect hebben,
wordt pas over een aantal jaren zichtbaar.
Het rapport Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen: trends en
dilemma's kost 59,50 euro en is verkrijgbaar bij de boekhandel en bij:
Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum
Telefoon 030-6383736
E-mail: Klantenservice@bsl.nl
Internet: www.bsl.nl