Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Bilthoven, 17 april 2002
Knelpunten en dilemma's bij voorziening geneesmiddelen en medische
hulpmiddelen
PB10
Zonder nieuw beleid zullen de kosten van geneesmiddelen in de komende
kabinetsperiode jaarlijks toenemen met bijna 11% en van medische
hulpmiddelen met 7%. Dit staat in een rapport dat het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu uitbrengt samen met het Centraal
Planbureau en het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het terrein van de
genees- en hulpmiddelenvoorziening is vanuit verschillende
invalshoeken in kaart gebracht. Zonder nieuw beleid zullen de kosten
van geneesmiddelen in de komende kabinetsperiode jaarlijks toenemen
met bijna 11% en van medische hulpmiddelen met 7%. Dit staat in een
rapport dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
uitbrengt samen met het Centraal Planbureau en het Sociaal en
Cultureel Planbureau. Het terrein van de genees- en
hulpmiddelenvoorziening is vanuit verschillende invalshoeken in kaart
gebracht.
Medisch-technologische ontwikkelingen zetten zich voort. Er wordt in
de toekomst meer maatwerk geleverd, dat waarschijnlijk per saldo
duurder gaat worden, maar op termijn ook belangrijke gezondheidswinst
kan opleveren. Naast het beschikbaar komen van nieuwe en dure genees-
en hulpmiddelen spelen groei en vergrijzing van de bevolking geen rol
bij de stijgende kosten. Ook de vraag en het aantal voorschriften zijn
hierbij van belang.
Uit de studie blijkt verder dat voor sommige groepen genees- en
hulpmiddelen de stijging van het aantal voorschriften en van de kosten
duidelijk af zal wijken van het algemene beeld. Zo is geschat dat het
aantal voorschriften voor geneesmiddelen bij suikerziekte twee keer zo
snel stijgt als het gemiddelde van alle geneesmiddelen tezamen. Bij
diabeteshulpmiddelen, zoals vingerprik-apparatuur en teststrips,
stijgen de kosten twee keer zo snel als het gemiddelde van alle
hulpmiddelen tezamen. Dit komt doordat het aantal diabetespatiënten
snel toeneemt, maar ook door de eerdere en intensievere behandeling.
Dit kan echter latere complicaties uitstellen of zelfs voorkomen.
In de huidige situatie bestaan verschillende knelpunten, die een
doelmatige genees- en hulpmiddelenvoorziening in de weg staan. De
gevoeligheid voor de prijs van geneesmiddelen is laag, zowel bij
voorschrijvers als bij patiënten. Het toch al geringe kostenbewustzijn
van artsen wordt kleiner door farmaceutische promotie, zoals
artsenbezoek, advertenties en direct mail. Artsen hebben vaak
onvoldoende informatie om het meest doelmatige medische hulpmiddel
voor te schrijven, al komt hierin verbetering door initiatieven als
het Hulpmiddelenkompas en het Hulpmiddelen Informatie Centrum.
Patiënten hebben niet altijd voldoende inspraak bij de keuze van het
hulpmiddel. Het gebruiksgemak, de handleiding of instructie voor het
gebruik laten soms ook te wensen over. Voor zowel geneesmiddelen als
medische hulpmiddelen is het kostenbewustzijn van gebruikers in het
algemeen laag.
De geraamde kostenstijging voor genees- en hulpmiddelen is groter dan
voor de zorg als geheel. Daarom moet er een afweging worden gemaakt of
in de toekomst een groter deel van het zorgbudget aan genees- en
hulpmiddelen moet worden besteed. Hier staat tegenover dat er veel
beleidswijzigingen zijn ingezet om de genees- en
hulpmiddelenverstrekking doelmatiger te maken, zoals een sterkere rol
voor de verzekeraars. Of deze maatregelen het beoogde effect hebben,
wordt pas over een aantal jaren zichtbaar.
EINDE BERICHT
Noten voor de redactie:
Het rapport "Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen: trends en
dilemma's" kost ¤59,50 en is verkrijgbaar bij de boekhandel en:
Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum
Telefoon 030-6383736,
E-mail: klantenservice@bsl.nl,
Website: www.bsl.nl.
Voor meer informatie kunt u terecht bij de afdeling:
Voorlichting en PR van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en
Milieu (RIVM).
Postbus 1 (Antonie van Leeuwenhoeklaan 9)
3720 BA Bilthoven
Telefoon 030-274 2560/4288
Fax 030-274 4471
E-mail: info@rivm.nl