VSNU
VSNU-Persbericht
Datum: 15 april 2002
Ed d'Hondt bepleit pact voor de kennissamenleving
Wetenschapsbelasting als impuls voor fundamenteel onderzoek
Universiteiten, bedrijfsleven en overheid moeten een pact sluiten ten behoeve van de kennissamenleving. Nieuwe arrangementen zijn nodig om te bereiken dat Nederland haar positie als kennisland behoudt en uitbouwt. Eén van die arrangementen is de introductie van een wetenschapsbelasting voor ondernemingen, als impuls voor het fundamenteel onderzoek. De totale lasten voor het bedrijfsleven zouden daarbij niet mogen stijgen. Dat heeft voorzitter Ed d'Hondt van de Vereniging van Universiteiten vanmorgen gezegd bij de opening van de Jaarconferentie van de VSNU.
Fundamenteel onderzoek legt de fundamenten onder de innovaties van morgen en is daarmee cruciaal voor de kennispositie en de concurrentiepositie van ons land. Bedrijven hebben een groot belang bij de productie van nieuwe kennis. De financiële betrokkenheid van het bedrijfsleven bij fundamenteel onderzoek is echter lastig. De 'cost' gaat ver voor de 'baet' uit, waardoor bedrijven weinig prikkels hebben om erin te investeren. De introductie van een wetenschapsbelasting voor ondernemingen levert een bijdrage aan de oplossing van die paradox. Om te voorkomen dat de lasten voor bedrijven toenemen, zou de maatregel gekoppeld kunnen worden aan een verdere verlaging van de Vennootschapsbelasting.
Barcelona
Ook de overheid is aan zet in het pact dat d'Hondt voorstelt.
Onlangs hebben de Europese regeringsleiders in Barcelona
afgesproken dat de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling toe
moeten naar 3% van het BBP (een derde voor rekening van de
overheid, twee derde voor rekening van private sectoren).
Nederland zit momenteel op minder dan 2%. Om de ambities van
Barcelona waar te maken, zou de overheid - uitgaande van het
huidige BBP - 1,3 miljard euro extra aan R&D moeten uitgeven.
De VSNU heeft in haar position paper Kennis voor Kansen een
claim neergelegd van 100 miljoen euro extra per jaar voor
wetenschappelijk onderzoek. Een bescheiden bedrag, gezien het
feit dat het dan tot 2015 zou duren om de ambities van
Barcelona te realiseren. Ook op het gebied van de regelgeving
is er werk aan de winkel. Zo heeft de overheid onvoldoende
helder gemaakt tot waar de publieke verantwoordelijkheid voor
wetenschappelijk onderwijs en onderzoek reikt en tot waar de
markt welkom is.
Transparantie
De universiteiten zelf hebben ook een belangrijk aandeel in
het pact. Zij zullen meer dan in het verleden rekening moeten
houden met de toenemende roep vanuit de samenleving om
transparantie. Het nieuwe systeem voor accreditatie en
kwaliteitszorg voor het onderwijs en het nieuwe stelsel voor
onderzoeksbeoordeling geven daar inhoud aan. Verder moeten
universiteiten intensief aandacht geven aan de
kennisuitwisseling met het bedrijfsleven en aan het
ontwikkelen van een modern, inspirerend personeelsbeleid. Een
voortdurende dialoog tussen universiteiten en alle partijen in
hun omgeving zal de komende jaren voor de VSNU centraal staan.
VSNU