Nederlandse Vereniging van journalisten
Rotterdamse journalisten buitengaats
De Rotterdamse Journalisten Vereniging (RJV, afdeling Rotterdam van de
NVJ) kan enige reislust niet worden ontzegd. Voerden eerdere RJV
excursies langs redactiebureaus in wereldsteden als Antwerpen,
Brussel, Londen en New York, begin maart ging de tocht naar Sint
Petersburg. De RJV-leden brachten onder meer een bezoek aan de Liga
van Journalisten, het regionale televisiestation en de St. Petersburg
Times.
'Er is geen sprake van corruptie, alleen van georganiseerde
corruptie', hield correspondent Peter d'Hamecourt (Algemeen
Dagblad/NOS Journaal/publieke radio omroep) het gezelschap voor.
'Kritiek op mijn berichtgeving hebben de Russische autoriteiten niet.
Ze vinden het wel aardig als Nederland iets zegt.' D'Hamecourt moet in
voorkomende gevallen wel onorthodoxe methoden gebruiken om zijn werk
min of meer veilig te kunnen doen. Hij werkt zeker kosteneffectief
door gebruik te maken van een door hemzelf opgezet netwerk van
productiebureautjes die, voor d'Hamecourt ter plaatse is, al
beeldmateriaal maken.
De Russische media kunnen de kosten van berichtgeving maar nauwelijks
opbrengen in het economisch zwakke land en journalisten worden heel
mager beloond. Misdaadverslaggever Mikael Telekhov die freelancer is
voor de Neva Times en incidenteel voor Izvestiya en Kommersant werkt,
werd verleid door een crimineel om voor een positief verhaal
steekpenningen te accepteren. 'Dat heb ik geweigerd', aldus Telekov
ferm tegen de Rotterdammers, maar uit zijn woorden bleek ook dat een
beetje meer geld het journalistieke leven aanzienlijk zou
vergemakkelijken.
Belangenverstrengeling
Het persagentschap Itertas kan nog op financiële steun rekenen van de
staat, maar dat is niet voldoende. En dus bestaan de activiteiten van
het agentschap voor 45 procent uit PR en reclamediensten. De schijn
van belangenverstrengeling moet worden vermeden door PR - en
journalistieke activiteiten te scheiden.
Het gebrek aan geld is ook een probleem voor TV6 in Sint Petersburg
die een zendbereik heeft in de stad en regio van 7,5 miljoen inwoners,
maar die niet meer dan ongeveer 500.000 kijkers weet te trekken. Het
nieuwsprogramma Nova Oetru (Nieuwe Morgen) heeft een marktaandeel van
25 procent. De makers dromen van een marktaandeel van 60 procent in de
wetenschap dat ze het op moeten nemen tegen de sterke TV zender in
Moskou, die in heel Rusland is te zien.
Achterdochtig
Hoofdredacteur Robert Coalson van de St. Petersburg Times kon de
RJV-ers een financieel iets optimistischer verhaal vertellen. De krant
draait "break even". Hoewel de kwaliteit van het leven in Sint
Petersburg beter is dan in Moskou, blijft het journalistieke leven
hard. Coalson: 'Men is in eerste instantie achterdochtig. "Wie heeft
je gestuurd" is de eerste vraag. En zelfs als je eerst een fax stuurt
waarin je uitlegt wat je wilt, blijft er aarzeling. Als het ze niet
bevalt, wordt je van de (pers)lijst afgevoerd. Ook wij hebben ervaren
dat veel journalisten hier worden bedreigd.'