Amnesty International
Persbericht Amsterdam, 15-04-2002
VS
Behandeling gevangenen in Afghanistan en Guantánamo ondermijnt
mensenrechten - Amnesty International memorandum aan de Amerikaanse
regering
Ondanks herhaalde uitspraken sinds 11 september vorig jaar dat de
Amerikaanse regering zich verplicht voelt aan internationaal recht en
standaarden, voegt zij niet de daad bij het woord waardoor het bij
retoriek blijft, aldus Amnesty International.
De organisatie publiceert vandaag, 15 april, een
memorandum aan de Amerikaanse regering over zorgen die zij heeft over
de gevangenen van de Verenigde Staten in Afghanistan en Guantánamo
Bay.
Volgens Amnesty International moet de Amerikaanse regering
de garantie geven dat de manier waarop zij de gevangenen in
Afghanistan en in Guantánamo Bay behandelt strookt met het
internationaal recht en de internationale standaarden. Dat is absoluut
noodzakelijk wil gerechtigheid geschieden en als men de wet en de
mensenrechten wil respecteren.
Amnesty International vraagt nogmaals toegang tot de gevangenen in
Camp X-Ray op Guantánamo Bay, die later deze maand overgebracht zullen
worden naar een nieuwe faciliteit. Aan het eerste verzoek van de
organisatie op 22 januari werd geen gehoor gegeven.
Volgens het memorandum ontkennen de VS de internationaal erkende
rechten van gevangenen die opgepakt zijn in Afghanistan en elders.
Zon 300 van hen werden overgebracht naar Camp X-Ray op Guantánamo Bay.
Amnesty International is onder andere bezorgd over het feit dat de
Amerikaanse regering :
· mensen in wrede, bijna onmenselijke omstandigheden heeft
overgebracht en vastgehouden, hen vernederend heeft behandeld en
andere standaard minimum regels voor de behandeling van gevangenen
schendt ;
· de gevangenen verbiedt een advocaat te raadplegen, ook al
ondervraagt ze hen voortdurend, wat tot vervolging kan leiden;
· de gevangenen geen toegang geeft tot rechtbanken om de legaliteit
van hun aanhouding aan te vechten;
· weigert om alle informatie over de omstandigheden van vele van de
arrestaties in Afghanistan, Pakistan of elders te geven ;
· de bescherming van de mensenrechten ondermijnt wanneer ze mensen die
buiten Afghanistan werden gevangengenomen, overgebracht heeft naar
Guantánamo Bay. Zo werden bijvoorbeeld zes Algerijnen in
Bosnië-Hercegovina opgepakt en overgebracht naar Camp X-Ray, wat een
schending is van de Bosnische en internationale wet ;
· de aanname van onschuld van de gevangenen op Guantánamo ondermijnt,
door publiekelijk te verklaren dat ze schuldig zijn ;
· dreigt over te gaan tot een tweederangs rechtssysteem door
buitenlanders door militaire rechtbanken te laten berechten. Die
uitvoerende lichamen zijn niet onomstotelijk onafhankelijk en kunnen
bovendien de doodstraf uitspreken. Tegen een uitspraak is geen hoger
beroep mogelijk voor een onpartijdige en onafhankelijke rechtbank;
· steeds meer mensen voor onbepaalde tijd en zonder aanklacht of
proces opsluit, dat ze na vrijspraak door een militaire rechtbank
mensen gevangen houdt of gevangenen repatrieert zonder zich aan het
principe van non-refoulement te houden;
· niet kon aantonen dat ze een rechtvaardig en grondig onderzoek heeft
ingesteld naar Amerikaanse soldaten die beschuldigd worden van
schendingen van de mensenrechten van Afghaanse burgers in Afghanistan.
De Amerikaanse regering wil de gevangenen in Afghanistan
of Guantánamo Bay de status van krijgsgevangene niet verlenen en
weigert om zaken voor de daartoe bevoegde rechtbank te brengen, zoals
de Conventie van Genève vereist.
De willekeur in toepassing van bepaalde zaken uit de Conventie van
Genève door de VS is onacceptabel en getuigt niet van respect voor de
fundamentele internationale standaarden van de mensenrechten, aldus
Amnesty International.
Amnesty International doet in het memorandum vele aanbevelingen naar
de Amerikaanse regering en zet daarnaast haar onderzoek naar zaken die
erin worden behandeld voort.
Amnesty International afdeling Nederland