GroenLinks

GroenLinks Tweede-Kamerfractie Nieuwsbrief 14 april 2002 14:30
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Een dun regeerakkoord en een creatief oppositieakkoord

(14 april 2002)

Paul Rosenmöller heeft vandaag tijdens een lezing in Nijmegen gepleit voor een grondige aanpassing van de politieke cultuur. Hij heeft voorstellen gedaan voor meer transparantie en dualisme en voor een ander systeem van benoemingen. Hij is voor een uitnodigend oppositieakkoord en een minder krampachtige omgang met de ministeriële verantwoordelijkheid, ook in het kader van het NIOD rapport over de val van Srebrenica. Met name Melkert moet de verouderde politiek-culturele veren van zichzelf en zijn partij afschudden.

De komst van Paars heeft helaas niet gezorgd voor een nieuwe politieke cultuur. Ook Paars heeft behoud van de macht steeds voorop gesteld. Dualisme paste daar niet in. Open debat werd gezien als bedreigend voor de harmonie in de coalitie. Er heerste angst voor het debat en angst voor onbeheersbaarheid; zichtbaar in het dikke regeerakkoord en het wekelijkse gebruik van 'het torentje'. Bewindspersonen kleefden teveel aan het pluche. Benoeming in openbare functies geschiedt op basis van politieke achtergrond, niet op basis van kwaliteit.

Een wezenlijke aanpassing van onze politieke cultuur is onmisbaar om het afnemende vertrouwen in de politiek te herstellen. Het begin van de nieuwe Kamer is een uitgelezen moment om een nieuwe start te maken. Meer transparatie en dualisme zijn daarbij belangrijke steekwoorden. Een minder omvangrijk regeerakkoord en een uitnodigend oppositieakkoord zijn daarvan creatieve uitwerkingen. Op enkele belangrijke punten maken de oppositiepartijen afspraken over een gezamenlijk optrekken.

En het 'old PvdA-boys network' moet worden opengebroken. Het systeem van politieke benoemingen in de achterkamertjes moet verdwijnen; politieke voorkeur dient alleen bij politieke functies een rol te spelen. Voor alle benoemingen die de kamer verricht, worden eerst hoorzittingen in het parlement georganiseerd. Daarnaast moet er een staatscommissie komen die een nieuw systeem van benoemingen voor alle hogere publieke functies uitwerkt.

Een minder krampachtige omgang met de leer van de ministeriële verantwoordelijkheid zou een verademing zijn. Schuld (persoonlijke fouten die de problemen hebben veroorzaakt) en verantwoordelijkheid (fouten die onder jouw verantwoordelijkheid zijn gemaakt) dienen daarbij helder te worden onderscheiden. In beide gevallen is de minister aanspreekbaar en in ernstige situaties moet hij aftreden. Bewindspersonen moeten dat veel meer toe passen, zonder dat zij een politieke paria hoeven te worden. In de discussie naar aanleiding van het NIOD rapport lijkt Kok dit door elkaar te halen. Hij kan 'iedereen recht in de ogen kijken', want de schuld voor ligt bij Mladic en de zijnen, maar onder zijn verantwoordelijkheid zijn ernstige fouten gemaakt. Een van de kernvragen is hoe zwaar die verantwoordelijkheid weegt en welke gevolgen daaraan worden verbonden. Kok, De Grave en Pronk, maar ook de rest van het kabinet, moeten die vraag in eerste instantie zelf beantwoorden. Pas daarna moet het parlement oordelen. Dat VVD en D66 nu al vinden dat niemand op moet stappen, is onverstandig en onzorgvuldig. Het kabinet heeft het recht consequenties te verbinden aan dit drama. Als Kamer oordelen wij na het besluit van kabinet en nadat er over dat besluit een debat is gevoerd. VVD en D66 bezondigen zich aan dezelfde fout als degenen die nu al zeggen dat het kabinet of ministers moeten sneuvelen.

Gebruik de link hieronder voor de volledige tekst van de toespraak. http://www.groenlinks.nl/partij/2dekamer/opinie/lezingpolcultuur.doc