COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN
Brussel, 11.04.2002 COM(2002) 171 definitief
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD, HET EUROPEES
PARLEMENT, HET ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ
VAN DE REGIO'S
Evaluatie van de strategie voor de interne markt - 2002
De beloften nakomen
SAMENVATTING
Deze mededeling is de derde jaarlijkse evaluatie van de internemarktstrategie die in november
1999 van start ging. Zij geeft in één document een overzicht van de verschillende onderdelen
van het internemarktbeleid en voorziet de beleidsmakers van een plan voor de volgende
achttien maanden. De evaluatie is gebaseerd op een diepgaande analyse vooral die in het
Cardiff-verslag van de punten waarop de interne markt nog te wensen overlaat. Een reeks
gerichte acties moet deze lacunes aanvullen.
De mededeling gaat ook na welke vorderingen er sinds de evaluatie van vorig jaar zijn
gemaakt. Daaruit komt een gemengd beeld naar voren. Slechts iets meer dan 50% van de
gerichte acties is met succes afgesloten, ongeveer evenveel als vorig jaar. Er zijn enkele
opmerkelijke wapenfeiten geweest, maar over het geheel genomen gaat de vooruitgang niet
snel genoeg.
De extra impuls die van de Europese Raad van Barcelona uitgaat, biedt ons een goede
gelegenheid de zaken voortvarender aan te pakken. De behoefte aan continuïteit en resultaten
is de voornaamste boodschap van deze mededeling, waarin dezelfde algemene doelstellingen
centraal staan als in de evaluatie van vorig jaar:
we moeten werk maken van de economische hervormingen, zoals in Lissabon overeengekomen en in Barcelona bekrachtigd werd;
we moeten ons op de uitbreiding voorbereiden, zodat we gebruik kunnen maken van de kansen die een grotere interne markt ons weldra biedt;
we moeten ervoor zorgen dat de interne markt concrete voordelen meebrengt voor de
burgers, vooral in hun hoedanigheid van consumenten, en voor ondernemingen, met
name de KMO's;
en we moeten aandacht houden voor de basisvoorwaarden - zoals harmonisatie waar
zinvol, wederzijdse erkenning, omzetting, naleving en handhaving,
probleemoplossing en normalisatie , die de "grondstenen" zijn van een interne
markt die niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk functioneert.
2
INLEIDING
Er zijn tien jaar In 2002 gaat een nieuwe fase in de ontwikkeling van de interne markt in. De
verstreken sinds euro is inmiddels een tastbare realiteit geworden. Het is weldra tien jaar geleden
1992, het jaar dat de interne markt tot stand kwam en de onderhandelingen met de
waarin de interne kandidaat-lidstaten zijn bijna afgesloten. Halverwege dit decennium zal de
markt een feit werd interne markt van de Unie ongeveer 500 miljoen mensen tellen en daarmee
bijna twee keer zo groot zijn als de VS-markt.
We hebben Wij hebben sinds 1992 een lange weg afgelegd. Men vergeet nogal makkelijk
sindsdien een lange hoeveel vooruitgang er is geboekt. Bij onze beschouwingen over de toekomst
weg afgelegd zouden we onze gedachten moeten laten gaan over hoe het leven er tien jaar
geleden uitzag. Vrachtwagens moesten nog aan onze binnengrenzen stoppen
voor een inspectie van hun lading en het afstempelen van papieren. De
Europese telecommunicatiesector werd nog beheerst door monopolies met
overal hoge telefoontarieven en een vaak slechte dienstverlening. Banken en
verzekeringsondernemingen hadden te maken met vergunningseisen die de
kosten van zakelijke transacties aanzienlijk opschroefden. De kans om een
overheidsopdracht in een andere lidstaat in de wacht te slepen was klein. Het
was voor burgers vaak moeilijk om in een andere lidstaat te gaan wonen en
werken, ook al hadden ze daartoe het recht. En het Europese consumenten- en
milieubeleid stond nog in de kinderschoenen.
Maar we zijn er nog Nu kunnen 18 miljoen ondernemingen in Europa zaken doen en concurreren en
lang niet hebben 370 miljoen burgers de mogelijkheid om in een andere lidstaat te gaan
wonen, werken of studeren. In tien jaar tijd zijn vele belemmeringen
verdwenen. Het sociaal, milieu- en consumentenbeleid is versterkt en wordt nu
als een aanvulling op het internemarktbeleid gezien. Maar de interne markt is
nog altijd actueel. We zijn er nog lang niet.
De euro en de In de komende tien jaar krijgt de integratie door de euro en de uitbreiding een
uitbreiding zullen nieuwe impuls. Hardnekkige zwakke plekken in de huidige interne markt zullen
een nieuwe aan het licht komen. Bedrijven zullen steeds meer vraagtekens zetten bij
dynamiek op gang belemmeringen die een efficiënte organisatie in de weg staan of die hen ervan
brengen ... weerhouden hun producten en diensten op ruimere schaal in de Unie aan de
man te brengen. Burgers zullen niet begrijpen waarom de prijzen voor
consumptieartikelen nog altijd zo sterk van land tot land verschillen, of waarom
het nog altijd zo moeilijk is om in een andere lidstaat een hypotheek te nemen
of om pensioenrechten naar het buitenland over te schrijven. Er zullen steeds
meer stemmen opgaan om deze belemmeringen op te heffen.
... en Lissabon zorgt Twee jaar geleden besloten de staatshoofden en regeringsleiders in Lissabon om
voor een extra Europa tot de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de
impuls wereld te maken, die in staat is tot duurzame economische groei, met meer en
betere banen en een hechtere sociale samenhang. Dat is een enorme uitdaging,
maar wel een die haalbaar is. Om te slagen zullen verreikende economische en
structurele hervormingen noodzakelijk zijn. Een moderne, succesvolle interne
markt is het kader voor deze hervormingen. Het belang ervan werd in Lissabon
erkend en tijdens de Europese Raad van Barcelona nog eens onderstreept.
---
Hervorming is de Waarom zijn structurele hervormingen belangrijk? Omdat de kracht van de
sleutel tot het Europese economie bepaalt in welke mate Europa duurzame groei en betere
behoud van ons banen kan voortbrengen. Omdat een sterke en flexibele economie na de
sociale model op invoering van de euro nog crucialer is om externe schokken op te vangen. En
lange termijn omdat een sterke economie ons in staat stelt om ons unieke sociale model te
handhaven, om uit onze diversiteit profijt te trekken en om van een hoge
levenskwaliteit te genieten.
Er moet weerstand Maar hervormingen kunnen in de praktijk moeilijk uitvoerbaar en op korte
worden geboden termijn pijnlijk zijn. Vaak stuit men hierbij op weerstand van personen of
aan de verleiding groepen met enge sectorale belangen. In het huidige economische klimaat kan
om verandering uit (zoals te begrijpen is) de verleiding groot zijn om de pas in te houden en zich
te stellen tegen verandering te verzetten. We hebben al voorbeelden hiervan gezien. Het
zou echter fout zijn om hervormingen uit te stellen. Zonder hervorming zal de
Unie in een slechte positie verkeren om te profiteren van het herstel van de
wereldeconomie, waarvan de eerste tekenen nu zichtbaar worden. Bij uitstel
zullen onze ondernemingen minder goed in staat zijn te innoveren en sterker te
worden en zal men er minder toe geneigd zijn een nieuw bedrijf te starten. En
nu de uitbreiding voor de deur staat, moeten wij er dringend voor zorgen dat wij
orde op zaken stellen , zodat de interne markt op doeltreffende wijze ten dienste
kan staan van een veel groter Europa.
Of wij slagen hangt Europa heeft aangetoond dat het eensgezind kan optreden om een doel te
af van de politieke bereiken, als daartoe de politieke wil bestaat. De invoering van de euro en de
wil: woorden snelle goedkeuring van maatregelen ter bestrijding van het terrorisme getuigen
moeten in daden daarvan. Door krachtig zijn vertrouwen in de economie van de EU uit te
worden omgezet spreken en besluiten te nemen over enkele belangrijke hervormingen, zoals het
tijdschema voor de openstelling van de gas- en de elektriciteitsmarkt, heeft de
Europese Raad van Barcelona een nieuwe impuls gegeven aan het in Lissabon
vastgestelde economische hervormingsprogramma. We hebben nu de
mogelijkheid dit succes verder uit te bouwen. Of wij dit kunnen, zal afhangen
van de mate waarin de politieke wil bestaat om de in Barcelona aangegane
verplichtingen in concrete maatregelen om te zetten.
Deze evaluatie stelt De internemarktstrategie kan hiertoe bijdragen door de aandacht te richten op
de prioriteiten voor de gebieden waar het dringendst vooruitgang moet worden geboekt om aan de
de komende achttien doelstellingen van Lissabon te voldoen. Dit is onze derde jaarlijkse evaluatie
maanden vast van de strategie en van de afzonderlijke gerichte acties. Zij geeft een overzicht
van wat er in de volgende achttien maanden moet worden bereikt dat wil
zeggen in de periode tot begin 2004, wanneer we vlak voor de uitbreiding
zullen staan en bijna halfweg zullen zijn naar de in Lissabon vastgestelde
streefdatum. De internemarktstrategie kan alleen effectief zijn, als zij een
gemeenschappelijk doel is van de Commissie, de Raad, het Europees Parlement
en de lidstaten. De gezamenlijke leiders van Europa moeten hun woorden in
daden omzetten.
---
BELOFTEN EN MOOIE WOORDEN, MAAR NIET GENOEG DADEN
De prestaties laten De evaluatie laat ook zien welke vooruitgang er sinds vorig jaar is geboekt.
opnieuw te wensen Daarbij komt een gemengd beeld naar voren. Slechts iets meer dan 50% van de
over gerichte acties is met succes afgesloten, ongeveer evenveel als vorig jaar. Er
zijn enkele opmerkelijke wapenfeiten geweest, maar over het geheel genomen
gaat de vooruitgang nog te traag.
NAAR BEHOREN VOLTOOIDE ACTIES
Verdere liberalisering van postdiensten concurrentie van toepassing op
meer postdiensten binnen het vastgestelde tijdschema.
Oprichting van de Europese Voedselautoriteit van essentieel belang voor
het consumentenvertrouwen.
Overeenstemming over procedures voor een snellere en betere
effectenwetgeving, die in nauwe samenwerking met marktdeelnemers,
gebruikers en regelgevers zijn opgesteld ("Lamfalussy"-benadering).
Voorstellen van de Commissie voor de liberalisering van de autoverkoop in
Europa ("groepsvrijstelling") meer concurrentie en daardoor voordeel
voor de consument.
Goedkeuring van het nieuwe telecommunicatiepakket stimuleert de
concurrentie en beschermt de consument.
Goedkeuring van de icbe-richtlijn - geeft fondsbeheerders meer vrijheid in
het buitenland te investeren - en overeenstemming over de verordening over
internationale standaarden voor jaarrekeningen na hierover slechts zes
maanden te hebben onderhandeld - leidt tot een ruimere bescherming van
investeringen en vergelijkbare ondernemingsrekeningen.
Voorstellen voor een eenvormiger, transparanter en flexibeler stelsel voor
de erkenning van beroepskwalificaties.
De Commissie, het De verantwoordelijkheid voor deze traagheid ligt zowel bij de Commissie als
Parlement en de bij het Parlement en de Raad. De Commissie heeft een aantal van haar
Raad zijn samen streefdata gemist, bijvoorbeeld voor het actieplan voor een betere regelgeving
verantwoordelijk en de dienstenstrategie. Maar in de meeste gevallen zijn het Parlement en de
voor niet-voltooide Raad verantwoordelijk voor de vertraging, bijvoorbeeld bij het
acties Gemeenschapsoctrooi, de wetgevingsvoorstellen inzake overheidsopdrachten en
de richtlijn betreffende het openbaar overnamebod.
NIET-VOLTOOIDE ACTIES
Het pakket maatregelen betreffende overheidsopdrachten is nog altijd niet
aangenomen deze hervorming is zowel voor de overheid als voor de
nutssector een noodzaak, met een mogelijke besparing van maximaal * 50
miljard.
Het overleg over het Gemeenschapsoctrooi is jammerlijk vastgelopen dit
octrooi zou rechtszekerheid bieden en tot lagere kosten leiden, wat goed is
voor de KMO's.
---
De richtlijn betreffende het openbaar overnamebod 12 jaar werk op losse
schroeven en bredere belangen van Europa gefrustreerd, maar de
Commissie zal binnenkort een nieuwe poging wagen.
De pensioenfondsenrichtlijn zit in een impasse - belangrijk met het oog op
een ouder wordende bevolking en diepere kapitaalmarkten.
De richtlijn betreffende de rechtsbescherming van biotechnologische
uitvindingen is nog maar door vijf lidstaten omgezet verlies van potentiële
voordelen in de vorm van rechtszekerheid en innovatie in een sector die
voor Europa van levensbelang is.
De voorstellen van de Commissie inzake de dienstenstrategie lopen achter
op schema door hun complexe aard en de trage input van de lidstaten
aanzienlijk werkgelegenheidspotentieel.
Acht lidstaten hebben het in Stockholm vastgestelde doel voor de omzetting
niet gehaald met als gevolg rechtsonzekerheid en lacunes in het
rechtskader voor de interne markt.
Het actieplan van de Commissie voor een betere regelgeving loopt zes
maanden vertraging op mede omdat het Europees Parlement heeft
gevraagd de goedkeuring van dit plan uit te stellen totdat de discussies over
het witboek inzake Europese governance zijn afgerond.
Tastbare resultaten De extra impuls die van Barcelona uitgaat, biedt ons een goede gelegenheid de
mogen voortaan niet zaken voortvarender aan te pakken. Deze kans moet worden waargenomen. Tot
meer ontbreken nu toe zijn verplichtingen die op het niveau van de Europese Raad werden
aangegaan, vaak niet omgezet in actie op het niveau van de ministers in de
verschillende Raadsformaties. Aan dit "gebrek aan tastbare resultaten" moet nu
een eind worden gemaakt, omdat anders de hele geloofwaardigheid van de
strategie van Lissabon gevaar loopt. De eerste proef zal de Raad Interne Markt,
Consumenten en Toerisme op 21 mei 2002 zijn, waar de ministers,
overeenkomstig het verzoek van de staatshoofden en regeringsleiders, politieke
overeenstemming dienen te bereiken over het voorstel voor een verordening
betreffende het Gemeenschapsoctrooi en het pakket maatregelen inzake
overheidsopdrachten.
Door alle acties uit De toegevoegde waarde van de internemarktstrategie bestaat erin dat zij meer is
te voeren zal een dan de som van haar delen. Veel van de voorgestelde maatregelen zullen elkaar
multipliereffect wederzijds versterken, daar zij een aantal simultane veranderingen op gang
ontstaan brengen. Wanneer wij slechts een deel van de geplande acties uitvoeren, zal dit
multipliereffect ernstig worden beperkt.
---
DE VOLGENDE 18 MAANDEN:
CONTINUÏTEIT MET EEN DUIDELIJKER GERICHTHEID
De belangrijkste Gezien de trage vorderingen tot dusver is een aanhoudende inspanning vereist
boodschap van deze om alle gerichte acties alsnog tot een goed einde te brengen. Een golf van
evaluatie is de nieuwe ideeën is op het ogenblik niet nodig. Ook hoeven we onze koers niet te
behoefte aan veranderen. We hebben onze taak nog maar voor de helft af. Het
continuïteit en Cardiff-verslag1 - dat de werking van de product- en kapitaalmarkten in de EU
resultaten analyseert - geeft aan waar er lacunes zijn. Dat geldt ook voor de bijdragen die
de Commissie heeft ontvangen van de Raad Interne Markt, Consumenten en
Toerisme, het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité, het
Comité van de Regio's en van bedrijfsorganisaties en consumenten-
verenigingen. De analyse is duidelijk en wat er te doen staat ook de vereiste
maatregelen worden in deze evaluatie uiteengezet. De Europese Raad van
Barcelona heeft de inzet verhoogd. Wat nodig is, is een snellere uitvoering.
De drie De behoefte aan continuïteit staat centraal in de evaluatie. We moeten werk
topprioriteiten zijn maken van de economische hervorming, om zodoende onze concurrentiepositie
economische te verbeteren en groei en werkgelegenheid in de Unie te stimuleren. We moeten
hervorming, ons voorbereiden op de uitbreiding, zodat we weldra profijt kunnen trekken van
voorbereiding van de enorme kansen die een grotere interne markt biedt. We moeten ervoor
de interne markt op zorgen dat de interne markt concrete voordelen meebrengt voor de burgers,
de uitbreiding en vooral in hun hoedanigheid van consumenten, en voor ondernemingen, met
een betere werking name de KMO's. Dat houdt in dat ook verder aandacht moet worden besteed
van die markt in de aan de basisvoorwaarden - zoals harmonisatie waar zinvol, wederzijdse
praktijk erkenning omzetting, naleving en handhaving, probleemoplossing en
normalisatie - die de "grondstenen" zijn van een interne markt die niet alleen in
theorie, maar ook in de praktijk voldoet.
Het aantal acties is De gerichte acties zijn geselecteerd op basis van de bijdrage die zij tot de
fors verminderd verwezenlijking van deze algemene doelstellingen kunnen leveren. Alleen
zodat zij alle acties die een aanzienlijke bijdrage kunnen leveren en die specifiek, concreet
politieke aandacht en meetbaar zijn zijn in de huidige evaluatie opgenomen. Door deze strengere
kunnen krijgen aanpak is het aantal gerichte acties tot minder dan de helft teruggebracht van
bijna 80 vorig jaar tot ongeveer 30 dit jaar. Hierdoor is het veel duidelijker
waarop wij onze politieke energie moeten richten. Ook zou het gehele proces
hierdoor doeltreffender moeten worden.
De gerichte acties zijn in vier rubrieken onderverdeeld, zoals die in de
oorspronkelijke mededeling over de strategie voor de interne markt2 van drie
jaar geleden zijn opgenomen. Deze vier rubrieken zijn:
- modernisering van de markten;
- verbetering van het ondernemingsklimaat;
- meer levenskwaliteit voor de burgers;
- voorbereiding van de uitbreiding.
Een aantal gerichte acties zou bij meer dan één rubriek hebben gepast. Andere
zijn horizontaal van aard en betreffen alle vier rubrieken.
1 COM (2001) 736 def. van 7 december 2001.
2 COM (1999) 624 def. van 24 november 1999.
---
HORIZONTALE ACTIES
Slechts zeven Een doeltreffend kader voor de interne markt is alleen mogelijk als de lidstaten
lidstaten hebben het aangenomen richtlijnen in nationaal recht omzetten. Zij moeten daarbij
in Stockholm nauwkeurig te werk gaan en zich houden aan de termijn die zij in de Raad van
gestelde doel voor de Ministers zelf hebben vastgesteld. Als zij op dat punt tekortschieten, kan het
omzetting gehaald bedrijfsleven ernstig worden verstoord en is het goed mogelijk dat burgers hun
rechten niet kunnen uitoefenen. Helaas hebben slechts zeven lidstaten het door
de Europese Raad van Stockholm gestelde doel gehaald en hun
omzettingstekort voor de Europese Raad van Barcelona tot 1,5% of minder
teruggebracht. De Commissie wacht nog op de kennisgeving van ruim 400
nationale omzettingsmaatregelen. Het is van het grootste belang dat de lidstaten
nu dubbel hun best doen om het nieuwe, in Barcelona vastgestelde
streefpercentage binnen de gestelde termijn te halen. Het uiteindelijke doel is
natuurlijk om het omzettingstekort tot nul terug te brengen.
Rechtsprocedures Omzetting van communautaire regels in nationaal recht is echter niet
vermijden wanneer voldoende. Het recht moet ook correct worden toegepast. Het is een feit dat
een pragmatische burgers en bedrijven die van hun internemarktrechten gebruik willen maken,
oplossing mogelijk maar al te vaak op praktische problemen stuiten - zij ondervinden bijvoorbeeld
is moeilijkheden bij de erkenning van beroepskwalificaties en soms ook worden
hun producten zonder goede reden uit de schappen gehaald. De Commissie kan
in dergelijke gevallen een formele inbreukprocedure instellen, maar het kan
jaren duren voor een geschil is opgelost twee jaar in de meeste gevallen en
veel langer wanneer de zaak aan het Hof van Justitie wordt voorgelegd3. Vaak
heeft de oorspronkelijke klager er dan helemaal geen baat meer bij. De lidstaten
moeten ervoor zorgen dat het aantal formele rechtsprocedures kan worden
verminderd. Er moeten ook andere, pragmatischer en snellere methoden worden
gevonden waarmee de meeste problemen die uit een onjuiste toepassing van het
internemarktrecht voortvloeien, kunnen worden opgelost. Daarom is het zo
belangrijk dat het Solvit-netwerk wordt ontwikkeld4 en dat de Wegwijzerdienst
voor burgers opnieuw wordt opgestart.
HORIZONTALE DOELSTELLINGEN Uiterlijk in juni 2003: ü uiterlijk bij de Europese Raad in het voorjaar van 2003 moeten de lidstaten een omzettingspercentage van ten minste 98,5% hebben bereikt, terwijl alle richtlijnen twee jaar na het verstrijken van de omzettingstermijn moeten zijn omgezet; ü de lidstaten moeten het aantal door hen gepleegde inbreuken ten gevolge van een verkeerde toepassing van het Gemeenschapsrecht met ten minste 10% hebben teruggebracht.
3 Scorebord van de interne markt nr. 9, november 2001.
4 COM (2001) 702 def. van 27 november 2001.
---
MODERNISERING VAN DE MARKTEN
In belangrijke Belangrijke sectoren van de interne markt blijven ook verder gefragmenteerd en
sectoren van de te veel voor concurrentie afgeschermd. Een grotere marktintegratie in deze
Europese economie sectoren zal aanzienlijke economische voordelen opleveren en de economische
is er nog altijd niet en sociale samenhang vergroten mits aan een aantal andere belangrijke
voldoende voorwaarden is voldaan, waaronder een duurzame en op kwaliteit gerichte
concurrentie investering in infrastructuur, opleiding en vaardigheden.
In Barcelona De Europese Raad van Barcelona heeft bijzondere nadruk gelegd op de
werden vorderingen integratie van de netwerkindustrieën en de financiële sector. Zij zijn de
gemaakt bij de ruggengraat van een perfect functionerende interne markt. Wat de energiesector
openstelling van de betreft, hebben de staatshoofden en regeringsleiders zich ertoe verplicht dat alle
energiemarkten niet-huishoudelijke gebruikers in Europa vanaf 2004 vrij hun elektriciteits- of
gasleverancier kunnen kiezen. Het is belangrijk dat deze belofte nu wordt
omgezet in concrete besluiten van de Raad en het Parlement. Vóór de Europese
Raad in het voorjaar van 2003 zal een datum voor de volledige openstelling van
de rest van de markt worden vastgesteld, waarbij uitvoerig rekening zal worden
gehouden met de openbare-dienstverplichtingen. Wat het vervoer betreft, heeft
de Europese Raad opgeroepen tot actie om de congestie van het luchtruim tegen
te gaan en zowel het lucht- als spoorwegvervoer verder te liberaliseren. Ook gaf
de Europese Raad een aanzet tot het opstarten van het GALILEO -programma.
Een openstelling van de markten is alleen mogelijk als de bestaande netwerken
worden verbeterd en ontbrekende energie- en vervoersverbindingen worden
toegevoegd, zodat er voldoende aansluitingsmogelijkheden zijn. Hierdoor
zullen grensoverschrijdende verbindingen tussen de verschillende regio's in de
Unie worden bevorderd. De lidstaten werden ook opgeroepen ervoor te zorgen
dat het nieuwe telecommunicatiepakket in mei 2003 volledig ten uitvoer is
gelegd.
Het actieplan voor Zonder de financiële diensten kan de economische motor van Europa niet
de financiële draaien. Een geïntegreerde financiële sector is een absolute noodzaak voor
diensten moet met duurzame groei, een betere concurrentiepositie en meer banen en
meer spoed worden ondernemingszin in de EU. Zoals bij de tussentijdse evaluatie op hoog niveau5
uitgevoerd van het actieplan voor de financiële diensten in overweging werd gegeven, kan
een geïntegreerde financiële sector jaarlijks maar liefst 0,5 tot 0,7% aan het
BBP van de EU toevoegen (wat neerkomt op een groeieffect van * 43 miljard
per jaar)6. Ook de consument zal hier veel baat bij hebben.
De recente De Europese Raad van Barcelona heeft opnieuw bevestigd dat het actieplan
"Lamfalussy"- voor de financiële diensten de weg is waarlangs dit moet worden bereikt. Hij
overeenkomst kan heeft er bij de Raad en het Europees Parlement op aangedrongen om de acht
daarbij helpen wetgevingsvoorstellen die momenteel op tafel liggen nog dit jaar aan te nemen.
Overeenstemming over deze maatregelen is van cruciaal belang, willen wij de
in Lissabon gestelde doelen verwezenlijken en in 2003 over een volledig
geïntegreerde effectenmarkt en in 2005 over een volledig geïntegreerde markt
voor financiële diensten beschikken. Het onlangs bereikte akkoord met het
5 Deze evaluatie vond op 22 februari 2002 in Brussel plaats.
6 Verslag over de voordelen van een goed functionerende retailmarkt voor financiële diensten, Zentrum
für Europäische Wirtschaftsforschung, www.zew.de/erfstudyresults/
---
Europees Parlement over de "Lamfalussy"-benadering zal op dit belangrijke
gebied de weg banen voor een snellere goedkeuring van voorstellen die beter op
de behoeften van Europa zijn afgestemd. De Europese Raad heeft ook
opgeroepen verder te werken op het gebied van het ondernemingsbestuur.
Er zijn krachtige Meer in het algemeen kan een verdere integratie vooral bij de dienstenmarkten
maatregelen nodig tot zeer grote voordelen leiden. Alleen al meer concurrentie bij de zakelijke
om de dienstverlening kan het BBP van de EU met * 350 miljard doen toenemen7.
dienstenmarkten Diensten waren aan het eind van de jaren negentig al verreweg de belangrijkste
sterker te integreren motor van de werkgelegenheid in de Unie. En zij bieden de meeste
mogelijkheden voor een verdere banengroei. De werkgelegenheidskloof tussen
de EU en de VS kan niet aan de landbouw of industrie worden toegeschreven,
maar komt voor rekening van de dienstensector waar het verschil 14
procentpunten bedraagt goed voor 36 miljoen banen8. Om dit potentieel uit te
buiten, moeten de resterende obstakels op de interne markt, die de
grensoverschrijdende dienstverlening door ondernemingen, het succes bij de
consument en de vrijheid van vestiging nog in de weg staan, worden
opgeheven. Er moet sneller vooruitgang worden geboekt bij de uitvoering van
de dienstenstrategie van de Commissie9.
Een grotere Een ander gebied waarop dringend vooruitgang moet worden geboekt is dat van
liberalisering en de overheidsopdrachten. Het percentage overheidsopdrachten dat openbaar
concurrentie op de wordt aanbesteed, is wel toegenomen, maar bedraagt toch niet meer dan 15%.
markt voor Ook het percentage opdrachten voor leveringen en diensten uit andere lidstaten
overheids- is toegenomen, maar blijft toch ruim onder de 2%. In de particuliere sector is
opdrachten kunnen dat aandeel 20%. Bovendien moet het rechtskader worden aangepast aan
enorme besparingen nieuwe aankooptechnieken en nieuwe technologieën, zoals e-procurement. Het
opleveren voorstel van de Commissie voor een wetgevingspakket mag dus zeker niet
verzanden en men dient zich vastberaden te weren tegen pogingen om dit
voorstel af te zwakken, bijvoorbeeld door een verhoging van de drempels. Een
grotere openstelling van de markt voor overheidsopdrachten zou de Europese
belastingbetaler meer dan * 50 miljard kunnen besparen10.
Er moet voor Ondernemingen in de interne markt verwachten op zijn minst dat zij producten
worden gezorgd dat die zij in de ene lidstaat op rechtmatige wijze hebben vervaardigd, in alle andere
de wederzijdse lidstaten op de markt kunnen brengen. Het beginsel van wederzijdse erkenning
erkenning goed dat uit het Verdrag en de jurisprudentie van het Hof van Justitie is afgeleid
functioneert is van toepassing op het overgrote deel van de handel in goederen en diensten in
de Unie. In vele sectoren werkt dit beginsel vrij goed en voorkomt het onnodige
regelgeving.
7 Alle cijfers komen uit het Cardiff-verslag 2001-2002, tenzij anders vermeld.
8 Mededeling van de Commissie over het communautair beleid ten dienste van de werkgelegenheid,
COM (2000) 78 van 1 maart 2000.
9 COM (2000) 888 van 29 december 2000.
10 Interne schatting van de Commissie op basis van de cijfers voor 1998, waarbij men ervan uitgaat dat
besparingen tot 5% mogelijk zijn.
10
Door problemen met Maar in andere sectoren zijn er nog altijd problemen, zoals bij bepaalde typen
de wederzijdse levensmiddelen, voertuigen die niet onder de EG-typegoedkeuring vallen,
erkenning boette de financiële diensten en beroepskwalificaties. Een groot probleem is dat
handel in de EU ondernemingen en ambtenaren in de lidstaten vaak niet goed weten wanneer
alleen al in 2000 precies de wederzijdse erkenning van toepassing is. De Commissie wil een
*150 miljard in, mededeling publiceren om meer duidelijkheid hierover te scheppen. Maar de
maar er zijn geen problemen rond de wederzijdse erkenning zijn complex en verschillen van
kant-en-klare sector tot sector. Er zijn geen kant-en-klare oplossingen. Niettemin behoeft dit
oplossingen vraagstuk dringende aandacht, aangezien de EU een hoge prijs betaalt voor de
heersende onzekerheid en ongerechtvaardigde handelsbelemmeringen - alleen
al in 2000 heeft de handel binnen de Europese Unie hierdoor * 150 miljard
ingeboet.
De normalisatie- In sommige sectoren houdt de marktfragmentatie aan, ook al is er
achterstand moet communautaire wetgeving vastgesteld en omgezet. Dat is bijvoorbeeld het
worden verkleind geval bij eisen voor producten die onder de nieuwe-aanpakrichtlijnen vallen en
waarvoor nog niet voldoende geharmoniseerde normen zijn overeengekomen.
Hoewel inmiddels meer werk wordt gemaakt van de normalisatie, kan de
goedkeuring van een Europese norm nog altijd acht jaar in beslag nemen.
Bovendien blijft de situatie in sommige belangrijke industriële sectoren
zorgwekkend, zoals bij bouwmaterialen en machines. In deze sectoren is er nog
geen echte interne markt. Een vermindering van deze normalisatieachterstand
zou tot een grotere doeltreffendheid op de goederenmarkten en daardoor tot
aanzienlijke economische voordelen leiden.
Een grotere Daarnaast zal de Commissie binnenkort haar beoordeling van het effect van de
doeltreffendheid van nieuwe-aanpakrichtlijnen afronden, waarbij zij met name streeft naar een
de nieuwe- grotere doeltreffendheid van die richtlijnen. Na een evaluatie van de reacties op
aanpakrichtlijnen deze beoordeling zal de Commissie nog voor het eind van het jaar in een
mededeling verschillende opties uitwerken om het gebruik van CE-markeringen
te stimuleren en de werking van de aangemelde instanties voor de
overeenstemmingsbeoordeling en het markttoezicht te verbeteren. Prioritaire
follow-upmaatregelen zullen in aanmerking komen voor een plaats in de
evaluatie van volgend jaar.
MODERNISERING VAN DE MARKTEN Uiterlijk in december 2002: ü goedkeuring van voorstellen voor de laatste fase van de openstelling van de elektriciteits- en gasmarkten, inclusief vrije keuze van leverancier door alle niet-huishoudelijke consumenten in Europa vanaf 2004; ü goedkeuring van voorstellen voor de totstandbrenging van een Europees luchtruim en voor regels voor de toewijzing van slots op luchthavens; ü goedkeuring van het tweede pakket maatregelen om de Europese spoorwegen nieuw leven in te blazen; ü goedkeuring van voorstellen inzake pensioenfondsen, financiële conglomeraten en prospectussen11;
11 Vijf andere voorstellen zullen naar verwachting eerder in 2002 worden aangenomen (de richtlijnen
betreffende financiële zekerheidsovereenkomsten, marktmisbruik, verzekeringstussenpersonen en de
---
ü goedkeuring van het pakket maatregelen betreffende overheidsopdrachten.
Uiterlijk in juni 2003:
ü voorstel van de Commissie tot opheffing van belemmeringen op de interne
markt voor diensten;
ü vaststelling door het CEN van in totaal 150 geharmoniseerde normen voor
bouwmaterialen en 450 voor machines;
ü evaluatie door de Commissie van haar contracten met de Europese
normalisatie-instellingen met het oog op een nauwere koppeling tussen
financiële steun en prestatiecriteria;
ü goedkeuring van het nieuwe voorstel voor een richtlijn betreffende het
openbaar overnamebod;
ü goedkeuring van de verordening betreffende verkoopbevordering.
VERBETERING VAN HET ONDERNEMINGSKLIMAAT
We moeten een Maatregelen om door de verwijdering van handelsbelemmeringen markten te
klimaat scheppen integreren kunnen alleen optimaal effect sorteren, wanneer wij creatieve en
waarin dynamische bedrijven ondersteunen in een klimaat dat ondernemingszin en
ondernemingen innovatie stimuleert.
kunnen gedijen
Minder, maar betere Op een aantal fronten is verdere vooruitgang vereist. De Europese Raad van
staatssteun Barcelona heeft de lidstaten opgeroepen hun staatssteun verder terug te dringen
en deze meer op horizontale doelen richten. Bovendien moeten de belangrijke
werkzaamheden tot modernisering van de communautaire mededingingsregels
worden voortgezet.
Fiscale Ook is het van belang dat overal in de Unie het belastingklimaat voor
belemmeringen en ondernemingen verbetert. Een volledige implementatie van het
distorsies moeten "belastingpakket" zal tot de opheffing van fiscale belemmeringen en de
worden opgeheven... bestrijding van oneerlijke belastingconcurrentie bijdragen. Wat de
vennootschapsbelasting betreft, meent de Commissie dat ondernemingen op
langere termijn gebruik moeten kunnen maken van een geconsolideerde
heffingsgrondslag voor al hun activiteiten in de EU, zodat zij niet meer, zoals
nu, te maken hebben met vijftien afzonderlijke belastingstelsels, wat zowel
inefficiënt als duur is. Op kortere termijn plant de Commissie een aantal
gerichte maatregelen tot opheffing van door vennootschapsbelasting ontstane
belemmeringen van grensoverschrijdende economische activiteiten,
bijvoorbeeld door wijziging van de bestaande richtlijnen over fusies en over
moedermaatschappijen en dochterondernemingen. Hoewel de situatie onlangs
enigszins is verbeterd, zijn complexe en belastende BTW-verplichtingen nog
altijd een grote hinderpaal voor bedrijven die op de interne markt zaken willen
doen en daardoor met verschillende belastingdiensten te maken krijgen. De
Commissie werkt verder aan een vereenvoudiging van deze complexe
verplichtingen en zal voor eind 2003 met concrete voorstellen komen
verkoop op afstand van financiële diensten en de verordening betreffende internationale standaarden
voor jaarrekeningen).
12
waarschijnlijk in de vorm van een ontwerp-richtlijn.
... wij willen een De lasten van de regelgeving voor het bedrijfsleven moeten worden
concurrerende verminderd; volgens een groot onafhankelijk onderzoek, dat namens de
bedrijven , maar Commissie werd uitgevoerd12, besteden onze ondernemingen momenteel bijna
leggen een groot * 50 miljard meer dan nodig zou zijn om hetzelfde resultaat te bereiken, alleen
obstakel voor hun omdat nationale en communautaire regelgeving slecht doordacht is. We kunnen
voeten niet van onze ondernemingen verwachten dat ze op de wereldmarkt meekomen,
wanneer wij een dergelijke molensteen om hun nek hangen. Vooral kleine en
middelgrote ondernemingen hebben hiervan te lijden, daar zij niet over de
middelen en deskundigheid beschikken om alle formaliteiten goed te vervullen.
Vele ondernemingen klagen ook dat de regelgeving al door de markt
achterhaald is tegen de tijd dat zij ermee te maken krijgen. Met andere woorden,
zij moeten in de snel veranderende economie van vandaag proberen te werken
met de voorschriften van gisteren. En ondanks al het gepraat over de behoefte
aan een betere regelgeving merken de meeste ondernemingen hier nog niets van
bij hun dagelijkse transacties.
De lidstaten moeten De Commissie zal de Europese Raad van Sevilla een actieplan voor betere
het hunne doen... regelgeving voorleggen. Bij dit actieplan zal rekening worden gehouden met het
Mandelkern-rapport13 en de resultaten van het overleg over het witboek over
Europese governance. Een actieplan voorleggen is echter niet voldoende het
moet ook worden uitgevoerd. Of dat lukt, hangt niet alleen af van een
verandering in de wijze van regelgeving op EU-niveau. Zonder evenredige
inspanningen van de lidstaten, die voor de meeste regels verantwoordelijk
zijn14, zullen de resultaten altijd onvoldoende zijn.
... en het Een belangrijk gebied dat onder de nationale regelgeving valt, is de oprichting
gemakkelijker van ondernemingen. Bevordering van de ondernemingszin vereist in de eerste
maken een bedrijf te plaats dat het gemakkelijker en goedkoper wordt een nieuw bedrijf te starten.
starten Studies tonen aan dat in alle lidstaten goede vooruitgang is geboekt15. Maar er is
meer nodig. Er moeten duidelijke benchmarks worden vastgesteld zodat een
zekere groepsdruk ontstaat en alle lidstaten dit probleem boven aan hun agenda
plaatsen. Voor het eind van het jaar zullen specifieke kwantitatieve
doelstellingen met betrekking tot andere aspecten van het ondernemerschap
worden vastgesteld.
... en de ministers Als wij onderzoek en ontwikkeling echt zo belangrijk vinden als wij altijd
moeten eindelijk zeggen, dan moet de aanhoudende impasse over het voorstel voor een
door de zure appel Gemeenschapsoctrooi worden doorbroken, echter niet tot elke prijs. Het
heen bijten en hun eindresultaat mag geen dure, omslachtige procedure zijn. Van de Europese
goedkeuring ondernemingen meent 86% dat zij voor de bescherming van hun uitvindingen
hechten aan het en voor toepassing van hun intellectuele-eigendomsrechten niet veel aan het
Gemeenschaps- huidige octrooistelsel hebben. Dat heeft een negatief effect op de innovatie, met
octrooi name in snel ontwikkelende sectoren als de biowetenschappen en de
biotechnologie. Zonder een goede en betaalbare octrooibescherming zal de
12 Scorebord van de interne markt nr. 9, november 2001.
13 Dit rapport werd opgesteld door een groep van deskundigen op hoog niveau, die werd opgericht door de
ministers van openbaar bestuur.
14 Economisch en Sociaal Comité, advies-Walker, goedgekeurd op 21 maart 2002, ESC 364/2002.
15 `Benchmarking the Administration of Business Start-ups', Scorebord DG Ondernemingen, januari
2002.
13
achterstand van Europa ten opzichte van de Verenigde Staten alleen nog maar
groter worden. De Europese Raad van Barcelona deed ook een dringend beroep
op de Raad en de Commissie andere maatregelen te ontwikkelen en een
tijdschema op te stellen om het bedrijfsleven in de Gemeenschap in staat te
stellen het potentieel van de biotechnologie te exploiteren zonder hierbij de
ethische en maatschappelijke aspecten uit het oog te verliezen.16
VERBETERING VAN HET ONDERNEMINGSKLIMAAT Uiterlijk in december 2002: ü invoering van een systeem voor effectbeoordeling en minimumnormen voor overleg, inclusief een frequentere toepassing van interactieve beleidsvorming, als follow-up van het actieplan van de Commissie ter vereenvoudiging van de regelgeving; ü goedkeuring van een verordening voor een efficiëntere handhaving van de mededingingsregels door nationale mededingingsautoriteiten en nationale rechtbanken te betrekken bij de handhaving van artikel 81 (kartels) en artikel 82 (misbruik van een machtspositie) van het EG-Verdrag; ü voorstel tot wijzigingen van de EU-concentratieverordening om te waarborgen dat het toezicht op concentraties ook in het tijdperk van internationalisering en uitbreiding doeltreffend blijft; ü volledige implementatie van het "belastingpakket" (richtlijn betreffende een effectieve belastingheffing op de inkomsten uit spaargelden in de vorm van rentebetalingen, richtlijn over een gemeenschappelijke belastingregeling inzake betalingen van rente en royalty's tussen verbonden ondernemingen in verschillende lidstaten en geleidelijke afschaffing van alle schadelijke belastingregelingen); ü goedkeuring van het voorstel inzake het Gemeenschapsoctrooi. Uiterlijk in juni 2003: ü beperking door de lidstaten van het niveau van hun totale staatssteun, uitgedrukt als percentage van het BBP; ombuiging van deze steun naar horizontale doelstellingen van algemeen belang, waaronder de economische en sociale samenhang, en specifieke aandacht voor gevallen waarin sprake is van marktfalen; ü goedkeuring van de richtlijn over de octrooieerbaarheid van uitvindingen betreffende software; ü alle lidstaten moeten ervoor zorgen dat de oprichting van een BV niet meer dan 18 werkdagen en niet meer dan * 213 kost en dat * 3 000 voldoende is als gestort maatschappelijk kapitaal. Uiterlijk in december 2003: ü voorstellen van de Commissie voor specifieke maatregelen tot opheffing van door vennootschapsbelasting ontstane belemmeringen voor grensoverschrijdende economische activiteiten.
16 "Naar een strategische visie op biowetenschappen en biotechnologie: consultatiedocument", COM
(2001) 454 def van 4 september 2001.
14
MEER LEVENSKWALITEIT VOOR DE BURGERS
De interne markt De integratie van markten en de verbetering van het ondernemingsklimaat zijn
moet ten dienste belangrijke doelen op zich, maar zij dragen ook bij tot het ruimere doel om de
staan van onze burgers, mede in hun hoedanigheid van consumenten, concrete voordelen te
burgers brengen. De volgende Strategie voor Consumentenbeleid 2002-2006 zal de
verdere plannen van de Commissie voor de consument preciseren.
Concurrentie Wanneer leveranciers met elkaar concurreren, houden zij hun kosten laag,
bevoordeelt de spelen zij snel in op ontwikkelingen van de vraag en streven zij ernaar hun
consument ... klanten tevreden te stellen. Hoewel het beeld onvolledig is, zijn er aanwijzingen
dat onze burgers in uiteenlopende sectoren hebben geprofiteerd van lagere
prijzen en een betere dienstverlening, nadat de markt werd opengesteld. Dat
geldt ook voor diensten van algemeen belang die in veel gevallen betaalbaarder
zijn geworden. Zo zijn de prijzen voor telecommunicatie en vliegreizen, en dan
vooral vakantiereizen, gedaald. In andere dan de netwerkindustrieën, waar nog
geen communautaire wetgeving is vastgesteld, bepalen de lidstaten hoe de
openbare-dienstverplichtingen worden nagekomen. De Commissie draagt er
alleen zorg voor dat de nationale regelingen compatibel zijn met de
mededingings- en internemarktregels. In haar verslag aan de Europese Raad van
Laken17 kondigde de Commissie concrete maatregelen aan om tot een grotere
rechtszekerheid en voorspelbaarheid bij de toepassing van deze regels te
komen.
... en heeft hun Een groter aanbod en scherpere prijzen zijn doorgaans niet ten koste gegaan van
veiligheid niet in de veiligheid of het welzijn van de consument. Het vrije verkeer van goederen
gevaar gebracht en diensten is gepaard gegaan met een convergentie van de systemen voor
overeenstemmingsbeoordeling, een verzwaring van de straffen voor degenen
die producten met gebreken op de markt brengen en de invoering van systemen
voor vroegtijdige waarschuwing voor en, in noodgevallen, voor het uit de markt
nemen van deze producten. Deze systemen behoeven echter constante aandacht.
Een tragere Hoewel de prijsverschillen in de afgelopen tien jaar kleiner zijn geworden,
prijsconvergentie is verloopt de convergentie nu trager. Volgens het Cardiff-verslag en het
wellicht het gevolg groenboek over de consumentenbescherming18 zou dat ten dele kunnen worden
van belemmeringen verklaard door verschillen in regelgeving, met name die betreffende de
in de distributiestructuur. Dit onderstreept hoe belangrijk het is dat ten aanzien van de
distributiesector dienstenstrategie snelle vooruitgang wordt geboekt.
Voorschriften ter In een ruimere context zouden concurrentie en maatregelen ter bevordering van
bescherming van de het consumentenvertrouwen elkaar moeten versterken. De huidige informele
consument zouden samenwerking tussen overheidsinstanties die voor de handhaving van regels ter
de concurrentie en bescherming van de consument verantwoordelijk zijn, is ontoereikend en moet
het vrije verkeer worden verbeterd. Wanneer verdere harmonisatie gewenst is, moeten zodanige
moeten bevorderen eisen worden gesteld dat belemmeringen van het vrije verkeer worden
voorkomen. Hierdoor wordt vermeden dat ondernemingen besluiten om van
verkoop in andere lidstaten af te zien, alleen omdat ze het te lastig vinden om
aan veertien verschillende reeksen voorschriften te voldoen. Als dat gebeurt, is
17 COM (2001) 598 van 17 oktober 2001.
18 COM (2001) 531 van 2 oktober 2001.
15
de consument uiteindelijk de dupe. De uitbreiding van het initiatief voor
interactieve beleidsvorming tot de Europese bureaus voor
consumentenvoorlichting zal ertoe bijdragen probleemgebieden te traceren. Bij
de follow-up van het groenboek over de consumentenbescherming zouden deze
vraagstukken aan bod moeten komen. Hoewel een juist rechtskader van
essentieel belang is, kunnen snelle, doeltreffende en goedkope
verhaalsmogelijkheden ervoor zorgen dat vele problemen worden opgelost
zonder dat de rechter er aan te pas hoeft te komen. De Commissie hecht dan ook
groot belang aan de ontwikkeling van grensoverschrijdende systemen voor
alternatieve geschillenbeslechting.
Ook met de sociale Voor een betere levenskwaliteit van de burgers is het ook noodzakelijk dat
en de duurzame groei, milieubescherming19 en aspecten van het sociaal beleid verder
milieubelangen van in het internemarktbeleid worden geïntegreerd en dat het Actieplan van de
de consument moet Commissie voor vaardigheden en mobiliteit, dat tot doel heeft om vóór 2005
rekening worden een gunstiger klimaat te scheppen voor open en toegankelijke Europese
gehouden arbeidsmarkten20, wordt uitgevoerd.
MEER LEVENSKWALITEIT VOOR DE BURGERS
Uiterlijk in december 2002:
ü goedkeuring van een kaderregeling inzake staatssteun voor diensten van
algemeen economisch belang en ontwikkeling van een mechanisme voor
het toezicht op de prestaties21;
ü voorstel van de Commissie voor een rechtskader ter verbetering van de
samenwerking op het gebied van de rechtshandhaving tussen
overheidsinstanties die voor de consumentenbescherming verantwoordelijk
zijn.
Uiterlijk in juni 2003:
ü voorstel van de Commissie voor de invoering van een Europese
gezondheidskaart ter vervanging van de huidige voor een medische
behandeling in een andere lidstaat benodigde formulieren.
Uiterlijk in december 2003: ü goedkeuring van een verordening voor de harmonisatie en verbetering van de controles op de veiligheid van levensmiddelen en diervoeder van toepassing op alle schakels in de voedselketen , de productie en verwerking van en de handel in levensmiddelen en diervoeder; ü goedkeuring van voorstellen betreffende de handel in emissierechten voor broeikasgassen en de milieuaansprakelijkheid; ü goedkeuring van het voorstel over de onderlinge erkenning van academische en beroepskwalificaties teneinde de arbeidsmobiliteit te bevorderen;
19 Strategie van de Raad over de integratie van milieubescherming en duurzame ontwikkeling in het
internemarktbeleid (8970/01).
20 COM (2002) 72 van 13 februari 2002.
21 De Commissie zal in mei een mededeling over een beoordelingsmethode voor netwerkindustrieën en
openbare nutsbedrijven voorleggen aan de Raad Interne Markt, Consumenten en Toerisme.
16
ü goedkeuring van voorstellen tot wijziging en vereenvoudiging van
Verordening (EEG) nr. 1408/71 over de coördinatie van
socialezekerheidsregelingen, teneinde het vrije verkeer van personen en
werknemers te bevorderen;
ü goedkeuring van voorstellen voor verenigingen, coöperaties en onderlinge
maatschappijen in het verlengde van het statuut van de Europese
vennootschap, zodat ook organisaties zonder winstoogmerk zich op
efficiënte wijze op grensoverschrijdend niveau kunnen organiseren.
VOORBEREIDING VAN DE UITBREIDING
De uitbreiding staat De Europese Raad van Laken heeft nogmaals bekrachtigd dat de EU
voor de deur vastberaden streeft naar een succesvolle afronding van de
toetredingsonderhandelingen met de kandidaat-lidstaten die eind 2002 klaar zijn
om de gelederen van de Unie te versterken. De Europese Raad dacht dat dit bij
het huidige tempo voor maximaal tien landen het geval kan zijn. De
onderhandelingen met deze tien landen over de vijf hoofdstukken die de interne
markt betreffen, zijn nu in essentie afgesloten. Na afloop van de periode die
door deze evaluatie wordt bestreken, zou de uitbreiding dus nog maar twaalf
maanden of zelfs minder weg kunnen zijn.
De kandidaat- De interne markt is een van de belangrijkste, en ook zeer zichtbare, gebieden
lidstaten moeten waarop onmiddellijk zal blijken of de nieuwe lidstaten zowel in theorie als in de
hun bestuurlijke praktijk volledig op hun toetreding zijn voorbereid. De Europese Raad heeft er
capaciteit verder herhaaldelijk op gewezen dat de administratieve infrastructuur van de
versterken... kandidaat-lidstaten moet worden aangepast en versterkt om ervoor te zorgen dat
de vereiste nalevings- en handhavingsmechanismen beschikbaar zijn. De
Commissie voert momenteel een actieplan voor bestuurlijke en gerechtelijke
capaciteit uit en zal hierover aan de Europese Raad van Sevilla verslag
uitbrengen.
.. met name in een De bestuurlijke capaciteit van de kandidaat-lidstaten, onder meer op het gebied
aantal belangrijke van de naleving en handhaving, blijft vrij zwak. Het jongste voortgangsverslag
sectoren van de Commissie noemt een aantal gebieden waarop door alle
kandidaat-lidstaten verdere vooruitgang moet worden geboekt. Daartoe behoren
de intellectuele- en industriële-eigendomsrechten, de wederzijdse erkenning in
het algemeen (en die van beroepskwalificaties in het bijzonder),
overheidsopdrachten en witwaspraktijken.
De Unie helpt hen Maar de kandidaat-lidstaten staan er niet alleen voor. Er worden bijvoorbeeld
daarbij "peer reviews" gehouden door deskundigen van overeenkomstige instanties in
de lidstaten en de Commissie, die de betrokken kandidaat-lidstaat bezoeken, de
bestuurlijke capaciteit van dat land op een bepaald gebied onderzoeken en
operationele conclusies opstellen om de situatie te verbeteren. Waar het daarbij
om draait, is dat er samenwerking en begrip is tussen de ambtenaren van de
bevoegde instanties, zodat naar een oplossing van de problemen kan worden
gezocht. Dit stimuleert het vertrouwen een essentieel aspect van een goed
functionerende interne markt. Problemen zijn onvermijdelijk en de naleving en
handhaving zullen niet altijd meteen soepel verlopen. Om die reden is het extra
belangrijk dat de nieuwe lidstaten zo spoedig mogelijk in het SOLVIT -netwerk
voor probleemoplossing worden opgenomen.
17
VOORBEREIDING VAN DE UITBREIDING
Uiterlijk in december 2002:
ü implementatie van "peer reviews" door deskundigen uit de lidstaten en van
de Commissie op de gebieden die als problematisch zijn aangewezen,
waaronder financiële diensten, beroepskwalificaties, gegevensbescherming
en postdiensten;
ü totstandbrenging van "samenwerkingsovereenkomsten" (waarbij een
lidstaat met een kandidaat-lidstaat samenwerkt of "jumeleert" en hulp en
advies op bestuurlijk niveau verleent) voor alle belangrijke sectoren van de
interne markt en voor alle kandidaat-lidstaten.
Uiterlijk in juni 2003:
ü uitvoering van specifieke opleidingsprogramma's voor ambtenaren uit de
kandidaat-lidstaten die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de
regels inzake het vrije verkeer van goederen, het vrij verrichten van
diensten en de vrijheid van vestiging regels die uit het Verdrag en niet uit
specifieke communautaire richtlijnen voortvloeien.
Uiterlijk in december 2003:
ü afsluiting van de onderhandelingen over het protocol inzake
overeenstemmingsbeoordeling en de aanvaarding van industrieproducten
(PEOA) bij de Europa-Overeenkomst met de landen die aan de
voorwaarden voldoen;
ü toetreding van kandidaat-lidstaten als volwaardig en actief lid tot CEN en
Cenelec22;
ü een zo volledig mogelijke integratie van de kandidaat-lidstaten in het
SOLVIT -netwerk voor probleemoplossing.
22 Deze gerichte actie betreft de kandidaat-lidstaten die bij de komende uitbreiding van de EU lidstaat
zullen worden. Het volwaardig lidmaatschap van CEN en Cenelec vereist aansluiting bij hun beleid
inzake intellectuele-eigendomsrechten, goedkeuring van 80% van de geharmoniseerde normen en de
totstandbrenging van een rechtskader waarbinnen de normalisatie als vrijwillige en
niet-gouvernementele activiteit kan worden uitgevoerd.
18
HET METEN VAN DE VORDERINGEN
De meting van Bij iedere evaluatie wordt geteld hoeveel gerichte acties zijn voltooid. Daarbij
resultaten is gaat het onder meer om voorstellen die door de Commissie zijn ingediend,
belangrijker dan de richtlijnen die door de Raad en het Parlement zijn goedgekeurd, richtlijnen die
meting van input zijn omgezet en inbreuken die zijn gepleegd. Maar nog belangrijker zijn de
resultaten en het effect. Is octrooibescherming goedkoper geworden? Worden
meer overheidsopdrachten in andere lidstaten bekendgemaakt en gegund? Heeft
het bedrijfsleven gemakkelijker toegang tot financiering? Zijn de kosten in
verband met de naleving van regelgeving gedaald voor ondernemingen? Zijn de
CO²-emissies verminderd? Zijn meer beroepskwalificaties erkend? Is de handel
in bouwmaterialen en machines toegenomen in vergelijking met die in andere
producten? Ziet het ernaar uit dat de EU de doelstellingen van Lissabon zal
verwezenlijken? Dit is het soort vragen dat moet worden beantwoord.
Wel meten is beter Het is moeilijk de resultaten van openbaar beleid te meten. Sommige resultaten
dan niet meten zijn weliswaar nuttig, maar zijn onmogelijk in cijfers uit te drukken. Andere
metingen zijn zo duur dat het nut ervan niet tegen de kosten opweegt. Weer
andere resultaten kunnen wel worden gekwantificeerd, maar niemand kan met
zekerheid zeggen of ze al was het maar gedeeltelijk het gevolg zijn van de
betrokken actie. Om al deze redenen is het van belang kwantitatieve metingen
met een kwalitatieve evaluatie te combineren. Maar uiteindelijk komt het er
toch op neer dat wel meten, hoe onvolledig en onvolmaakt ook, beter is dan niet
meten.
Acties moeten In de volgende Evaluatie van de Interne Markt wil de Commissie duidelijk
samengaan met aangeven welke indicatoren voor praktische metingen van de vorderingen
indicatoren moeten worden gebruikt. Hierover zal regelmatig verslag worden uitgebracht in
het scorebord van de interne markt en door een nauwkeuriger Index van de
Interne Markt, die in november 2001 voor het eerst werd gepubliceerd. De
Commissie zal ook meer prijsenquêtes publiceren, die een belangrijke indicator
voor marktintegratie en -prestatie zijn. Daartoe behoort ook een
observatie-instrument voor de interne markt, dat regelmatig onderzoek doet
naar de prijzen voor een standaardpakket goederen in alle lidstaten.
19
CONCLUSIE
De Commissie wil Met de internemarktstrategie wil men de beleidsmakers een plan voor de korte
van iedereen de en middellange termijn in handen geven en laten zien hoe alle verschillende
toezegging dat zij op acties ineenpassen. Deze evaluatie is gebaseerd op een gedetailleerde analyse,
tijd hun bijdrage met name in het kader van het Cardiff-proces, over de punten waarop de interne
zullen leveren markt nog te wensen overlaat. Er wordt een aantal concrete maatregelen
voorgesteld om de voornaamste tekortkomingen aan te pakken.
Het aantal gerichte acties is fors verminderd zodat alle politieke aandacht kan
worden gericht op wat het belangrijkste is. Dit document is echter meer dan de
mening van de Commissie over de prioriteiten. Het zal alleen optimaal effect
sorteren wanneer alle communautaire instellingen en lidstaten alsmede de
gebruikers van de interne markt zich hierachter scharen.
De Commissie hoopt dus dat de evaluatie tot inhoudelijke discussies in de Raad
en het Europees Parlement zal leiden en dat deze zullen uitmonden in
operationele conclusies waarbij de gerichte acties en de daarvoor vastgestelde
termijnen worden goedgekeurd.
20