Ministerie van Economische Zaken
http://www.minez.nl
MIN EZ/CPB:europees cohesiebeleid kan beter
CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp:persbericht
Nummer: 19
Datum: 10 april 2002
EUROPEES COHESIEBELEID KAN BETER
Europees cohesiebeleid is minder succesvol dan het zou kunnen zijn.
Cohesiebeleid beoogt verschillen in BBP per hoofd van de bevolking
tussen regio's in de Europese Unie te verkleinen. Miljarden euros
worden besteed aan projecten die bijvoorbeeld de infrastructuur
verbeteren of onderwijs moderniseren. Uit door diverse instanties
uitgevoerde simulatie-studies blijkt dat deze projecten economische
groei in hoge mate zouden kunnen versnellen. Analyses van de
daadwerkelijke groei van ontvangende regio's tonen echter aan dat dit
potentieel slechts zeer ten dele wordt benut. Enkele van de armste
regio's zouden meer dan een half procentpunt op jaarbasis harder
kunnen groeien bij een optimale werking van het cohesiebeleid.
Onderzoekers Sjef Ederveen, Joeri Gorter, Ruud de Mooij en Richard
Nahuis van het Centraal Planbureau (CPB) trekken deze conclusie in de
studie Funds and games: the economics of European cohesion policy.
De trage regionale convergentie - d.w.z. naar elkaar toegroeien van
het welvaartspeil in de diverse Europese regios - heeft verscheidene
oorzaken. Ten eerste gaat als gevolg van afspraken binnen de Europese
Unie een groot deel van de cohesiesteun naar relatief rijke regio's.
Ten tweede weten de gehanteerde criteria voor de verdeling van de
fondsen niet te bereiken dat de projecten met de hoogste
maatschappelijke opbrengst worden geselecteerd. Ten derde verminderen
nationale overheden hun eigen regionale steun zodra Brussel geld
beschikbaar stelt. Elke euro cohesiesteun verdringt gemiddeld
zeventien cent aan nationale steun, ondanks de eis van cofinanciering
van gesteunde projecten door nationale overheden en de publieke
sector.
Hervorming van het cohesiebeleid is gepast gegeven het grote verschil
tussen potentiële en daadwerkelijke effectiviteit. Hervorming is
bovendien belangrijk in het licht van de komende uitbreiding van de
Europese Unie. De toetreding van een aantal relatief arme Centraal en
Oost-Europese landen trekt een wissel op het cohesiebudget. De
politieke spanning tussen netto-bijdragers zoals België, Nederland, en
Duitsland, netto-ontvangers zoals Griekenland, Ierland, en Spanje, en
toekomstige begunstigden zoals Hongarije, Tsjechië, en Polen wordt in
toenemende mate duidelijk. Een efficiënter cohesiebeleid zou deze
spanning kunnen doen verminderen. De CPB-studie wijst tentatief op
drie opties voor hervorming van het cohesiebeleid. Een eerste
mogelijke richting is meer controle door de Europese Commissie.
Anderzijds zou cohesiebeleid juist op nationale in plaats van
regionale leest geschoeid kunnen worden, waarbij lidstaten zelf
bepalen aan welke projecten zij overdrachten uit Brussel besteden. Een
derde optie is het verdelen van fondsen op basis van een
concurrentiestrijd tussen specifieke projecten.
De Bijzondere CPB-Publicatie Funds and games: the economics of
European cohesion policy,
ISBN 90-5833-098-2, is (gratis) beschikbaar als PDF-file op de website
van het Centraal Planbureau (www.cpb.nl).
Inlichtingen bij: Joeri Gorter (tel: 070 - 3383382) of bij Dick Morks
(tel: 070 - 3383410)
10 apr 02 08:12