Erasmus Universiteit Rotterdam

3 april 2002

Promotie mw. L.M.M. Wolters,

Toelichting proefschrift Virale dynamiek bij patiënten met chronische hepatitis B

Hepatitis B virus (HBV) infectie veroorzaakt een ontsteking van de lever. HBV wordt via bloed overgedragen, onder andere van een besmette moeder op haar kind tijdens de geboorte. Wereldwijd is hepatitis B samen met tuberculose en malaria een van de belangrijkste infectieziekten. Door de beperkte vaccinatie in Nederland, in combinatie met de aanzienlijke immigratie, komt chronische HBV hier ook frequent voor. De twee bestaande geneesmiddelen hebben beperkingen: Interferon alfa is slechts werkzaam in 30-40% van de patiënten en kent bijwerkingen, Lamivudine onderdrukt de virusdeling maar genezing van deze virusinfectie lijkt niet te kunnen worden bereikt met dit middel alleen. Nieuwe middelen die sterk lijken op Lamivudine worden in snel tempo ontwikkeld. De promovenda onderzocht naast Lamivudine, Entecavir, Famciclovir en verschillende combinaties.

Vergelijking van antivirale geneesmiddelen gebeurde tot op heden door middel van het vergelijken van verbetering van leverfuncties en afname van het virus aan het eind van de behandelperiode. In dit proefschrift komen nauwkeuriger wiskundige modellen voor virusafname tijdens antivirale therapie aan de orde. Op deze manier kunnen dood van virus, dood van besmette levercellen en werkzaamheid van het betreffende geneesmiddel worden berekend. Tevens is het mogelijk om eigenschappen van patiënten (bijvoorbeeld de mate van leverontsteking) in deze formules te betrekken. Dit maakt het mogelijk om richting te geven aan een op de patiënt afgestemd behandelplan ofwel de patiënt staat centraal.

Een tweede tak van het onderzoek omvat de ontwikkeling van verminderde gevoeligheid van HBV voor lamivudine. Door betere behandelstrategieën wordt de overlevingsduur van met HIV-geïnfecteerde patiënten steeds langer. Hierdoor worden de complicaties van een HBV infectie (falen van leverfuncties, leverkanker) indien voorkomend naast HIV, van steeds groter belang. Wolters berekende dat ongevoeligheid voor Lamivudine, wat werkzaam is tegen HIV en HBV, na twee jaar bij de helft van de patiënten voorkomt. Hierdoor kan het HBV virus zich weer actief delen en lijkt voortzetting van dit geneesmiddel niet zinvol meer.

De promovenda acht het van belang om in de nabije toekomst het onderzoek te richten op wiskundige modellering bij patiënten die gedurende langere tijd met middelen als lamivudine zijn behandeld. Verder moet er worden gekeken naar de redenen waarom de ene patiënt wel en de andere minder reageert op behandeling. Zolang er nog geen geneesmiddel bestaat dat bij alle patiënten werkt, dient een verder op de individuele patiënt toegesneden behandeling het doel zijn. De in dit proefschrift beschreven modelmatige benadering is een eerste aanzet hiertoe.

Promotor: prof.dr. S.W. Schalm, Inwendige geneeskunde, in het bijzonder klinische hepatologie

Woensdag 3 april 2002, 11.45 uur
Hoboken, collegezaal 7
Info: e-mail lnkwlt@cs.com

INLINE]