Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Tien procent binnen een jaar moe op werk
2 april 2002 Meer dan tien procent van de gezonde werknemers wordt binnen een jaar langdurig vermoeid. Weinig mogelijkheden om zelf het werk te regelen en weinig ondersteuning van collega's zijn de belangrijke oorzaken. Dit blijkt uit een project van NWO uitgevoerd aan de Universiteit Maastricht.
Maastrichtse onderzoekers volgden drie jaar lang ruim achtduizend aanvankelijk gezonde en fitte werknemers uit verschillende bedrijven. Een jaar na aanvang van het onderzoek was bijna tien procent van de oorspronkelijk gezonde mannen vermoeid. Bij de aanvankelijk gezonde vrouwen was dit maar liefst veertien procent.
Zowel bij mannen als vrouwen leveren weinig mogelijkheden om zelf het werk te regelen en weinig ondersteuning van collega's een anderhalf tot twee maal zo grote kans op het ontstaan van langdurige vermoeidheid.
Daarnaast blijken vooral bij mannen een hoge emotionele belasting, lichamelijke belasting en weinig steun van de dagelijkse leiding het ontstaan van vermoeidheid te bevorderen. Bij vrouwen daarentegen geven hoge taakeisen en ruzie met collega's een verhoogde kans op vermoeidheid.
Het onderzoek toont tevens aan dat niet alleen het werk maar ook de leefwijze van de werknemers een belangrijke rol speelt. Mannen met overgewicht blijken 1,3 maal sneller vermoeid te raken dan collega's met een normaal gewicht. Voor mannen die niet veel bewegen buiten het werk, geldt dezelfde factor. Bij vrouwen bleek juist ondergewicht de kans op vermoeidheid te vergroten en wel met een factor 3.
De onderzoekers stuurden in 1998 naar 27 duizend werknemers uit 45 bedrijven en instellingen een persoonlijke brief met vragenlijst. In totaal reageerden ruim twaalfduizend mensen. Achtduizend van hen waren bij aanvang niet vermoeid. Zij kregen jaarlijks een uitgebreide enquête en twee maal per jaar een korte vragenlijst.
De Maastrichtse studie is opgezet om inzicht te krijgen in de omvang, het ontstaan, het beloop en de behandeling van vermoeidheid op het werk. Onderzoekster Ute Bültmann, de eerste promovendus, onderzocht vooral het ontstaan van vermoeidheid. Ander onderzoek uit de groep richt zich op de fase daarna. Uiteindelijk hopen de onderzoekers aan te geven hoe de vermoeidheid en daaraan gerelateerd ziekteverzuim kunnen worden teruggedrongen.
Het onderzoek maakt deel uit van het NWO-programma Psychische Vermoeidheid in de Arbeidssituatie.
Nadere informatie bij drs. Ute Bültmann (Universiteit Maastricht, Capaciteitsgroep Epidemiologie)tel. (043) 3882384fax (043) 3884128e-mail u.bultmann@epid.unimaas.nl. Promotie 12 april, promotoren prof. dr. P.A. van den Brandt (UM) en prof. dr. S.V. Kasl (Yale University, Verenigde Staten)