Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
---
---
Ziedende vuurbal ontwikkelde eigen suikervertering
---
2 april 2002
Wageningse microbiologen hebben in een project van NWO de vreemde spijsvertering blootgelegd van een exotisch micro-organisme. De 'ziedende vuurbal', in het Latijn Pyrococcus furiosus, blijkt voor enkele stappen van de suikervertering opnieuw het wiel te hebben uitgevonden.
De ziedende vuurbal, alias Pyrococcus furiosus.
Foto alleen gebruiken na toestemming van reinhard.rachel@biologie.uni-regensburg.de . Bronvermelding prof. dr. K.O. Stetter & dr. R. Rachel, Universitaet Regensburg, Lehrstuhl fuer Mikrobiologie (Klik op het plaatje voor een grotere versie)Pyrococcus, vijftien jaar geleden ontdekt op een Italiaans vulkaaneilandje, blijkt suikers net iets anders te verteren dan dat mensen, dieren, planten en bacteriën doen. Alle zetten glucose om in pyruvaat (druivenzuur) via een glycolyse. Pyrococcus maakt gebruik van andere, niet verwante enzymen.
Uit stamboomonderzoek blijkt dat de enzymen in de 'ziedende vuurbal' onafhankelijk van andere micro-organismen zijn geëvolueerd. Anders gezegd, Pyrococcus heeft op eigen kracht het wiel van de suikervertering uitgevonden.
Inmiddels proberen de Wageningse wetenschappers via gentechnologie enkele enzymen uit de suikervertering geschikt te maken voor industriële toepassingen.
Nu de route van de suikervertering bekend is, zijn de onderzoekers op zoek naar de regulatie van deze route. Een eerste aanzet is er al. De onderzoekers vonden een zelfde stukje DNA voorafgaand aan 21 genen die te maken hebben met de suikervertering. Het stukje is aanwezig in de zogenaamde promotorsequentie. De 21 genen zijn betrokken bij de vertering van alfasuikers zoals maltose en zetmeel. Het stukje speelt waarschijnlijk een belangrijke rol in de regulatie van deze genen.
Sinds de ontdekking van Pyrococcus furiosus staat het micro-organisme in de belangstelling. Het organisme, ontdekt nabij het strand van het Italiaanse eiland Vulcano, voelt zich het prettigst in een zoute omgeving en bij een temperatuur van honderd graden Celsius. De industrie vindt Pyrococcus interessant omdat zijn enzymen niet kapotgaan bij de hoge temperaturen. De wetenschap bestudeert de bijzondere leefomstandigheden en de verscheidenheid aan eetgewoonten van het organisme.
Nadere informatie bij ir. Corné Verhees (Wageningen Universiteit, Laboratorium voor Microbiologie)tel. 0317 483748 of 0317 482105 (secretariaat)fax 0317 483829e-mail corne.verhees@algemeen.micr.wag-ur.nl Promotie 5 april, promotor prof. dr. W.M. de Vos