Nederlands Kanker Instituut
DES-hormoon schadelijk voor zonen DES-dochters
---
---
DES-kleinzonen hebben een verhoogd risico op een aangeboren afwijking
aan de penis. Deze relatief onschuldige aandoening, hypospadie
genaamd, komt bij zonen van DES-dochters 20 keer vaker voor dan bij
andere jongens. Dit blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd door
het Nederlands Kanker Instituut/ Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
(NKI/AvL) in samenwerking met het DES Centrum in Utrecht, het
Academisch Ziekenhuis Rotterdam en het Universitair Medisch Centrum
Utrecht/ Wilhelmina Kinderziekenhuis. Dit is het eerste onderzoek dat
aantoont dat DES ook gevolgen kan hebben voor de derde generatie. De
resultaten worden deze week gepubliceerd in het gezaghebbende medisch
wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.
Hypospadie is een aangeboren afwijking die alleen bij jongens
voorkomt. De plasbuis mondt dan niet uit aan de top van de penis, maar
aan de onderkant van de eikel of schacht. Hypospadie komt voor bij 2-6
per 1000 pasgeboren jongens. De afwijking is met één of meerdere
operaties vaak goed te verhelpen.
Voor dit onderzoek zijn de gegevens van het OMEGA-project gebruikt.
Dit is een onderzoek naar de gevolgen op langere termijn van
hormoonbehandelingen bij de In Vitro Fertilisatie (IVF) bij 16.000
Nederlandse vrouwen en hun kinderen. Omdat maar 205 DES-kleinzonen bij
dit onderzoek waren betrokken en hypospadie een zeldzame aandoening
is, was het gevonden aantal aandoeningen klein. De studie wordt daarom
in Nederland uitgebreid via het DES-NET project, een landelijk
onderzoek naar de lange termijn gevolgen van DES. Tevens pleiten de
onderzoekers ervoor dat ook in de Verenigde Staten (waar destijds veel
DES is voorgeschreven) onderzoek naar afwijkingen bij
DES-kleinkinderen moet worden opgezet.
Al een aantal jaren geleden is naar aanleiding van studies bij dieren
de mogelijkheid geopperd dat de nadelige gevolgen van DES mogelijk
kunnen worden doorgegeven aan de volgende generaties. Het is nu voor
het eerst dat er bij de mens een derde generatie effect van DES
gebruik is gevonden. Dit pleit voor meer onderzoek aangezien het
biologisch werkingsmechanisme van DES niet duidelijk is.
Het DES-hormoon is in Nederland tussen 1947 en 1975 voorgeschreven aan
naar schatting 220.000 zwangere vrouwen. Het zou miskramen voorkomen,
maar die werking heeft het middel nooit gehad. In 1971 werd in Amerika
het verband gelegd tussen vaginakanker bij jonge meisjes en het
DES-gebruik van hun moeder tijdens de zwangerschap. Later bleek dat
DES-dochters ook meer kans hebben op vruchtbaarheidsstoornissen en
zwangerschapscomplicaties.
Datum laatst gewijzigd: Friday, March 29, 2002