GGD ZUID-KENMERLAND

IJsblokjes oorzaak Veteranenziekte

Haarlem, 28 maart 2002 - Bij onderzoek naar de infectiehaard bij een 79-jarige vrouw met legionella-longontsteking is gebleken dat zij in het Spaarneziekenhuis in Heemstede via ijsblokjes is besmet. De vrouw, die voor een medische ingreep was opgenomen, had ernstige slikklachten. Bij ernstige verslikkingen ontstaat regelmatig longontsteking, echter - naar algemeen werd aangenomen - nooit door legionella.

Tijdens haar opname in het Spaarneziekenhuis dronk de vrouw water met machinaal gemaakte ijsblokjes. In ijsblokjes afkomstig van dezelfde machine werden vorige week legionellabacteriën aangetroffen. DNA-fingerprinting toonde aan dat zij identiek waren aan de bij de patiënte gekweekte legionellabacteriën. In diverse onderdelen van de machine werden identieke bacteriën aangetoond. Vermoedelijk hebben legionellabacteriën in het aanvoerende water van de machine tot grote hoeveelheden kunnen uitgroeien. Het aanvoerende water werd opgewarmd in een slang die langs een ventilator met warme lucht liep. De machine is direct buiten gebruik gesteld. Het is de eerste keer dat in het Spaarneziekenhuis te Heemstede een patiënt ziek is geworden van de legionellabacterie.

Als patiënten tijdens opname in dit ziekenhuis een longontsteking ontwikkelen, worden zij volgens protocol getest op een infectie met legionella. Tot op heden waren deze testen altijd negatief. GGD Kennemerland en Streeklaboratorium Haarlem voerden gezamenlijk het brononderzoek uit. Eerst werd het waterleidingsysteem van het ziekenhuis uitgebreid onderzocht. Hierin werd geen legionella aangetroffen. Ook het waterleidingsysteem bij de patiënte thuis bleek niet besmet.

Sinds 1987 is het in Nederland gebruikelijk dat GGD'en op zoek gaan naar de infectiehaard van een legionella-longontsteking. Slechts bij 8% van deze zogeheten bronopsporing wordt de haard gevonden. Bekend is dat onopgemerkte bronnen over een periode van meer dan tien jaar patiënten kunnen veroorzaken. Bronopsporing is om die reden een effectief preventieve maatregel om legionella te voorkomen.


---