NMBS

25/03/02

NMBS streeft steeds naar meer veiligheid

Voor de NMBS is de veiligheid steeds een van haar voornaamste aandachtspunten geweest. Na het ongeval in Pécrot verleden jaar werden een aantal belangrijke menselijke en materiële investeringen, waartoe reeds was beslist, sneller uitgevoerd. Tegelijk werd ook beslist om bijkomende maatregelen te nemen. Vandaag halen de treinbestuurders, de verschillende communicatiemiddelen, het rollend materieel, de infrastructuur, de bestaande reglementen en procedures en de opleidingen van het NMBS-personeel nog meer voordeel uit deze investeringen, die moeten bijdragen tot meer veiligheid op het NMBS-net.

De trein is en blijft het meest zekere transportmiddel over land. Deze vaststelling kan alleen maar gemaakt worden dankzij een actieve investeringspolitiek. Die is zowel gericht op de veiligheid als op de waakzaamheid op alle niveaus, zowel bij het hooggekwalificeerde personeel als bij de directie van de NMBS, voor wie de veiligheid steeds een van de hoofdbekommernissen was en is.

Geen elke transportactiviteit is steeds volledig vrij van alle risico. Jammer genoeg is de trein geen uitzondering op dit feit. De tragische gebeurtenissen in Pécrot verleden jaar hebben iedereen er nogmaals van bewust gemaakt dat, in welk activiteitengebied dan ook, men voortdurend moet streven naar en werken aan meer veiligheid.

De NMBS heeft uiteraard niet het dramatische ongeval in Pécrot afgewacht om werk te maken van meer veiligheid op haar 3400 kilometer lange spoornet. Dit ongeval heeft er echter wel voor gezorgd dat het continue proces van reflectie over de veiligheid nog meer werd geïntensifieerd. Hierdoor werden progressief nieuwe belangrijke stappen op vlak van veiligheid op het Belgische spoornet gezet.

Sinds een jaar worden de omstandigheden van het ongeval in Pécrot minutieus geanalyseerd. Zo kan op elk vlak, menselijk en materieel, worden vastgesteld welke maatregelen men moet nemen of versterken om de veiligheid op het hele Belgsiche spoornet te optimaliseren.

Verschillende maatregelen, al dan niet voortkomend uit dit ongeval, werden reeds goedgekeurd. Ze worden vandaag reeds uitgevoerd, of zijn bijna in deze fase.


1. De treinbestuurders


Zij hebben uiteraard een belangrijke verantwoordelijkheid op het vlak van de veiligheid. Daarom moeten ze een strenge selectie doorstaan en een veeleisende theoretische en praktische opleiding tot een goed einde brengen. Die opleiding is in de realiteit nooit afgelopen. Ze moeten voortdurend hun kennis en bekwaamheden perfectioneren, om die op een zeer hoog niveau te houden.

Om daarbij te helpen beschikt de NMBS binnenkort over 33 vereenvoudigde besturingssimulators, bovenop de 2 zelfontwikkelde treinsimulators. Met deze nieuwe middelen kunnen alle treinbestuurders oefenen op noodsituaties die niet in de werkelijkheid te creëren vallen. Natuurlijk kunnen ze zo ook aan hun praktische kennis werken en leren om verkeerde gewoontes bij te schaven.

Bovendien zijn er regelmatige sensibiliseringscampagnes, gericht op de treinbestuurders, die over alle aspecten van de veiligheid kunnen gaan (case-studies, aanbevelingen, ...). Hun rijgedrag wordt daarenboven ook gecontroleerd op basis van de analyse ritgegevens die geregistreerd worden door de zwarte doos van hun machine.

De jonge en minder ervaren treinbestuurders krijgen, om hun opleiding te vervolmaken, voortaan een aanvullende opleiding (lessen, oefening op de treinsimulator, rit onder begeleiding). De evaluatie van de praktische opleiding van aspirant-treinbestuuders op het einde van hun stageperiode gebeurt bovendien nog grondiger.

Binnenkort zal een studie een stand van zaken opmaken van de procedure van de opleiding en de omkadering van de treinbestuurders, en eventueel voorstellen tot verbetering formuleren.


2. Communicatie


In afwachting van de realisatie van het radio-numerieke GSM-R netwerk tegen 2007 (kostprijs: 138 miljoen euro), werkt de NMBS momenteel aan de indienstneming en verbetering van de grond-treinverbinding, een radionetwerk. Alle treinbestuurders en -begeleiders beschikken trouwens over een GSM. Vandaag bestaat, dankzij een informatica-toepassing, de mogelijkheid om op elk moment te bepalen welk GSM-nummer gevormd moet worden om de treinbegeleider in een gegeven trein te bereiken.

Bovendien werd een inventaris opgesteld van de communicatiemiddelen tussen de seinhuizen, de verkeersleiding en verdeelposten van de tractiestroom. Op basis daarvan werden daar waar nodig meer middelen ter beschikking gesteld. Deze middelen worden overigens maandelijks getest. Het personeel werd gevraagd om haar kennis te vervolmaken, zowel van het gebruik van de verschillende communicatiemiddelen die haar ter beschikking gesteld worden, als van de zones van de stroomverdelers. Schematische plannen waarop duidelijk het werkgebied en de telefoonnummers van de verschillende verkeersleidings-centrales en de stroomverdelers staan aangegeven, worden opgehangen boven de regeltabellen van de Regionale Verkeersleiding en in elk seinhuis.


3. Rollend materieel

Wat betreft haar rollend materieel weigert de NMBS steeds elke toegeving op vlak van veiligheid, zowel bij de aankoop als tijdens het onderhoud. Dit materieel moet reeds vanaf de levering conform zijn aan de verschillende veiligheidsnormen. Bovendien wordt een strenge onderhoudspolitiek gevoerd.


4. Infrastructuur

Verschillende maatregelen dragen dagelijks bij tot de hoge veiligheidsgraad op het NMBS-net.

Op de sporen wordt als volgt toezicht gehouden:


- minimaal eens per twee weken systematisch afstappen van de sporen (visuele controle);

- elke 6 maanden worden door een ultramodern meetrijtuig alle geometrische karakteristieken van de sporen en de bovenleiding geregistreerd;

- jaarlijkse controle van de kwaliteit van de rails door ultrasone trillingen.

Het onderhoud van de 6095 km sporen (3471 km in lijnen) wordt dagelijks verzekerd door een 3500-tal personen. Net zoals de sporen worden ook de bovenleidingen, de voedingsposten en de seininrichting regelmatig gecontroleerd en onderhouden.

De seininrichting die werd ontworpen aan de hand van inmiddels verouderde technologie wordt stelselmatig vervangen door een moderne en geïnformatiseerde seininrichting. Dit maakt een steeds meer gecentraliseerde bediening en controle van het treinverkeer mogelijk en zo worden directe interventies mogelijk. Hierdoor kan op elk moment, wanneer dat noodzakelijk is, een treinrit onderbroken worden.

Momenteel is het de Regionale Verkeersleiding, die in real-time het treinverkeer opvolgt en coördineert. Dit zal in de nabije toekomst nog efficiënter gebeuren door de oprichting van één geïnformatiseerde nationale verkeersleiding.

De Raad van Bestuur van de NMBS heeft op 17 december 1999 beslist om het Europese ECTS (European Train Control System) in te voeren. In het meerjareninvesteringsplan 2001-2012 wordt voor dit omvangrijke project 306,7 miljoen euro gereserveerd. In de komende jaren moeten hiervoor ruim 8000 signalen en ongeveer 700 aandrijvingsposten worden aangepast.

Het TBL-systeem (Transmission Balise Locomotive) dat al gedeeltelijk op het net aanwezig is en het ECTS (dat wordt ontwikkeld) moeten een betere veiligheid van het treinverkeer waarborgen. Ze zullen er met name voor zorgen dat eventuele menselijke tekortkomingen ondervangen kunnen worden.


5. Sluiting van overwegen

In 20 jaar tijd werden meer dan 1500 overwegen gesloten, wat zowel voor de treinreizigers als de weggebruikers tot een aanzienlijke verbetering van hun veiligheid heeft geleid. Het nog beter beveiligen van de overwegen, waarvan de sluiting onmogelijk of extraam duur is, is eveneens een van de constante doelstellingen in de veiligheidspolitiek van de NMBS.


6. Regelgeving en procedures

De interne regels en procedures bij de NMBS worden, in het kader van de toepassing van Europese directieven, eveneens aangepast. Verschillende regels worden op dit moment herschreven. Verschillende documenten werden herwerkt tot eenvoudige noodfiches die bij incidenten eenvoudig te raadplegen zijn. Hierop staan chronologisch de verschillende te volgen stappen uitgelegd.


7. Het NMBS-personeel

Het NMBS-personeel heeft de sleutel tot de veiligheid van heet spoornet in handen. Daarom moedigt de NMBS haar personeel aan om zich voortdurend bij te scholen. Voor bepaalde personeelscategorieën bestaat een speciale opleiding die toegespitst is op communicatie en toepassing van de veiligheidsvoorschriften in crisismomenten.

© 2001 NMBS