Productschap Margarine


Productschap rondt studie over Tsjechië af

Het Productschap Margarine, Vetten en Oliën heeft deze week de laatste hand gelegd aan een studie naar de Tsjechische markt voor MVO-producten. Het rapport De Tsjechische markt voor margarine, vetten en oliën: een toekomstig EU-lid in beeld geeft inzicht in de ontwikkeling van de Tsjechische productie van en handel in oliën- en vettenproducten in de periode 1998-2001 en de positie van Nederland hierin.

Eind 2001 hebben Hongarije, Tsjechië en Slowakije vastgelegd om vanaf 1 januari 2002 hun onderlinge agro-handel verder te liberaliseren. In de overeenkomst zijn onder meer tariefconcessies opgenomen voor raapolie, zonnebloemolie, margarineproducten en mayonaise. Dit betekent dat EU-exporteurs op de Tsjechische markt met name meer concurrentie gaan ondervinden van Hongaarse zonnebloemolie. Tsjechië treedt bovendien waarschijnlijk in de eerste helft van 2004 toe tot de EU. Voor het productschap voldoende redenen om dit land nader te bestuderen.

In het rapport wordt een beeld geschetst van de algemene politiek-economische ontwikkeling en de (verwachte) gevolgen voor de MVO-sector. De analyse is mede gericht op de verschillen in het Tsjechische importregime ten aanzien van MVO-producten uit de EU resp. uit landen die sterk concurrerend zijn voor de Nederlandse MVO-industrie. Ook wordt gekeken naar oliezaden en schroot en de ontwikkelingen in de Tsjechische veestapel.

Dubbel nul-overeenkomst
Door de overeengekomen tariefconcessies in de zogenaamde dubbel nul-overeenkomst die per 1 juli 2000 in werking is getreden, is 54% van de Tsjechische landbouwexport naar de EU geliberaliseerd tegen 41,7% in de periode daarvoor. Voor de EU-export van landbouwproducten naar Tsjechië is dit percentage gestegen van 18,5 naar 28,6. De overeenkomst bevatte echter geen Tsjechische tariefconcessies voor MVO-producten van oorsprong uit de EU. Tsjechië heeft in februari van dit jaar onderhandelingen gevoerd met de Europese Commissie over verdere liberalisering van de onderlinge agro-handel. Deze onderhandelingen worden deze maand voortgezet. Met ingang van 1 juli 2002 zullen de overeengekomen tariefconcessies worden toegepast. Het is nog niet bekend of in de handelsovereenkomst tarifaire toezeggingen worden opgenomen voor MVO-producten.

Per 1 januari 2002 is de onderlinge MVO-handel tussen Tsjechië, Slowakije en Hongarije verder geliberaliseerd. Tsjechië heeft aan Hongarije een tariefquotum van 4.000 ton geraffineerde zonnebloemolie verstrekt, waarbinnen geen invoerrechten zijn verschuldigd. Ook voor margarineproducten, mengsels en bereidingen (GS-code 1517) werd een quotum van 500 ton verstrekt, waarbinnen een verlaagd tarief geldt van 10%.

Toetreding
Tsjechië heeft inmiddels over 24 van de in totaal 31 hoofdstukken waarover in het kader van EU-toetreding moet worden onderhandeld, overeenstemming bereikt met de EU. Er zijn nog veel problemen die om een oplossing vragen, waaronder het landbouwbeleid. Tsjechië aanvaardt het acquis communautaire en daarmee de regels en mechanismes van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De Tsjechische regering vindt dan ook dat vanaf de eerste dag van toetreding de Tsjechische boeren recht hebben op directe inkomenssteun van de EU. De Europese Commissie is dit jaar echter met voorstellen gekomen voor de financiering van de uitbreiding van de EU. Nieuwe lidstaten die in 2004 toetreden kunnen slechts gedeeltelijk - voor 25% - meedelen in de pot die beschikbaar is voor directe inkomenssteun aan boeren. De uitkomst van de onderhandelingen tussen de EU en de beoogde toetreders is in dit stadium nog onzeker.

Markttoegang
De Tsjechische invoerrechten op zonnebloemolie, raapolie, margarineproducten, mengsels en bereidingen zijn aanzienlijk (20-30%). Er bestaan wel WTO-quota waarbinnen EU-exporteurs tegen verlaagde tarieven hun producten op de Tsjechische markt kunnen afzetten. Een Tsjechisch EU-lidmaatschap zal de toegang tot deze markt sterk verbeteren. Het onderzoek naar de Tsjechische MVO-markt laat een aantal opvallende ontwikkelingen zien. Een daarvan is dat zich in de Tsjechische in en uitvoer in margarineproducten tussen 1998 en 2001 enkele duidelijke handelsverschuivingen hebben voorgedaan.

Rapport aanvragen?
Deze week wordt het rapport over Tsjechië verzonden aan de MVO-sector. Nederlandse oliën- en vettenbedrijven die het rapport begin volgende week niet ontvangen hebben maar het wel graag willen hebben, kunnen het aanvragen bij Arnold de Groot, tel. 070-3195113, e-mail: groot@mvo.agro.nl. Het rapport is vanaf volgende week woensdag ook te downloaden op het abonnementsgedeelte van de MVO-website, onder de rubriek Marktonderzoek en Statistiek (www.agro.nl). MVO-bedrijven die nog geen password hebben, kunnen dit aanvragen bij zwaluw@mvo.agro.nl.

Quick scans
In de eerste helft van 2002 brengt het productschap een nieuw product op de markt, de zogenaamde quick scans. Doel van deze scans is om door middel van een aantal tabellen, figuren en een beknopte analyse op een snelle manier inzicht te geven in de productie van en handel in de belangrijkste MVO- producten van een land. Het productschap zal dit jaar quick scans uitbrengen over Turkije, Wit-Rusland en een groot aantal potentiële kandidaat-lidstaten van de EU.