Gemeente Utrecht

Regionaal Interdisciplinair Fraudeteam Utrecht constateert: MILJOENENFRAUDE BIJ FOLDERVERSPREIDING

Onderzoek naar fraude bij folderverspreiding heeft geleid tot een naheffing van EUR 2.900.000 op het gebied van de Belastingwetgeving en EUR 800.000 aan premies Sociale Verzekeringswetten. Tevens werd naar aanleiding van de geconstateerde correcties voor een bedrag van EUR 600.000 aan boetes opgelegd door de Belastingdienst. De Arbeidsinspectie heeft tegen 28 ondernemers proces verbaal opgemaakt tegen wegens overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen.

Het onderzoek bij bedrijven die zich bezig houden met het verspreiden van ongeadresseerd (reclame)drukwerk is uitgevoerd door het Regionaal Interdisciplinair Fraudeteam (RIF) Utrecht is in de periode van oktober 2000 tot medio december 2001

Aan het project hebben de volgende organisaties actief deelgenomen:
* Belastingdienst
* Cadans uitvoeringsinstelling b.v.
* Gak Nederland bv
* Regiopolitie Utrecht

* Arbeidsinspectie Regio Midden
Het doel van het project was het in kaart brengen van de omvang van de doelgroep. Verder moest inzicht worden verkregen in werkwijze en positionering van de verschillende groepen verspreiders die binnen de branche worden aangeduid als equipes. Tenslotte ging het om signaleren van zwart werk en de betrokkenheid van illegalen en asielzoekers. Met behulp van de verzamelde informatie kunnen aanbevelingen worden geformuleerd, gericht op het voorkomen van fraude binnen deze doelgroep.

Het multidisciplinaire onderzoek - uitgevoerd binnen de 13 gemeenten omvattende regio RIF Utrecht - heeft de volgende financiële resultaten opgeleverd:

Het RIF-onderzoek heeft geleid tot een naheffing van EUR 2.900.000 op het gebied van de Belastingwetgeving en EUR 800.000 aan premies Sociale Verzekeringswetten.

De werkelijke resultaten kunnen hoger uitvallen in verband met de uitgezette, nog niet afgeronde onderzoeken.

Tevens werd naar aanleiding van de geconstateerde correcties voor een bedrag van EUR 600.000 aan boetes opgelegd door de Belastingdienst.

De Arbeidsinspectie heeft tegen 28 ondernemers proces verbaal opgemaakt wegens overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen. De door het Openbaar Ministerie op te leggen boetes kunnen variëren tussen EUR 900 en EUR 45.000 (afhankelijk van de aard van de overtreding en/of er sprake is van recidive).

Tevens zijn door het onderzoek waardevolle en voorheen niet bekende inzichten verkregen

die hebben geleid tot de volgende bevindingen / conclusies:
* Gedurende de looptijd van het project zijn in totaal bij 59 ondernemingen waarnemingen ter plaatse uitgevoerd. Hierbij zijn 317 interviews afgenomen bij 245 werknemers (enkele dubbele interviews) middels opgestelde vragenlijsten. Hiervan bleken er 50 illegaal in Nederland te verblijven en 98 hadden de status van asielzoeker zonder gerechtigd te zijn om arbeid te mogen verrichten.


* In totaal werden er 20 boekenonderzoeken ingesteld bij diverse tot de doelgroep behorende ondernemers. Tegen één ondernemer werd direct een strafrechtelijk onderzoek opgestart vanwege de geconstateerde omvang van de fraude.


* Het verspreiden van ongeadresseerd (reclame)drukwerk wordt hoofdzakelijk verricht in opdracht van een beperkte groep verspreiders (z.g. spreigroepen) die in het gehele land werkzaam zijn.


* De daadwerkelijke verspreiding van (reclame)drukwerk wordt voor een (groot) deel door de spreigroepen uitbesteed aan zogenaamde "equipes". o De equipes worden voornamelijk geleid door personen van buitenlandse afkomst, die de Nederlandse taal nauwelijks beheersen, wat leidt tot problemen bij interpretatie van wet- en regelgeving.

o De equipes maken veelal gebruik van illegalen en/of asielzoekers voor het verspreiden van het drukwerk; o Uit het aantreffen van asielzoekers uit het gehele land wordt afgeleid dat bij de recrutering gebruik wordt gemaakt van een landelijk netwerk. o in het kader van de koppelingswet bestaat bij de betaling van de asielzoekers geen premieplicht. Dit leidt tot concurrentievervalsing. o Van de 42 in kaart gebrachte equipes zijn er 14 bij de Belastingdienst bekend als particulier en 28 als ondernemer.


* Over het algemeen doet de werkgever (de equipe) geen opgave van het werkzame personeel bij de Uitvoeringsinstelling Cadans of Belastingdienst, waartoe wel de verplichting bestaat. Bij de Belastingdienst waren er van de in kaart gebrachte equipes slechts 2 bekend als belastingplichtige voor de loonheffing. Bij Cadans was slechts 1 equipe bekend als werkgever.
* De werkelijk gerealiseerde omzetten wijken in het merendeel van de gevallen af van de aangiften. Door de in kaart gebrachte equipes werd over 1998 en 1999 ruim 35% van de gefactureerde omzet niet opgegeven.


* Uit de WTP's en de zichtcontroles blijkt dat de equipeleiders gebruik maken van bezorgers die als werknemers dienen te worden aangemerkt maar als zodanig niet bekend zijn bij de Belastingdienst en de Uitvoeringsinstellingen.


* Er wordt gebruik gemaakt van fictieve sofi-nummers en sofi-nummers van andere personen. Van de 12 onderzochte administraties van de equipes, werden er bij 8 in het geheel geen sofi-nummers aangetroffen, bij de overige 4 ondernemingen was er sprake van fictieve sofi-nummers en nummers van andere personen.


* De ondernemers werkzaam in deze branche zijn nauw met elkaar verweven.
* Tegen werkgevers bestaan sanctiemogelijkheden op grond van de Wet Arbeid Vreemdelingen (W.A.V.) indien er personen (illegalen/asielzoekers) tewerkgesteld worden die niet gerechtigd zijn om te mogen werken. Ten aanzien van asielzoekers die werkend worden aangetroffen, ontbreken sanctiemogelijkheden.

Op basis van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat sprake is van een risicovolle branche.

RIF

De Regionale Interdisciplinaire Fraude Teams zijn opgericht in het kader van een akkoord tussen het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De doelstelling van het RIF is het multidisciplinair bestrijden van met name de zwarte fraude, met de sociale zekerheid als invalshoek. Met name het inzicht in de omstandigheden waarin fraude voorkomt en de preventieve aanbevelingen van het RIF kunnen leiden tot het verminderen van fraude. In het RIF Utrecht werken samen de Belastingdienst, de uitvoeringsinstellingen Cadans, GAK Nederland bv, GUO en SFB, USZO (thans UWV), de gemeenten Abcoude, Breukelen, Houten, Loenen, Lopik, Maarssen, Nieuwegein, Oudewater, De Ronde Venen, Utrecht, Vianen, Woerden en IJsselstein, de Arbeidsinspectie en de Politie Regio Utrecht

Utrecht, 22 maart 2002