VPRO

Ook bouwfraude bij kleine bouwprojecten

Bouwbedrijven maken ook bij 'kleine' projecten voor particulieren, zoals dakkapellen, serres en andere verbouwingen aan een huis, geheime prijsafspraken. Dat zegt Dick Terlingen in het VPRO radioprogramma ARGOS (Radio1, vrijdag 22 maart 2002). Terlingen is aannemer en ex-vice-voorzitter van het Algemeen Verbond voor Bouwbedrijven (AVBB). 'Ik heb stellige indruk dat wat toen gebeurde, namelijk al dat vooroverleg en al die zaken, dat dat nu nog precies zo gebeurt, ook op het kleine niveau. Op dezelfde manier als het toen op het kleine niveau ging.' Terlingen is dezelfde, die vorige week in het tv-programma Zembla vertelde hoe aannemers ambtenaren omkopen om aan opdrachten te komen.

Justitie viel afgelopen dinsdag binnen bij tientallen bouwbedrijven. Vooral de grote jongens in de bouw werden door justitie bezocht, zoals Strukton, Hollandse Betongroep en Koop Tjuchem. En het betrof grote bouwprojecten, met doorgaans de overheid als opdrachtgever. De ophef over de bouwfraude is ontstaan naar aanleiding van de schaduwboekhouding van het bouwbedrijf Koop Tjuchem, die openbaar is gemaakt door ex-directeur Bos van dat bedrijf. Uit die boekhouding bleek dat bouwbedrijven niet alleen zogenaamde calculatiekosten vergoed wilden zien maar ook dat er via allerlei illegale manieren geprobeerd werd te achterhalen wat de hoogste prijs voor een bouwproject zou kunnen worden. De meerprijs die in rekening gebracht werd, werd vervolgens verdeeld onder de aannemers die bij voorvergaderingen aanwezig waren.
Ex-AVBB-vice-voorzitter Dick Terlingen vertelt nu in Argos dat dat bij kleine bouwprojecten niet anders ging. 'Als er marge was en we hadden het idee we kunnen opvullen tot honderdduizend, dan doen we dat', aldus Terlingen. Om te zoeken naar de hoogste prijs hebben de aannemers zo hun eigen manieren. Bijvoorbeeld, aldus Terlingen: 'Dat vraag je aan de architect. Een van de aannemers heeft een goede relatie met de architect en gaat bij hem eens informeren wat die ervoor heeft staan. Wij vergaderen voor. Dat is een wapen om een aanvaardbare prijs te krijgen. En de hoogst mogelijke prijs is dus een aanvaardbare prijs.'
En dat gebeurt, zo geeft Terlingen toe, zonder dat de opdrachtgever daar iets vanaf weet.'
De Europese Commissie verbood in 1992 het maken van onderlinge afspraken over de prijs en zogenaamde calculatievergoedingen. Voor die tijd bestond er een wijd vertakt netwerk van zogenaamde prijsregelende instanties. Volgens Terlingen is het maken van prijsafspraken na het verbod van Brussel in 1992 gewoon doorgegaan. Niet alleen voor grote projecten maar ook voor kleine projecten.
Terlingen: 'Ik ben er heilig van overtuigd dat wat er toen was, dat dat nu nog steeds geldt.
Ik heb als lid van het dagelijks bestuur van het AVVB in de delegatie gezeten die de onderhandelingen deed over dit onderwerp met de minister en het ministerie. Ik heb toen een keer voorspeld: 'Mijne heren, u moet niet de illusie hebben dat als u het verbiedt dat het ook niet meer zal plaatsvinden.' En uit de gegevens en de berichten die we nu allemaal krijgen, concludeer ik dus duidelijk dat datgene dat ik toen voorspeld heb, dat dat is uitgekomen en dat het dus nu nog steeds gebeurt.' En het gebeurt volgens Terlingen ook op het micro-niveau. Dus bij het bouwen van dakkapellen, serres en dergelijke. 'Ik denk niet dat er een scheiding is tussen groot en klein.'
De heer van Elk was tot 1995 directeur van de Zuid Nederlandse Aannemersvereniging. Hij gold als de nestor van de prijsregelende organisaties. Van Elk zegt in Argos dat de praktijken zoals Terlingen die beschrijft, nooit toegestaan zijn geweest. Ook niet voor 1993. Van Elk: 'De reglementen van de prijsregelende organisaties hebben nooit toegestaan dat er willekeurige opzetten werden gedaan die dan onderling werden verdeeld.' Hij kenschetst het als: 'onregelmatige prijsopdrijving. Het is in strijd met de wet Economische Mededinging.'

22 mrt 02 16:04