NKI/AvL
Het Nederlands Kanker Instituut
Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

NKI/AvL Actueel

ACTUEEL

P E R S B E R I C H T

DES-hormoon schadelijk voor zonen DES-dochters DES werkt door in derde generatie

Amsterdam, March 20 2002 - DES-kleinzonen hebben een verhoogd risico op een aangeboren afwijking aan de penis. Deze relatief onschuldige aandoening, hypospadie genaamd, komt bij zonen van DES-dochters 20 keer vaker voor dan bij andere jongens. Dit blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd door het Nederlands Kanker Instituut/ Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI/AvL) in samenwerking met het DES Centrum in Utrecht, het Academisch Ziekenhuis Rotterdam en het Universitair Medisch Centrum Utrecht/ Wilhelmina Kinderziekenhuis. Dit is het eerste onderzoek dat aantoont dat DES ook gevolgen kan hebben voor de derde generatie. De resultaten worden deze week gepubliceerd in het gezaghebbende medisch wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.

Hypospadie is een aangeboren afwijking die alleen bij jongens voorkomt. De plasbuis mondt dan niet uit aan de top van de penis, maar aan de onderkant van de eikel of schacht. Hypospadie komt voor bij 2-6 per 1000 pasgeboren jongens. De afwijking is met één of meerdere operaties vaak goed te verhelpen.

Voor dit onderzoek zijn de gegevens van het OMEGA-project gebruikt. Dit is een onderzoek naar de gevolgen op langere termijn van hormoonbehandelingen bij de In Vitro Fertilisatie (IVF) bij 16.000 Nederlandse vrouwen en hun kinderen. Omdat maar 205 DES-kleinzonen bij dit onderzoek waren betrokken en hypospadie een zeldzame aandoening is, was het gevonden aantal aandoeningen klein. De studie wordt daarom in Nederland uitgebreid via het DES-NET project, een landelijk onderzoek naar de lange termijn gevolgen van DES. Tevens pleiten de onderzoekers ervoor dat ook in de Verenigde Staten (waar destijds veel DES is voorgeschreven) onderzoek naar afwijkingen bij DES-kleinkinderen moet worden opgezet.

Al een aantal jaren geleden is naar aanleiding van studies bij dieren de mogelijkheid geopperd dat de nadelige gevolgen van DES mogelijk kunnen worden doorgegeven aan de volgende generaties. Het is nu voor het eerst dat er bij de mens een derde generatie effect van DES gebruik is gevonden. Dit pleit voor meer onderzoek aangezien het biologisch werkingsmechanisme van DES niet duidelijk is.

Het DES-hormoon is in Nederland tussen 1947 en 1975 voorgeschreven aan naar schatting 220.000 zwangere vrouwen. Het zou miskramen voorkomen, maar die werking heeft het middel nooit gehad. In 1971 werd in Amerika het verband gelegd tussen vaginakanker bij jonge meisjes en het DES-gebruik van hun moeder tijdens de zwangerschap. Later bleek dat DES-dochters ook meer kans hebben op vruchtbaarheidsstoornissen en zwangerschapscomplicaties.

Informatie voor patiënten naar aanleiding van dit persbericht.
---