Koninklijke bibliotheek
Klikspaan, Studentenschetsen (1839-1844)
Uit de eerste druk van Studenten-typen uit 1841.
Studenten-typen verscheen aanvankelijk in losse afleveringen.
Op de achterzijde van het omslag worden de plannen uiteengezet. Dit is
aflevering 2.
180: Omslag van aflevering 3
Illustratie van Johan Braakensiek uit de uitgave 1899 van
Studenten-typen
Uit de eerste druk van Studentenleven uit 1844
20 maart tot 6 april 2002
Naar aanleiding van de wetenschappelijke uitgave van de
Studentenschetsen door het Constantijn Huygens Instituut is van 20
maart tot 6 april 2002 een selectie van deze boeken te zien in de
vitrine bij de ingang van de KB.
In zijn Studentenschetsen beschrijft Klikspaan (pseudoniem van
Johannes Kneppelhout, 1814-1885) met fotografische precisie en
kritische blik het dagelijks leven van de Leidse student anno
1830-1840, gelardeerd met veel humor. Het werk bestaat uit drie delen.
In Studenten-Typen (in afleveringen verschenen tussen december 1839 en
mei 1841) maakt de lezer kennis met figuren als de arrogante
Diplomaat, de nachtbrakende Aflegger en de kruiperige Hoveling.
Studentenleven (augustus 1841 - februari 1844) is geschreven rond
belangrijke Leidse instellingen - Sociëteit Minerva, het
Academiegebouw, de Schouwburg - en hoogtepunten uit het
studentenbestaan, zoals een kroegjool of de promotie. Het derde en
laatste deel, De studenten en hun bijloop (december 1840-maart 1844),
was opgezet rond personen uit de omgeving van de student, zoals de
pedel en de hospita, maar uiteindelijk verschenen er slechts vier,
nogal heterogene afleveringen, plus een aantal bijlagen.
Op 16 maart 2002 verscheen bij het Constantijn Huygens Instituut der
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen de
wetenschappelijke uitgave van Klikspaans Studentenschetsen. Deel 1 van
de editie bevat de teksten van Typen, Leven en Bijloop, mèt de
oorspronkelijke illustraties door O. Veralby (Alexander Ver Huell) en
facsimile's van de omslagen, waarin de afleveringen destijds
verschenen. Deel 2 bevat ruim 600 pagina's met commentaar, waarin de
sociaal-culturele, politieke en literair-histori-sche context van de
Studentenschetsen wordt toegelicht voor een breed publiek. Het
bronnenonderzoek - in bijvoorbeeld notaris- en belastingar-chieven,
notulen van de Leidse gemeenteraad, het archief van het Leids
Studenten Corps, kranten, almanakken en corresponden-ties - laat
overtuigend zien dat Klikspaan de studentenwereld buitengewoon
waarheidsgetrouw heeft uitgebeeld. Zijn Studentenschetsen zijn daarom
niet alleen een belangrijk en nog steeds leesbaar literair werk, maar
vormen ook een betrouwbare historische bron.
De uitgave is verkrijgbaar in de boekhandel of te bestellen bij het
Constantijn Huygens Instituut, Postbus 90754, 2509 LT Den Haag,
Telefoon 070 331 58 00, Fax 070 382 05 46, E-mail chi_alg@chi.knaw.nl.
Klikspaan, Studentenschetsen. Studie-uitgave, verzorgd door Annemarie
Kets, Mariëlle Lenders en Olf Praamstra. Monumenta Literaria
Neerlandica XIII, 1 en XIII, 2. Den Haag, 2002. Gebonden 90 EURO. ISBN
90 76832 06 4.
Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland