Raad voor de Transportveiligheid
RAAD V D TRANSPORTVEILIGHEID
Handhaving moet geen sturingsmechanisme worden
'Handhaving moet geen sturingsmechanisme worden, maar een sluitstuk
van het veiligheidsbeleid blijven'.
Op het symposium 'De toekomst van Brandweer en Rampenbestrijding' d.d.
20 maart 2002 in het Nederlands Instituut voor Brandweer en
Rampenbestrijding (NIBRA) te Arnhem stelde mr. Pieter van Vollenhoven
als voorzitter van de Raad voor de Transportveiligheid (en als beoogd
voorzitter van de nog op te richten Onderzoeksraad voor Veiligheid)
dat het verheugend is, dat het onderwerp 'veiligheid' zo hoog op de
politieke agenda staat genoteerd.
Bij het debat hieromtrent moet men zich wel realiseren, dat het
onderwerp veiligheid (Indachtig de rampen in Enschede en Volendam)
veel breder is dan alleen de criminaliteitsbestrijding.
Als je de handhaving en het veiligheidstoezicht wil bevorderen dan
praat je niet alleen over een versterking van de politie, maar ook
over een versterking en een betere onderlinge afstemming van de gehele
toezichtorganisatie, die bestaat uit de politie, vier bijzondere
opsporingsdiensten en elf inspecties.
Op dit totale terrein is nog steeds sprake van personeelstekort,
verkokering of braakliggende en/of overlappende werkterreinen.
Ondanks de versterkingen en/of de betere afstemmingen tussen deze
diensten moet daarnaast duidelijk worden gesteld, dat de overheid
'alleen' absoluut geen veiligheid kan garanderen.
Veiligheid blijft dan ook een taak voor de samenleving in zijn
totaliteit.
De eigen verantwoordelijkheid op het gebied van veiligheid zal meer
moeten worden benadrukt en inhoud moeten worden gegeven.
Kenmerkend voor het onderwerp veiligheid is van oudsher geweest, dat
het gemakkelijk het onderspit kan delven als het wordt afgewogen ten
opzichte van andere belangen, met name economische belangen.
Dit virus geldt zowel voor de burgers, alsmede voor de overheid.
Dit virus zou je bij de overheid kunnen bestrijden met de invoering
van een 'Veiligheids Effect Rapportage'.
In dit systeem worden de genomen veiligheidsbeslissingen veel
transparanter, omdat moet worden vermeld op welke gronden of motieven
de beslissingen indertijd zijn genomen.
In de samenleving ligt tot op heden het accent sterk op de
handhaving.
Met een intensievere handhaving wordt het veiligheidsbeleid gestuurd
en/of afgedwongen.
Volgens de heer Van Vollenhoven zou het meer dan de moeite waard zijn
om te bestuderen 'hoe je goed gedrag in de toekomst zou kunnen gaan
belonen'.
Moet je de weg inslaan van veel meer politie, toezichthouders en /of
het plaatsen van camera's op iedere hoek? Of kan de handhaving een
sluitstuk blijven door veel meer het accent te gaan leggen op de
beloning van goed gedrag.
Burgers, die bereid zijn om uit eigen wil zich aan de vele regels te
houden moeten worden beloond; dan kan de handhaving zich intensiever
richten op de overtreders.
Ook 'Klokkenluidersregelingen' zouden niet alleen negatief nieuws
moeten bevatten, maar ook positief nieuws.
Een veilige samenleving moet worden gestimuleerd en beloond, hetgeen
niet wordt bereikt met een mentaliteit, dat je hoopt, dat 'niemand het
ziet' of dat 'niemand je pakt'!!
Ook de ervaringen bij de Raad voor de Transportveiligheid leerden, dat
'gemakkelijk' met regels wordt omgesprongen, omdat men hoopt en denkt,
dat het zo'n vaart niet zal lopen! Moet je die mentaliteit nu
bestrijden met uitsluitend meer handhaving?
De Heer Van Vollenhoven pleitte er voor om zich in de toekomst te gaan
buigen over de mogelijke invoering van verschillende
beloningssystemen.