Amnesty International
Persbericht Amsterdam, 18-03-2002
VN-Mensenrechtencommissie 2002
Mensenrechten na 11 september en schendingen in Zimbabwe, Israël/de
Bezette Gebieden en de Russische Federatie/Tsjetsjenië
Amnesty International roept de VN-Mensenrechtencommissie op uit te
spreken dat het streven naar veiligheid na de aanslagen op 11
september in de Verenigde Staten, niet ten koste mag gaan van de
naleving van mensenrechten. Regeringen moeten voorkomen dat tijdens de
zitting van de Mensenrechtencommissie, initiatieven worden genomen die
de bestaande normen op het gebied van mensenrechten verzwakken.Tevens
wil Amnesty International dat de Mensenrechtencommissie in een
resolutie haar bezorgdheid uitspreekt over de systematische en
wijdverbreide mensenrechtenschendingen in Zimbabwe; dat er
onmiddellijk internationale waarnemers naar Israel/ de Bezette
Gebieden gestuurd worden en dat de Mensenrechtencommmissie een
internationale onderzoekscommissie instelt om de schendingen in
Tsjetsjenië te onderzoeken. De achtenvijftigste zitting van de
VN-Mensenrechtencommissie begint vandaag in Genève en duurt tot 26
april.
Bevorderen van veiligheid mag niet ten koste van mensenrechten gaan
Mensenrechten staan onder druk sinds 11 september 2001 en het is de
taak van de Commissie om de mensenrechten van iedereen te beschermen,
onafhankelijk van politieke belangen. Als de Mensenrechtencommissie
als hoogste VN-orgaan op mensenrechtengebied dit niet doet, wie dan
wel?, waarschuwt Amnesty International.
In antwoord op de aanvallen op 11 september, heeft een aantal
regeringen antiterrorisme maatregelen geïntroduceerd, die de
mensenrechten in gevaar brengen, ook die van vreemdelingen en
asielzoekers. Dit gebeurde niet alleen in de Verenigde Staten, maar
ook in onder meer het Verenigd Koninkrijk, India, Jordanië en China.
De uitdaging voor staten is om veiligheid niet te bevorderen ten koste van mensenrechten, maar ervoor te zorgen dat de mensenrechten van iedereen gerespecteerd worden, aldus Amnesty International.
Zimbabwe
De mensenrechtensituatie in Zimbabwe is niet eerder door de
Mensenrechtencommissie onderzocht. Het afgelopen jaar heeft Amnesty
International een duidelijke escalatie waargenomen als het gaat om
intimidatie, willekeurige arrestaties en marteling. Tijdens de
presidentsverkiezingen op 9,10 en 11 maart werden meer dan1400 mensen
gearresteerd, voor een groot deel personeel van stembureaus en
verkiezingswaarnemers. Daarnaast is sprake van enkele honderden
gevallen van marteling en spreken Zimbabwaanse
mensenrechtenorganisaties over 25 politieke moorden in de eerste 6
weken van 2002. Recent onderzoek van Amnesty International heeft
aangetoond dat de onafhankelijkheid van politiek, leger en
rechterlijke macht ernstig onder druk staan.
Amnesty international vraagt de Mensenrechtencommissie haar
bezorgdheid uit te spreken over de systematische en wijdverbreide
mensenrechtenschendingen in Zimbabwe. Daarnaast vraagt de organisatie
de regering van Zimbabwe een onderzoek in te stellen naar alle
mensenrechtenschendingen en de daders van marteling, politieke moorden
en verdwijningen voor de rechter te brengen.Tenslotte moet de regering
van Zimbabwe aan haar internationale verplichtingen voldoen door te
voorkomen dat door de staat gesponsorde milities doorgaan met het
intimideren en aanvallen van oppositieleden, boeren, boerenarbeiders
en andere Zimbabwaanse burgers.
Israël/de Bezette Gebieden
De Israëlische onderdrukking van de tweede intifada, die op 29
september 2000 begon, wordt gekenmerkt door systematische schending
van mensenrechten en het internationale humanitaire recht. Er zijn
inmiddels meer dan 1000 Palestijnen gedood, waaronder ruim 200
kinderen. Meer dan 600 huizen zijn vernield. Daarnaast zijn tenminste
300 Israëlis gedood, waarvan 200 burgers. Onder hen waren 50 kinderen.
Meer dan 3000 Palestijnen zijn gearresteerd en vaak mishandeld tijdens
hun verhoor.
Sinds 27 Februari zijn de Israëlische troepen Palestijnse
vluchtelingenkampen binnen getrokken om leden van gewapende
Palestijnse groepen te arresteren. Daarbij werd disproportioneel veel
dodelijk geweld gebruikt waarbij het leven van onschuldige burgers in
gevaar kwam. Zelfs ambulances zijn regelmatig doelwit geweest, waarbij
onder meer 5 Palestijnse medici ernstig gewond zijn geraakt.
Amnesty International vraagt de Mensenrechtencommissie de ernstige
mensenrechtenschendingen in Israël en de Bezette gebieden sterk te
veroordelen en onmiddellijk internationale waarnemers naar de regio te
sturen.
Russische Federatie/Tsjetsjenië
Amnesty International blijft bezorgd over ernstige
mensenrechtenschendingen door beide partijen in het conflict in
Tsjetsjenië. Schendingen door het Russische leger tijdens z.g.
schoonmaakoperaties, zoals marteling,verdwijningen,
buitengerechtelijke executies en willekeurige detentie, gaan nog
steeds door.
Tsjetsjeense strijders hebben Russische soldaten gemarteld en gedood
en veel te weinig gedaan om burgerslachtoffers te voorkomen. Ook
buiten Tsjetsjenië is er sprake van mishandeling en marteling,
waaronder van vrouwen en kinderen, vooral door de Russische politie.
Binnen het leger worden soldaten mishandeld en gemarteld door
meerderen. Tenslotte maakt Amnesty zich ernstige zorgen over de
omstandigheden in Russische gevangenissen, waar volgens berichten
gemiddeld 10.000 gevangenen per jaar overlijden.
Amnesty vraagt de Mensenrechtencommissie opnieuw om een internationale commissie in te stellen om de mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië te onderzoeken, en daarover in 2003 aan de commissie te rapporteren.
Daarnaast wil Amnesty International dat de Russische regering stappen
onderneemt om een einde te maken aan mishandeling en marteling en
daders hiervan berecht.
Verdere aandachtspunten
Bij deze zitting van de Mensenrechtencommissie maakt Amnesty
International ook haar zorgen kenbaar over Colombia, Indonesië en
Saoedi Arabië en roept de commissie op resoluties aan te nemen over de
situatie in deze landen.
Amnesty roept de VN-Mensenrechtencommissie ook op om:
1. Een sterk Facultatief Optioneel Protocol bij het VN-Verdrag tegen
Marteling aan te nemen. Doel van dit protocol is een
inspectiemechanisme te creëren, dat detentiecentra kan bezoeken en
onderzoeken om marteling te voorkomen.
2. Een resolutie aan te nemen om er op aan te dringen dat landen die
de doodstraf nog niet afgeschaft hebben, tot een moratorium
overgaan, op weg naar volledige afschaffing. Daarnaast wil Amnesty
bevestigd zien dat de doodstraf voor personen onder 18 jaar in
strijd is met het internationaal gewoonterecht.
3. Een werkgroep in te stellen die zich buigt over het conceptverdrag
tegen Verdwijningen.
Wat we dit jaar ook van de Mensenrechtencommissie willen zien, is dat
woorden omgezet worden in daden. Het is niet voldoende om resoluties
aan te nemen en met aanbevelingen te komen. De commissie moet een
helder en consistent signaal afgeven dat staten deze resoluties en
aanbevelingen ook volledig moeten uitvoeren, zo zegt Amnesty
International.
Amnesty International afdeling Nederland