Wageningen Universiteit
Persbericht Wageningen Universiteit en Researchcentrum
18 maart 2002, nr. 023
Bij vestiging van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving in Lelystad:
Te hoge concentraties endotoxine bij dorsen van gras
Uit een recent blootstellingonderzoek bij de vestiging van het
Praktijkonderzoek Plant & Omgeving (PPO) in Lelystad blijkt dat bij het dorsen
van gras de wettelijke grenswaarde voor endotoxine wordt overschreden.
Jaarlijks wordt in de wintermaanden in Lelystad gedurende zes tot acht weken
door een beperkte groep van zes personen in ploegendienst in een grote hal
gras gedorst. De wettelijke grenswaarde voor endotoxine is vastgesteld op 200
EU/m3 en wordt per 1 januari 2003 officieel van kracht. Uit de metingen,
uitgevoerd door de interne Arbo- en Milieudienst van Wageningen UR, blijkt dat
tijdens het dorsen van het gras de grenswaarde 100 tot 400 maal overschreden
wordt. Op basis van dit onderzoek heeft de Arbo- en Milieudienst
arbeidshygienische maatregelen voorgesteld. De directie van het betreffende
organisatieonderdeel beraadt zich momenteel over de maatregelen die nodig zijn
om een dergelijke hoge blootstelling bij de werkzaamheden in de toekomst te
voorkomen. In ieder geval garandeert de directie dat de personeelsleden van
PPO niet meer onder deze omstandigheden aan het werk zullen gaan. Het
uitvoeren van de werkzaamheden in de open lucht lijkt de aangewezen oplossing.
Endotoxinen vormen een onderdeel van de celwand van gram-negatieve bacterien. Deze bacterien leven van organische stoffen en komen van nature in gras(zaad) voor. Wanneer deze deeltjes vrijkomen en zo klein zijn dat ze kunnen worden ingeademd (de zogenaamde inhaleerbare stoffractie), kunnen ze diverse luchtwegklachten veroorzaken. Moeheid, benauwdheid, hoofdpijn en verkoudheid zijn enkele symptomen. Bij langdurige blootstelling ontstaan griepachtige verschijnselen, koorts en bronchitis. Over de eventuele chronische effecten op de luchtwegen als gevolg van blootstelling is tot nu toe nog weinig bekend. Op dit terrein is nog onvoldoende onderzoek uitgevoerd. De eerste beschikbare gegevens uit met name de mengvoederindustrie en de intensieve varkenshouderij wijzen op een versnelde afname van de longfunctie met de leeftijd als gevolg van een regelmatig optredende hoge blootstelling aan endotoxine. Onderzoek heeft uitgewezen dat endotoxine geen kankerverwekkende, mutagene of reproductie-toxische eigenschappen bezit. De gemeten concentraties bij PPO kunnen leiden tot directe gezondheidsklachten. De klachten waren mede aanleiding voor het uitvoeren van de metingen.
Onderzoek
Bij de intensieve veehouderijen, afvalverwerkende bedrijven, de
pluimvee-industrie en slachterijen wordt al geruime tijd onderzoek gedaan naar
endotoxine. Vorig jaar is ook het Productschap voor Granen, Zaden en
Peulvruchten een onderzoek gestart naar de endotoxine blootstelling bij
medewerkers van zaaizaadbedrijven, toen bleek dat medewerkers van de
Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor zaaizaad en pootgoed
gezondheidsklachten opliepen als gevolg van inademing van te hoge
concentraties van deze stof. De endotoxine-metingen bij Wageningen UR vormen
een onderdeel van dit bredere onderzoek. Het onderzoek in Lelystad is
uitgevoerd bij de Sector Akkerbouw, Groene ruimte en Vollegrondsgroenten van
PPO aan de Edelhertweg.
Wageningen UR garandeert haar medewerkers dat zij onder optimale
omstandigheden kunnen werken, met inachtneming van de wettelijke voorschriften
op het gebied van milieu- en arbeidsomstandigheden. Daartoe verricht de Arbo-
en Milieudienst voortdurend metingen met betrekking tot de
arbeidsomstandigheden en er wordt ook geanticipeerd op nieuwe regelgeving.
Vorig jaar verscheen een uitvoerig intern handboek om afdelingen te helpen om
de arbeidsomstandigheden en milieuzorg kwalitatief op een hoog plan te brengen
en te handhaven.
Wageningen UR
Tot Wageningen Universiteit en Researchcentrum behoren naast de Wageningse
instituten Alterra, Plant Research International, ATO, IMAG, het
voedselveiligheidsinstituut RIKILT, ook het visserij-instituut RIVO in
IJmuiden, ID-Lelystad, het Centraal Instituut voor DierziekteControle
(CIDC-Lelystad), het Haagse economische instituut LEI, het Praktijkonderzoek
Veehouderij (PV) in Lelystad, het Praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO),
alsmede het Internationaal Agrarisch Centrum en het bodemkundig instituut
ISRIC in Wageningen. Er werken in totaal ongeveer 7000 personeelsleden.
Wageningen Universiteit, ook onderdeel van Wageningen UR, telt ongeveer 2800
medewerkers en 4500 studenten.