PERSBERICHT

Boek 'Beyond the Hype': openhartige zelfanalyse en reflectie van topmanagers tijdens en na de Internethype

Nieuwe cijfers geven aan: Internetgroei en -gebruik gaan gewoon door

Zaltbommel, 18 maart 2002. Vandaag is het boek 'Beyond the Hype' van de hand van Roel Pieper, Vincent Kouwenhoven en Siete Hamminga verschenen. De auteurs presenteren hiermee een openhartige zelfanalyse en reflectie van twintig Nederlandse topmanagers over hun bedrijfsstrategie en keuzes gedurende de Internethype en erna. De topmanagers vertellen over de snelheid van de hype, de druk van analisten, de investeringseuforie en vervolgens de desillusie, de rol van consultants en de gevolgen van 11 september op de bedrijfsvoering. 'Beyond the hype' is tevens een verslag van een onderzoek dat de auteurs in samenwerking met de Universiteit Twente hebben uitgevoerd naar de Internethype. Eén van de conclusies is dat bedrijven e-business ook na de hype absoluut serieus nemen. Vandaag is het eerste exemplaar van Beyond the Hype overhandigd aan Minister Roger van Boxtel voor Grote Steden- en Integratiebeleid.

Prof. Ir. Roel Pieper, hoogleraar e-commerce aan de Universiteit Twente en Dr. Vincent P. Kouwenhoven, directeur van Internetontwikkelingsmaatschappij eVentures, ondervroegen in de tweede helft van vorig jaar twintig Nederlandse topmanagers over de wijze waarop hun bedrijven zijn omgegaan met de Internethype. Het boek is de eerste nuchtere en fundamentele beschouwing over dit fenomeen. De gesprekken met twintig CEO's onder wie Anthony Burgmans (Unilever), Peter Bakker (TPG) en Jeroen van der Veer (Shell) geven een verrassende kijk achter de schermen. Opzienbarend is het verrassingseffect van de snelle opkomst van de hype en de druk die financiële analisten uitoefenden om snel Internetinitiatieven te ontplooien. Ook de invloed van ongeduldig managementtalent dat dreigde over te stappen naar bedrijven met meer uitgesproken Internetambities is opmerkelijk, evenals het feit dat iedereen aan deze hype meedeed. 'Beyond the Hype' is een openhartig en indringend verhaal dat naast een gedetailleerde beschouwing over het verleden ook vooruitblikt: het bedrijfsleven neemt e-business nog steeds bloedserieus en bereidt zich voor op majeure Internetinvesteringen, echter getoetst aan traditionele rendementseisen.

De conclusies uit het rapport worden bevestigd door de resultaten van enkele recente marktonderzoeken. Deze tonen aan dat de verwachtingen uit 1999 rondom het gebruik van Internet ver worden overtroffen. Het aantal wereldwijde Internetgebruikers was in 2001 met 450 miljoen het dubbele van het aantal dat in 1999 werd verwacht (220-240 miljoen). Naar aanleiding van deze gegevens is het verwachte aantal Internetgebruikers voor 2003 nu bijgesteld naar ruim 600 miljoen. Hetzelfde beeld is te zien in de ontwikkeling van e-commerce activiteiten. De omzet van business-to-business (B2B) transacties via Internet was in 2001 40-60% hoger dan in 1999 werd verwacht, terwijl de waarde van de business-to-consumer (B2C) markt 20-30% hoger was. Op basis van deze cijfers heeft marktanalist Forrester Research de B2B-verwachtingen voor 2003 met ruim 100% naar boven aangepast, terwijl voor de B2C-markt de verwachting voor 2003 met ruim 25% naar boven is bijgesteld.

Kern van 'Beyond the Hype' is een eerste analyse van Nederlandse topmanagers op de tulpenmanie van deze eeuw; de euforie die ook in hun bedrijven ontstond gedurende de hype, alsmede de desillusie daarna. Tevens wordt ingegaan op de effecten van 11 september op de bedrijfsvoering in deze ondernemingen. Aan de hand van veelzeggende citaten van bekende 'ceo's', waarin de nodige zelfkritiek, worden feitelijke gegevens over de budgetten en doorkijkjes in de toekomstige strategie inzake e-business gegeven en wordt er een boeiende visie ontwikkeld op wat er gebeurd is, en wat grote ondernemingen te wachten staat door de verdere ontwikkeling van e-business.

Enkele citaten uit het boek:
"We namen beslissingen op basis van verwachtingen van de analisten en noemden het bedrijfsvisie naar de buitenwacht." "In juli 1999 kwam een van onze mensen de bestuurskamer binnen met de mededeling dat hij in twee weken tijd meer dan 150 dotcoms had geïdentificeerd binnen onze onderneming. Hij vermoedde dat wij hier niets van wisten en veronderstelde niet geheel onterecht dat het een chaos was.""Na geldverslindende experimenten, wordt het nu tijd dat we met concrete resultaten komen.""Internet is nog maar net begonnen, we hebben nog niet de helft gezien."

Onderzoeksopzet, - drijfveren en bevindingen
Het achterliggende onderzoek dat Kouwenhoven en Pieper in samenwerking met de Universiteit Twente uitvoerden, behandelde uiteenlopende aspecten zoals:
- de effecten van de opkomst van de dotcoms en de financiële markten op de Internetstrategie van het grootbedrijf- de rol die financiele analisten en consultants hebben gespeeld gedurende de hype- de invloed van Internet op de organisatie- de spelregels van de nieuwe economie- de lessen van de hype en de toekomstige strategie
Aan de onderzoekstekentafel waren Pieper en Kouwenhoven, ieder voor zich, gebiologeerd door twee vragen. Kouwenhoven wilde als voormalig lijnmanager, consultant en sinds 1999 Internetondernemer vooral weten, waarom tijdens de hype niet door de bedrijven gekozen werd voor specifieke cash-flow gedreven e-businessmodellen. Pieper wilde wetenschappelijk inzicht in de samenhang tussen de diverse factoren die leidden tot het meedoen aan de hype en een validatie van het feit dat Internetinvesteringen en -gebruik zeer snel blijven doorgroeien.

Roel Pieper: "Het is achteraf goed te zien dat bedrijven -met of zonder nadruk op technologie- veel meer aandacht hebben gekregen voor het begrip flexibiliteit. De opkomst van Internet heeft het bewustzijn voor de noodzaak daarvan vergroot. Doorslaggevend zijn de managementcapaciteiten om afgewogen en vervolgens razendsnel in te spelen op ontwikkelingen die elkaar in steeds hoger tempo opvolgen."

Kouwenhoven: "Het onderzoek toont aan dat - in weerwil van alle scepsis - bedrijven e-business bloedserieus nemen en de invloed op alle bedrijfsprocessen, van productie tot distributie, rap zal toenemen. Daarnaast is het goed te zien dat de overspannen verwachtingen en ongefundeerde businessmodellen plaats maken voor een beter overdachte strategie, op basis van 'old-economy' financiële criteria."

Enkele belangrijke onderzoeksbevindingen - gedurende de hype:
- Met name de instorting van de Telecomindustrie heeft een overreactie ten aanzien van Internet en e-business waarderingen bewerkstelligd. Internetgebruik en -investeringen bleven doorgroeien.- Topmanagement is in veel gevallen overvallen door de rappe opkomst van de Internethype.- De verantwoordelijkheid voor de e-business strategie werd direct bij de RvB genomen.- Veel beslissingen werden gedreven onder druk van de financiële analisten en de angst managementtalent te verliezen aan dotcoms.- De snelheid van de acceptatie van e-business toepassingen is sterk overschat.- Het Internetklimaat in Nederland is toonaangevend voor Europa. - De budgetten voor e-business worden de komende jaren eerder verdubbeld dan afgebouwd.- Centrale e-business afdelingen worden opgeheven, maar e-business wordt rap verankerd in alle bedrijfsonderdelen en management-targets.- E-business vormt een peiler van de groeistrategie en interne efficiency in de komende jaren.- Intern ondernemerschap wordt een belangrijke peiler onder de innovatiestrategie van het grootbedrijf.- Waar veel telefonievoorzieningen uitvielen op 11 september, heeft Internet in belangrijke mate bijgedragen aan het kunnen continueren van de bedrijfsprocessen.- De neergang van de economie is al veel eerder begonnen dan 11 september; topmanagement ervaart een belangrijke verantwoordelijkheid, naast de overheid, inzake veiligheidsissues.- Vele consultants zijn door de mand gevallen en hebben teleurstellende adviezen uitgebracht.
Standpunten en uitdagingen 'beyond the hype'

- Top motieven voor grootbedrijf om nu door te zetten: veel meer mogelijkheden om met klanten te communiceren en relevante data over klanten te vergaren; efficiency en procesverbetering (Internet en e-business geven een impuls aan noodzakelijke aanpak legacy-systemen en verdergaande optimalisatie backoffices.- Budgetten voor e-business: 45% van de bedrijven denkt eerder meer aan e-business uit te geven, nu de hype voorbij is, dan minder; 7% zal budgetten verminderen. Rest blijft gelijk.- Evaluatie e-business beleid gedurende the hype: 40% zou precies hetzelfde doen als de afgelopen jaren; 40% zou wel harder sturen op budget en rendement van de initiatieven; 20% beperkte aanpassingen.- De organisatie: gedurende de hype was veelal sprake van aparte, centraal aangestuurde projecten; nu tendens e-business volledig in te bedden in bestaande bedrijfsonderdelen en processen.- Arbeidsmarktklimaat: een grote onverwachte uitstroom talent (die voor zichzelf gingen beginnen); willen nu terugkeren; vraag: hoe ga je daarmee om?- Nieuwe investeringen: Internethype is de katalysator geweest om te constateren dat huidige backoffice systemen verouderd zijn; majeure IT investeringen op stapel.
Een recensie-exemplaar van het boek 'Beyond the Hype' is elektronisch beschikbaar en als pdf- file aan te vragen bij info@vanharen.net, met vermelding van doel/medium.

'Beyond the Hype', door Roel Pieper, Vincent Kouwenhoven en Siete Hamminga Engelstalig, 144 pag., van Haren Publishing, ISBN 90-806713-39, Prijs EUR 29,95