Trimbos Instituut
Nieuwsflits
Cannabisconferentie krijgt vervolg in onderzoeksprogramma
Het begon als een informeel contact in ministeriële wandelgangen en
eindigde op 25 februari in Brussel als een formeel gezamenlijk
initiatief: een wetenschappelijke conferentie over cannabis namens de
ministers van Volksgezondheid van België, Duitsland, Nederland en
Zwitserland. De bewindslieden vonden dat de traditionele verschillen
in inzicht over cannabis maar eens aan de toets van wetenschappelijke
kritiek moesten worden onderworpen. Zo groot zijn die verschillen
overigens niet meer; Europese landen volgen steeds meer het
Nederlandse model van scheiding tussen soft- en harddrugs. De
conferentie werd voorbereid door een Scientific Task Force, met één
vertegenwoordiger uit elk van de vijf landen. Voor Nederland was Henk
Rigter van het Trimbos-instituut afgevaardigd.
In het Brusselse Egmont Palace verzamelde zich op 25 februari rond de
`inner circle' van ministers, leden van de Task Force en auteurs een
`outer circle' van referenten en commentatoren uit heel West-Europa en
uit de VS, Australië en Canada. De conferentie leverde een lijst op
van punten waarover wetenschappelijke consensus bestaat, behalve
wellicht in Zweden. Ook werd een lijst opgesteld van punten waarover
nog te weinig bekend is of waarover de meningen van wetenschappers
uiteenlopen.
Wetenschappers zijn het redelijk eens over de volgende zaken:
* Cannabis kan de rijvaardigheid aantasten, hoewel lang niet zo erg
als alcohol. Vooral de combinatie van cannabis en alcohol heeft in
dit opzicht effect.
* Er zijn effectieve programma's voor preventie van gebruik van
cannabis onder jongeren. Daarbij speelt de school een belangrijke
rol (maar vermoedelijk ook het gezin en de buurt in bredere zin).
In veel landen worden ineffectieve programma's aan de man
gebracht, zoals het Amerikaanse DARE: averechts werkende
afschrikking door jongeren in contact te brengen met
(ex-)verslaafden en met veroordeelden.
* Veel consumenten van cannabis ondervinden van het gebruik
nauwelijks of geen schade. Inmiddels is wel duidelijk dat er
zoiets bestaat als cannabisafhankelijkheid. Zo'n tien procent van
de gebruikers in westerse landen (in Australië zelfs oplopend tot
twintig tot dertig procent) vindt het lastig om met gebruik te
stoppen of het te minderen, of heeft onthoudingsverschijnselen of
andere problemen.
* Er zijn voor cannabisafhankelijkheid veelbelovende
behandelprogramma's in de maak. Daarvoor bestaat in Europa nog
weinig belangstelling.
* Experimenterende jongeren beginnen meestal eerst met tabak en
alcohol. Een deel van hen gebruikt later cannabis. En daar weer
een klein deel van probeert later harddrugs. Daarmee is niet
gezegd dat tabak, alcohol en cannabis noodzakelijke voorwaarden
(gateways) zijn voor overschakeling op harddrugs. De
gateway-theorie is niet bewezen. Het is eerder zo dat jongeren met
een bepaalde voorgeschiedenis (traumatische jeugdervaringen) en
achtergrond (gedragsstoornis) bovengemiddeld geneigd zijn tot
riskant gedrag, van welke aard dan ook.
Wetgeving en politietoezicht kunnen een licht effect hebben op
cannabisgebruik maar niet meer dan dat. Landen met sterk uiteenlopende
wetgeving verschillen niet systematisch in cannabisgebruik.
De conferentie identificeerde ook allerlei openstaande vragen waarvoor
nader onderzoek nodig is: het effect van beleid, epidemiologie,
drempelwaarde voor rijvaardigheid, doeltreffendheid van preventie en
diverse biologische vraagstukken. De ministers verklaarden daar een
onderzoekprogramma aan te willen besteden. Het eerste fundament
daarvoor wordt volgend jaar in Parijs gelegd.
Van de conferentie verschijnt deze lente een boek (eindredactie: Inge
Spruit). Drie concept-hoofdstukken waarbij het Trimbos-instituut
betrokken was staan op het internet:
* H. Rigter, M. van Laar: Epidemiological aspects of cannabis use
* P. Cuijpers: Prevention of cannabis use and misuse
* B Kilmer: Do cannabis possession laws influence cannabis use
De bestanden zijn ook beschikbaar als 'downloads' in PDF-formaat:
* H. Rigter, M. van Laar: Epidemiological aspects of cannabis use
(404K)
* P. Cuijpers: Prevention of cannabis use and misuse (196K)
* B Kilmer: Do cannabis possession laws influence cannabis
use (402K)
Om de PDF-bestanden te kunnen lezen en printen is Acrobat Reader van
Adobe nodig. Deze kan gratis opgehaald worden bij
http://www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html.
* Henk Rigter
hrigter@trimbos.nl
Het Trimbos-instituut is een onafhankelijk landelijk kennisinstituut
voor de GGZ en verslavingszorg met als doel de geestelijke gezondheid
van mensen te bevorderen.
Nieuwsflitsen voorziet mensen die betrokken zijn bij de GGZ en
verslavingszorg kort en bondig van informatie over activiteiten,
diensten, producten en resultaten van het Trimbos-instituut.
Nieuwsflitsen mag vrijelijk worden gekopieerd en verspreid.
Redactie
Henk Maurits (030) 297 11 38
hmaurits@trimbos.nl
Henk Verburg (030) 297 11 00
hverburg@trimbos.nl
Opmaak
Heidie Wisselo
Adreswijzigingen
Peter Stark,
pstark@trimbos.nl
Belangrijke telefoonnummers
Bestellingen 030 297 11 80
Helpdesk Preventie (LSP/LOP) 030 297 11 51
Drugs Infolijn 0900-1995
Chinese gokhulp infolijn 030 297 11 33
Trimbos-instituut
Netherlands Institute of Mental Health and Addiction
Da Costakade 45
Postbus 725 3500 AS Utrecht
Telefoon (030) 297 11 00
Fax (030) 297 11 11