---

Brieven aan de Kamer
---

VBTB begroting Defensie

14-03-2002

Na het indienen van de eerste VBTB begrotingen en de behandeling door het parlement, is de voortgang van VBTB geëvalueerd. De resultaten hiervan zijn u onlangs door de minister van Financiën aangeboden met de vierde voortgangsrapportage VBTB. Een van de conclusies van de regering in deze rapportage is dat VBTB geenszins een adequate toepassing van het budgetrecht van het parlement belemmert. Voor mij was dit aanleiding de indeling van de defensiebegroting nader te bezien.

De nieuwe wijze van begroten beoogt dat de besturing, ook bij Defensie, primair geschiedt op basis van beleidsdoelstellingen en de maatschappelijke effecten en resultaten die moeten worden bereikt. Dit betekent dat in de begroting duidelijk moet zijn ten behoeve van welk beleid de middelen en activiteiten zullen worden ingezet. Volgens de uitgangspunten van VBTB moet de begroting zijn ingedeeld in beleidsdoelstellingen, geoperationaliseerd in stuurbare en meetbare termen. De indeling van een VBTB-begroting is niet gebaseerd op organisatiedelen, middelen of instrumenten. Deze worden immers toegerekend aan de beleidsdoelstellingen.

Bij Defensie moet nog een belangrijke stap voorwaarts gezet worden door de begroting conform deze VBTB uitgangspunten in te delen. Daarom kom ik met het volgende voorstel voor de

indeling van de defensiebegroting 2003.

De Grondwet en de Defensienota 2000 zijn hierbij uitgangspunten en leiden tot de volgende indeling.

Beleidsartikelen

Algemene beleidsdoelstelling

Operationele doelstellingen

Beleidsartikel 1

Verdediging en bescherming van de belangen van het Koninkrijk

Gereedheid operationele eenheden KM, KL en Klu

Handhaven nationale rechtsorde door Kmar

Bondgenootschappelijke samenwerking

Beleidsartikel 2

Inzet t.b.v. handhaving en bevordering van de internationale rechtsorde

Uitvoeren van CVH operaties

Internationale samenwerking

Beleidsartikel 3

Ondersteuning van civiele autoriteiten

Bijdrage t.b.v kustwachten

Explosievenopruiming

Hulpverlening

Niet-beleidsartikelen

Naam

Onderdeel

Niet-beleidsartikel 4

Algemeen

Kerndepartement

Militaire inlichtingendienst

Wetenschappelijk onderzoek

Pensioenen en wachtgelden

Niet-beleidsartikel 5

Geheime uitgaven


---

Niet-beleidsartikel 6

Nominaal en onvoorzien


---

Niet-beleidsartikel 7

Ondersteuning krijgsmacht

DICO

Krijgsmachtdeelspecifiek (vanaf 2004)

Batenlastenparagraaf

Batenlastendiensten

Batenlastendiensten (DGWT, DTO)

Tabel: begrotingsindeling Defensie Het eerste beleidsartikel is het beleidsdoel ´Verdediging en bescherming van de belangen van het Koninkrijk´, geoperationaliseerd als de gereedheid van de eenheden van de krijgsmacht, de handhaving van de nationale rechtsorde en de bondgenootschappelijke samenwerking. Het tweede beleidsartikel betreft de ´Inzet t.b.v. handhaving en bevordering van de internationale rechtsorde´, waartoe de crisisbeheersings-, vredes- en humanitaire operaties behoren en andere internationale samenwerking. Het derde beleidsartikel ´Ondersteuning en inzet t.b.v. civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal´ omvat onder meer de bijdragen aan de kustwachten en explosievenopruiming. Opgemerkt wordt dat het uitvoeren van de tweede en derde doelstelling in overgrote mate gebeurt met de organisatie die beschikbaar is voor de eerste doelstelling. Als gevolg hiervan betreffen het tweede en derde beleidsartikel vooral de voorziene additionele uitgaven als gevolg van het daadwerkelijk uitvoeren van de doelstellingen (inzet). Departementsbrede uitgaven en uitgaven die niet aan één beleidsdoelstelling kunnen worden toegedeeld worden ondergebracht in het niet-beleidsartikel `Algemeen`. Om een beleidsdoelstelling te bereiken worden door de krijgsmacht gerichte activiteiten uitgevoerd (oefenen, inzet). De hieraan ondersteunende activiteiten echter, dragen in de regel bij aan alle algemene beleidsdoelstellingen en hebben een bedrijfsmatig karakter. Het onderscheid aanbrengen tussen de primaire en de bedrijfsmatige activiteiten past in de ontwikkeling naar de invoering van het, door Financiën verder gestalte te geven, integrale batenlastenstelsel. De voor de ondersteunende activiteiten benodigde gelden worden daarom geraamd in een niet-beleidsartikel ´Ondersteuning´. Door de bedrijfsmatige activiteiten van Defensie op te delen naar "afnemers" verbetert het inzicht in de relatie tussen middelen, activiteiten en operationele doelen. De relatie tussen de ondersteunende activiteiten en de algemene beleidsdoelstellingen kan daarbij op extracomptabele wijze worden gepresenteerd. In het artikel `Ondersteuning´ zullen, naast DICO, ook vanaf begroting 2004 ondersteunende eenheden van krijgsmachtdelen worden opgenomen. De begrotingsindeling, zoals in de tabel weergegeven, heeft mijn voorkeur omdat de structuur transparant is en inzichtelijk maakt wat we willen bereiken - zowel in algemene als in meetbare termen -, wat we daarvoor moeten doen en wat het mag kosten. Hierdoor is het mogelijk daadwerkelijk op doelstellingen en resultaten van beleid te sturen. Het onderbrengen van de krijgsmachtdelen in artikel 1 onderstreept dat beleid gericht is op gezamenlijk (joint) optreden en dat krijgsmachtdelen verder naar elkaar toegroeien en vaker samenwerken. Luchtmobiel optreden, luchtverdediging en terrorismebestrijding zijn hier voorbeelden van. Daarnaast blijft in de begroting de informatie over de krijgsmachtdelen en ressorts opgenomen. In de bijlage bij deze brief vindt u een presentatie van de voorgestelde beleidsartikelen. Het voorstel is afgestemd met het ministerie van Financiën, waar de defensiebegroting 2002 als eerste aanzet weliswaar comptabeltechnisch voldoende is beoordeeld, maar waar tevens op is aangedrongen de relatie naar beleid beter vorm te geven. Ook ondersteunt dit voorstel het veranderproces dat ik bij Defensie heb ingezet omdat hiermee de verantwoordelijkheden van de beleidsvoorbereiders bij het kerndepartement en van de uitvoerders van dat beleid duidelijker kunnen worden belegd. Het voorstel tast het budgetrecht van de Kamer niet aan; de Kamer heeft immers diverse mogelijkheden verschuivingen aan te brengen tussen en binnen begrotingsartikelen. Zo kan het een verzoek of motie indienen om gelden te verschuiven tussen nader geoperationaliseerde doelen of tussen investeringen en apparaatsuitgaven. Verder heeft de Kamer de mogelijkheid om amendementen in te dienen tot verschuiving van bedragen binnen een artikel zonder wijziging van het artikelbedrag. In de 4e voortgangsrapportage VBTB concludeert de regering dan ook dat VBTB een adequate toepassing van het budgetrecht van het parlement geenszins belemmert. Een andere doelstelling van VBTB is de begrotingsstukken compacter en beter toegankelijk te maken, mede door het aantal bijlagen bij de begroting te beperken. Alleen de verdiepingsbijlage en het overzicht moties en toezeggingen zijn verplicht. Daarom stel ik voor de informatie, die nu in de overige bijlagen van de defensiebegroting 2002 is opgenomen, op een andere wijze aan te bieden. De internationale veiligheidssituatie wil ik in meer beknopte vorm in de beleidsagenda opnemen. Het overzicht wetgeving en circulaires wil ik, zoals bij de andere departementen, niet in de begroting opnemen, maar plaatsen op de departementale website. De aanstellingsbehoefte wil ik, als onderdeel van de personele beleidsdoelstellingen in de beleidsparagraaf verwerken. Omdat de bijlagen met meerjarenramingen en ramingskengetallen niet passen in de outputgerichte VBTB-benadering, stel ik voor om essentiële gegevens in de beleidsparagraaf te verwerken. Conform de richtlijnen van de minister van Financiën worden de gegevens over de personeelssterkte vermeld op de binnenzijde van de achteromslag van het departementale jaarverslag . Meerjarenramingen van apparaatsuitgaven en investeringen staan reeds vermeld in de budgettaire overzichten van de beleidsartikelen. De informatie uit het materieelprojectenoverzicht wil ik verwerken in de investeringsoverzichten bij de beleidsartikelen, zodat een aparte bijlage overbodig wordt. De meest actuele stand van het materieelprojectenoverzicht blijft gepresenteerd op de departementale website. Defensie zal een belangrijke stap vooruit zetten door de begroting in te delen conform de VBTB uitgangspunten waarmee de besturing bij Defensie en het inzicht in de relatie van beleid met de ingezette middelen verder worden verbeterd. Ik ben bereid dit voorstel, indien gewenst, mondeling aan u toe te lichten.

DE MINISTER VAN DEFENSIE

mr. F.H.G. de Grave

BIJLAGE BIJ BRIEF OVER VBTB BEGROTING DEFENSIE

Presentatie begrotingsindeling beleidsartikelen

Beleidsdoelstelling

Budgetoverzicht

Toelichting Verdediging en bescherming van de belangen van het koninkrijk

Gereedheid operationele eenheden

Gereedheidsmatrix voor

* Zeestrijdkrachten * Landstrijdkrachten * Luchtstrijdkrachten

Koninklijke Marine

Koninklijke Landmacht

Koninklijke Luchtmacht

* Verplichtingen * Apparaat * Subsidies * Investeringen * Ontvangsten

Per krijgsmachtdeel wordt nader inzicht verstrekt in

* Activiteiten en prestaties * Investeringen * Subsidies * Ontvangsten * Budgetflexibiliteit

Handhaving nationale rechtsorde

* Beveiliging * Handhaven vreemdelingenwet * Politietaken Defensie * Politietaken Burgerluchtvaartterreinen * Assistentieverlening, samenwerking en bijstand

Koninklijke Marechaussee

* Verplichtingen * Apparaat * Investeringen * Ontvangsten

Nader inzicht wordt verstrekt in

* Activiteiten en prestaties * Investeringen * Ontvangsten * Budgetflexibiliteit

Bondgenootschappelijke samenwerking

* Bijdragen aan Navo-begroting * Versterken Europese militaire capaciteiten * Overige samenwerking Bijdrage aan Navo * EVDB * Attachés (HGIS)

Per aandachtsgebied wordt inzicht verstrekt in activiteiten en projecten

Inzet t.b.v. handhaving en bevordering van de internationale rechtsorde

Uitvoeren CVH operaties

* Voorziene vredesoperaties * Voorziening voor vredesoperaties * VN contributie

Doelstellingen operaties

Inzet personeel, materieel Internationale samenwerking

* MOE

Samenwerkingsprogramma

Ondersteuning van civiele autoriteiten

Steunverlening aan Antilliaanse en Arubaanse gemeenschap en bescherming tegen aantasting rechtsorde

Kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba

Activiteiten en prestaties

Ontvangsten Steunverlening op zee-, kust- en aangewezen binnenwateren en bescherming tegen aantasting rechtsorde

Kustwacht Nederland

Activiteiten en prestaties

Ontvangsten Voorzien in capaciteit voor opsporen, identificeren en opruimen explosieven

Explosievenopruiming

Activiteiten en prestaties

Ontvangsten Hulp aan civiele overheden

Nieuws Ministerie van Defensie