Ministerie van Buitenlandse Zaken
---
Aan de Voorzitters van de Algemene Commissie voor Europese Zaken en van de
Vaste Commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Integratie Europa
Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag
Datum 4 maart 2002 Auteur P.J. Kleiweg de Zwaan
Kenmerk DIE/096 Telefoon 070-3485819
Blad 1/5 Fax 070-3484086
Bijlage(n) - E-mail die@minbuza.nl
Betreft Geannoteerde agenda van de Algemene Raad van 11 en 12 maart 2002
Zeer geachte Voorzitter,
Conform de bestaande afspraken heb ik de eer u hierbij de geannoteerde
agenda van de Algemene Raad van 11 en 12 maart as. aan te bieden.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Geannoteerde agenda van de Algemene Raad van 11 en 12 maart 2002
Voorbereiding Europese Raad van Barcelona
Deze laatste Algemene Raad voor de Europese Raad van Barcelona zal de
inhoudelijke voorbereidingen doen van de Europese Raad (ER). Volgens de
laatste informatie van het Spaanse Voorzitterschap zal de discussie tijdens
de Europese Raad zich concentreren op de Lissabonstrategie. Het is nog niet
bekend welke onderwerpen uit de Lissabonstrategie het Voorzitterschap aan de
orde wil brengen tijdens de Algemene Raad. Het ligt voor de hand dat de
meeste aandacht zal uitgaan naar de vijf prioriteiten die het
Voorzitterschap heeft gesteld voor de Europese Raad van Barcelona:
- een Europese ruimte van vervoer en communicatie;
- de interne energiemarkt: liberalisering, openstelling en interconnecties;
- de interne financiële markt;
- de doelstelling van volledige werkgelegenheid: fundament van de sociale
samenhang in Europa;
- onderwijs.
Nederland zal tijdens de discussie interveniëren langs de lijnen van het
"Nederlands standpunt voor de Europese Raad van Barcelona" dat de
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken uw Kamer op 15 februari 2002 per
brief heeft aangeboden.
Westelijke Balkan
De Raad zal spreken over actuele ontwikkelingen in de regio, zoals het
verloop van de door HV Solana geïnitieerde dialoog tussen Servië en
Podgorica over hun toekomstige relatie. Nederland heeft, vooral in het
belang van de regionale stabiliteit, een sterke voorkeur voor een oplossing
gebaseerd op een gezamenlijke constitutie. In het bijzijn van het nieuwe
hoofd van de VN-missie in Kosovo (UNMIK), de Duitser Steiner, zal tevens
worden gesproken over de trage vorderingen bij de vorming van een regering
en de benoeming van een president in Kosovo.
Verder zal de Raad stilstaan bij de gebrekkige medewerking van de landen in
de regio met het Joegoslavië-tribunaal (ICTY). Nederland zal aandringen op
meer druk van de Unie op de autoriteiten in die landen en in het bijzonder
in de FRJ, die zich onder andere moeten inspannen voor een spoedige
overdracht van Mladic en Karadzic.
Zowel bilateraal als tijdens de NAVO Raad in december jl. heeft Nederland
reeds klemmende aandacht gevraagd voor dit vraagstuk.
De Raad zal ook de situatie in Macedonië bespreken en vooruitblikken op de
donorconferentie van 12 maart. Nederland zal ondermeer wijzen op het belang
van aanvaarding van amnestie-wetgeving en overeenstemming over een datum
voor verkiezingen op korte termijn, in het licht van de beoogde spoedige
implementatie van het Ohrid-akkoord.
Tenslotte zal de Raad zich in het bijzijn van Speciaal Coördinator Busek
buigen over de te stellen prioriteiten in het kader van het
Stabiliteitspact. Nederland streeft naar een Pact dat zich hoedt voor
overlap met andere organisaties en zich concentreert op de bevordering van
regionale (politieke) samenwerking.
Politieke prioriteiten van de Commissie in 2003
De Commissie zal een presentatie geven van haar politieke prioriteiten in
2003 (annual policy strategy). Er worden voor 2003 drie strategische
aandachtspunten geïdentificeerd:
voorbereiding op de uitbreiding;
stabiliteit en veiligheid (zowel extern als intern);
totstandkoming van een duurzame en 'inclusieve' economie.
Deze oriëntatie zal ook haar vertaling vinden in het begrotingsproces van de
gemeenschap. De Commissie geeft aan dat de inzet van het
flexibiliteitsinstrument (200 miljoen euro) dit jaar nodig zal zijn om de
EU-begroting sluitend te maken. Deze extra kosten zijn vooral toe te rekenen
aan de noodzakelijke voorbereidingen op de uitbreiding (o.m. gebouwen, extra
tolken en experts).
Nederland meent dat eerst moet worden gezocht naar ruimte elders in de
begroting alvorens het flexibiliteitsinstrument kan worden ingezet.
Midden-Oosten
Richtinggevend voor het debat zal de verslaglegging van de Hoge
Vertegenwoordiger Solana zijn, die in opdracht van de Algemene Raad (18
februari) onlangs de regio bezocht. Initiatieven uit de regio, zoals het Abu
Alaa/ Peres initiatief en de recent naar voren gebrachte ideeën van de
Saoedische kroonprins Abdullah, zullen aan de orde komen. Nederland zal
pleiten voor optimale gebruikmaking van deze initiatieven uit de regio
teneinde het noodzakelijke politieke perspectief te bieden. Nauwe afstemming
met andere internationale partners, met name de VS, zal blijvend worden
bepleit, conform of in overleg met de dringende wens van de Palestijnse
Autoriteit zelf.
VN-mensenrechtencommissie
De VN Mensenrechtencommissie (MRC) vindt plaats van 18 maart tot en met 26
april te Genève. Nederland is momenteel geen lid van de Commissie en zal als
waarnemer dan ook voornamelijk via de EU een actieve inbreng leveren op
verschillende punten van de agenda. De VS is momenteel geen lid van de
Commissie; Nederland betreurt deze situatie en zal zich dan ook inspannen
voor herverkiezing van de VS in de MRC. Tijdens de MRC zal een groot aantal
landensituaties en thema's worden besproken. De twee vermoedelijk meest
contentieuze landensituaties betreffen:
- Rusland/Tsjetsjenië
De mensenrechtensituatie in Tsjetsjenië blijft zorgwekkend en Nederland zal
met de overige EU-lidstaten streven naar een in samenwerking met de
Russische Federatie op te stellen krachtige voorzittersverklaring; indien
hierover geen overeenstemming mogelijk blijkt, zal Nederland met de overige
EU-lidstaten inzetten op een resolutie.
- China
De mensenrechtensituatie in China is gedurende het afgelopen jaar slechter
geworden. Nu de VS dit jaar geen lid is van de MRC is het vooralsnog
onduidelijk welk land een resolutie over China zal indienen. Indien China
een "no-action motie" tegen een resolutie indient, zal de EU zoals de
laatste jaren mede door Nederlandse druk te doen gebruikelijk is daar tegen
stemmen en andere leden van de MRC actief aanmoedigen hetzelfde te doen.
Zimbabwe
De Algemene Raad zal spreken over de situatie in Zimbabwe in de aanloop naar
de verkiezingen van 10 en 11 maart a.s.. De sfeer in Zimbabwe is grimmig. Er
is sprake van verregaande intimidatie van de oppositiepartij MDC. Ook de
aanwezige waarnemers hebben te maken gehad met intimidatie van de zijde van
ZANU-PF-aanhangers. De Europese Unie heeft tijdens de Algemene Raad van 18
februari jl. besloten haar waarnemers terug te trekken. Alle EU-waarnemers
zijn inmiddels vertrokken. Daarnaast heeft de EU een pakket van gerichte
sancties afgekondigd, die in werking zijn getreden. De VS heeft de EU hierin
inmiddels gevolgd. De Algemene Raad zal zich beraden over de ontstane
situatie, waarbij ook mogelijke EU-reacties op de uitslag van de
verkiezingen aan de orde zullen komen. Het VK heeft aangegeven te denken aan
het indienen van een resolutie inzake Zimbabwe in de
VN-Mensenrechtencommissie (zie hierboven). Nederland kan een dergelijk
voorstel ondersteunen.
Grote Meren
De Algemene Raad zal spreken over de Inter-Congolese dialoog, die op 26
februari jl. hervat is in het Zuid-Afrikaanse Sun City. De EU heeft zich
eerder in een verklaring tegen een eventuele boycot van de Inter-Congolsese
dialoog door Congolese oppositiepartijen uitgesproken. Daarnaast heeft de EU
nogmaals steun uitgesproken voor het werk van de facilitator, Ketumile
Masire. Nederland heeft een financiële bijdrage geleverd aan de dialoog.
Voorbereiding van de conferentie in Monterrey
De Raad zal de Europese inzet voor de internationale Conferentie 'Financing
for Development' bespreken. De 'Financing for Development' (FfD)
conferentie, die van 18 tot 22 maart in Monterrey, Mexico, zal worden
gehouden, beoogt uitvoering te geven aan de financieringsaspecten van de
doelstellingen zoals geformuleerd in de Millennium Verklaring van september
2000. Daarin zijn op het hoogste politieke niveau de millennium
ontwikkelingsdoelstellingen (de zgn. MDG's) onderschreven. Het gaat om de
concrete uitwerking van een samenhangend pakket van maatregelen om de
financiering van deze doelstellingen zeker te stellen. Nederland hecht groot
belang aan een succesvolle uitkomst van de conferentie, in het bijzonder
omdat dit de mogelijkheid biedt de internationale
armoede-bestrijdingsstrategie kracht bij te zetten en de weg te effenen in
de aanloop naar de conferentie over duurzame ontwikkeling later in 2002 in
Johannesburg. Beide processen hebben weliswaar ieder hun eigen
doelstellingen, maar zijn onderling verweven en liggen in elkaars verlengde.
De FfD conferentie is onderdeel van een traject van Monterrey, naar
Johannesburg en daarna, om de Millennium Verklaring van september 2000 te
kunnen implementeren. Duurzame ontwikkeling bevat immers een economische,
sociale en milieu dimensie. In de Nederlandse optiek gaat het hierbij niet
alleen om het genereren van de vereiste financiële middelen, maar ook om een
bredere agenda waarin de samenhang met goed bestuur en verbetering van de
effectiviteit van interne en externe financiering tot uiting komt.
Substantiële verhoging van ODA volume is nodig om de doelstellingen te
verwezenlijken. Daarnaast moet de effectiviteit van de hulp worden
verbeterd. Harmonisatie van procedures, ontbinding van hulp, wederkerigheid
in de verplichtingen tussen donorlanden en OS-landen alsmede het voeren van
een coherent beleid zijn essentiële factoren om dit te bereiken. Nederland
ziet deze conferentie als een mogelijkheid om concrete stappen te zetten en
afspraken te maken. Europese lidstaten zouden derhalve tijdspaden moeten
opstellen ter realisatie van de 0,7% BNP aan ODA norm, conform hetgeen in
Laeken is overeengekomen.
Voor de Nederlandse inzet bij de conferentie verwijs ik gaarne naar brieven
van de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking aan uw Kamer van 25 januari
2002 (kenmerk BuZa-02-41) en 26 februari jl..
Externe aspecten van duurzame ontwikkeling
De Commissie zal haar mededeling over de externe aspecten van de EU
duurzaamheidsstrategie presenteren ("Towards a global Partnership for
sustainable development"). Deze mededeling biedt goede mogelijkheden om de
bijdrage van de Europese Unie aan een mondiale duurzame ontwikkeling verder
te versterken. Nederland acht het wenselijk dat de Europese Raad van
Barcelona aandacht besteedt aan de mededeling en dringt er op aan dat deze
verder vorm zal krijgen in internationale kaders, ondermeer bij de
uitwerking van de WTO-handelsronde te Doha en de voorbereiding van
'Financing for Development' en de World Summit on Sustainable Development
(zie hierboven).
En marge van de Raad
Associatieraden met Roemenië en Slowakije
En marge van de Algemene Raad vinden Associatieraden plaats met Roemenië en
Slowakije. Op de agenda staan onder meer de pre-accessiestrategie, de stand
van zaken met betrekking tot implementatie van de Europa-akkoorden,
pre-accessiesteun (Phare, Sapard, ISPA), financiële steun van de EIB en
regionale samenwerking.
Samenwerkingsraad met de Oekraïne
En marge van de Algemene Raad zal op 11 maart de vijfde Samenwerkingsraad
EU-Oekraïne plaatsvinden. Op de agenda staan recente politieke
ontwikkelingen in Oekraïne (mensenrechten, voorbereiding van de
parlementsverkiezingen eind maart), internationale kwesties (met name de
strijd tegen het terrorisme en de relaties met Wit-Rusland en de Russische
Federatie) en de samenwerking tussen de EU en Oekraïne in het kader van de
Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst. In dit kader zal ondermeer
worden gesproken over JBZ-aangelegenheden alsmede handel en investeringen.
De EU zal haar zorg uiten over het Oekraïense gebrek aan voortgang bij de
voorbereiding op WTO toetreding.
Kenmerk
Blad /6
===