Technische Universiteit Eindhoven
4 maart 2002
PERSBERICHT
ZT Hollandia speelt GEN
Op TU Eindhoven Van 6 maart t/m 13 april (zie speellijst) spelen Elsie de Brauw, Betty
Schuurman en Jeroen Willems GEN op locatie in het Laboratory of Thermal Fluids Engineering van de TU Eindhoven (TU/e).
GEN is een coproductie van ZT Hollandia met Studium Generale van de
TU/e en wordt geregisseerd door Johan Simons. Er worden 20
voorstellingen gespeeld. De voorstelling GEN sluit aan bij de keuze
van het gezelschap om regelmatig het artistieke terrein uit te
breiden. Het gaat daarbij vaak om stukken die ontstaan in dialoog met
niet-artistieke biotopen uit de samenleving. Zo was dit voor
Varkens/Boeren de moeilijke situatie van de veehouderij in Brabant,
voor GEN is dat de wetenschappelijke (r)evolutie in de genetica.
Gesprekken met diverse hoogleraren op de TU/e speelden bij de
voorbereiding van de voorstelling een belangrijke rol, al komen zij
niet letterlijk aan het woord. Kunst en wetenschap
Voor ZT Hollandia biedt deze locatievoorstelling de kans om de vraag
te stellen naar de verhouding tussen kunst en wetenschap. In onze
moderne samenleving hebben kunst en wetenschap zich teruggetrokken op
hun eigen terrein, met eigen regels en doelen. Ooit was dit anders, en
werkten kunst en wetenschap samen in het formuleren, bevragen of
promoten van bestaande of nieuwe wereldbeelden. Voor ZT Hollandia
betekent GEN een poging de kennismaking tussen kunst en wetenschap te
hernieuwen. Vandaar ook de keuze van Johan Simons voor een
onderzoeksmatige aanpak, waar thematiek, esthetiek, speelstijl en
omgeving een actieve invloed op elkaar uitoefenen. De presentatie van
GEN is dan ook geen eindpunt, maar veeleer de eerste etappe in dat
onderzoek. De mens als schepper
Zal verbeterd DNA de ziekten uit de wereld bannen? Zijn alle baby's
straks mooi en slim? Worden we binnenkort zo oud als we zelf willen?
Zullen wij van onze eigen stamcellen - of die van onze kinderen -
nieuwe lichaamsweefsels kunnen laten maken? Hele nieuwe organen zelfs?
Zullen wij over een paar decennia gemiddeld een keer per jaar naar het
ziekenhuis gaan om alles te laten vervangen wat oud en versleten is?
En is eindelijk ook een efficiënte, genetische aanpak van crimineel
gedrag en intermenselijke ellende mogelijk? Met de Heerlijke Nieuwe
Wereld van de genetica wordt alles anders, maar zijn we daar ook klaar
voor? De kranten staan er in ieder geval vol van: het in kaart brengen
van het menselijke genoom, de eerste gekloonde embryos, de economische
patentering van DNA, de explosie van genetische tests, de genetische
manipulatie van gewassen. Wat voor sommigen nog steeds berust op
sciencefiction, is volgens anderen nu al werkelijkheid.
Wetenschappers, moraalfilosofen, politici, opiniemakers, ze hebben
allemaal wel hun eigen interpretatie van wat straks wel of niet
mogelijk is. Waar iedereen het over eens lijkt te zijn, is dat de mens
steeds meer de rol van schepper van zichzelf gaat spelen, en dat we
wel eens bezig zouden kunnen zijn om een Nieuwe Mens te scheppen.
Minder eensgezindheid echter is er over de vraag naar wiens beeld en
gelijkenis wij die Nieuwe Mens dan wel moeten vormen. Technologie en
mensbeeld
Heel veel vragen dus, en stof genoeg voor een serie voorstellingen.
Voor ZT Hollandia zijn de huidige ontwikkelingen in de biomedische
wetenschap op zich geen thema, maar vormen zij de aanleiding om
opnieuw de vraag te stellen naar de mens. GEN wil geen oordeel vellen
over de pros en contras van genetische manipulatie en kloneren.
Aanleiding en werkwijze
Johan Simons liep al geruime tijd rond met het plan om een
voorstelling te maken over gentechnologie. Aanleiding was het debat
dat overal in Europa losbarstte na publicatie in 1999 van Peter
Sloterdijks beroemd/berucht geworden lezing Regels voor het
mensenpark. Daarin heeft de Duitse filosoof het onder meer over het
begrip selectie in de context van de biomedische technologie, en stelt
hij openlijk de vraag of we niet dringend moeten nadenken over de
regels die het sleutelen aan de menselijke soort moeten begeleiden.
De makers van GEN voelden zich aangesproken, en stapten naar een
aantal onderzoekers, verbonden aan de interdisciplinaire faculteit
Biomedische Technologie van de TU/e.
ZT Hollandia vroeg hen naar hun specifieke onderzoeksterrein en naar
het belang van toeval, passie en overtuiging. Omgekeerd werd ook de
vraag naar het acteren gesteld. Is het theater niet het laboratorium
bij uitstek waar transformaties plaatsvinden? Maakt de acteur niet per
definitie gebruik van selectie, manipulatie en metamorfose? Kunnen we
het theater transformeren tot een plek waar de oude mens uitzoekt wie
of wat die nieuwe mens kan zijn, of waar een nieuwe mens kan
terugkijken naar hoe die oude mens zich gedroeg? Medewerkers
In GEN regisseert Johan Simons drie acteurs die sinds lang
onlosmakelijk met de naam van Hollandia verbonden zijn: Elsie de
Brauw, Betty Schuurman en Jeroen Willems. Elsie de Brauw speelde dit
seizoen al hoofdrollen in uiteenlopende voorstellingen als Truus en
Connie en De val van de goden, die laatste samen met Jeroen Willems.
Willems zelf is niet alleen een veel gelauwerde acteur, maar treedt
ook regelmatig aan als regisseur, dit seizoen onder meer bij het
locatieproject Lange Lies, Lange Jan. Ook Betty Schuurman is een vaste
waarde bij het gezelschap. Onlangs nog werd zij genomineerd voor de
Theo dOr voor haar vertolking in De Leenane Trilogie. Ook al werken de
drie acteurs al geruime tijd bij het gezelschap, toch waren ze -
merkwaardig genoeg - nooit eerder alle drie in eenzelfde voorstelling
te zien. Dat alleen al maakt GEN tot iets bijzonders.
Voor Johan Simons is de voorstelling een onderzoek, niet alleen op het
vlak van de inhoud, maar ook op dat van de vorm en het acteren. Daarom
werd ervoor gekozen GEN te maken en te presenteren in een laboratorium
waar ook andere, wetenschappelijke, onderzoekers werkzaam zijn. Zo
zullen acteurs en toeschouwers straks samen een van de vele
onderzoeksprojecten vormen die er op de TU/e-campus plaatsvinden.
GEN
regie Johan Simons; spel Elsie de Brauw, Betty Schuurman en Jeroen
Willems;
research en montage Tom Blokdijk en Koen Tachelet; toneelbeeld Leo de
Nijs;
geluid en techniek Maarten Halmans; regieassistentie Hendriekje de
Jong;
aanvang 20.30 uur
speelperiode 6 maart t/m 13 april 2002, (woensdag t/m zaterdag) zie
speellijst*
reserveren 040 2460656
locatie TU Eindhoven (TU/e), Den Dolech 2 Eindhoven
W-laag, Laboratory of Thermo Fluids Engineering
coproducent Studium Generale TU/e
* Speellijst
maart
woensdag 6 t/m zaterdag 9 maart
dinsdag 12 en woensdag 13 maart / met première op vrijdag 15 en
zaterdag 16 maart
woensdag 20 t/m zaterdag 23 maart april
woensdag 3 t/m zaterdag 6 april
woensdag 10 t/m zaterdag 13 april