Persbericht
Informatieverplichtingen voor bedrijfsleven onvermijdelijk binnen sociale
rechtsstaat
01-03-02
nummer: 2132
In een sociale rechtsstaat als de Nederlandse legt de overheid het
bedrijfsleven veel 'bedrijfsvreemde' verplichtingen op. Dit moet de
overheid wel doen, omdat zonder medewerking van het bedrijfsleven
publieke doelen als een schoon milieu, veiligheid, goede
arbeidsomstandigheden, maar ook de inning van belastingen en premies
onhaalbaar zijn. Een belangrijk deel van deze verplichtingen bestaat
uit het informeren van de overheid over gedrag van en toestanden in
het bedrijfsleven in relatie tot dergelijke publieke doelen. De kosten
van deze informatieverstrekking door het bedrijfsleven zijn
administratieve lasten. Kennis van deze informatieverplichtingen en
hun effect op het bedrijfsleven in de vorm van administratieve lasten,
is voor parlementariërs en beleidsambtenaren een noodzakelijke
voorwaarde om kwalitatief goede wetgeving te kunnen maken. Alleen dan
kunnen onnodige administratieve lasten en een bijgevolg suboptimale
naleving van informatieverplichtingen door het bedrijfsleven worden
voorkomen.
Informatieverplichtingen vervullen sleutelrol binnen beleidscycli overheid
Het onderzoek van EIM bv, met als titel 'Information obligation in the
policy chains of the Dutch constitutional state' toont aan dat aan het
bedrijfsleven opgelegde informatieverplichtingen een sleutelrol
vervullen binnen de beleidscycli van de overheid. Aan het begin van de
beleidscyclus, in de beleidsvoorbereidende fase, hebben
informatieverplichtingen vooral een probleemsignalerende functie. Wat
gaat goed en wat gaat niet goed in de bedrijven? In de
uitvoeringsfasen van de beleidscyclus ligt het accent veel meer op de
reguliere informatieverstrekking door het bedrijfsleven aan de
overheid waardoor, bijvoorbeeld, de Belastingdienst zijn werk kan
doen. Ten slotte, in de handhavingsfase, hebben de
informatieverplichtingen vooral het karakter van toezicht op het
bedrijfsleven. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de controle op de
naleving van vergunningenvereisten. Het belang van adequaat toezicht
mag blijken uit de gevolgen van een onzorgvuldig vergunningenbeleid
dat mede oorzaak was van de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand
in Volendam.
Uiteindelijke verantwoordelijkheid blijft bij overheid
De overheid kan het bedrijfsleven op veel manieren betrekken bij het
naleven van verplichtingen: met geboden en verboden, met financiële
prikkels (heffingen of subsidies), maar ook door een beroep te doen op
het verantwoordelijkheidsgevoel van ondernemers of hun
vertegenwoordigers. Mede als gevolg van de toenemende maatschappelijke
behoefte aan veiligheid en gezondheid is de hoeveelheid sociale
regelgeving met bijhorende informatieverplichtingen voor het
bedrijfsleven de laatste decennia explosief toegenomen. Verwacht wordt
dat deze trend zal doorzetten. De overheid kan de naleving door het
bedrijfsleven van deze veelheid aan regelgeving alleen nog maar
handhaven door in toenemende mate een appel te doen op maatschappelijk
verantwoord ondernemen. Dat neemt niet weg dat de uiteindelijke
verantwoordelijkheid voor de realisatie van publieke doelen bij de
overheid blijft. Omdat het merendeel van het bedrijfsleven bestaat uit
kleinere ondernemingen, is het voor een goede naleving van het
grootste belang dat de overheid bij de vormgeving van wettelijke
informatieverplichtingen rekening houdt met de kenmerken van het
midden- en kleinbedrijf.
Bestelinformatie
Meer informatie over dit onderzoek naar informatieverplichtingen voor
het bedrijfsleven vindt u in de EIM-publicatie 'Information obligation
in the policy chains of the Dutch constitutional state'. Deze
publicatie kan besteld worden bij EIM (bestelnummer B200101; prijs EUR
60,-), per telefoon (079 341 36 34), per fax (079 341 50 24) of worden
gedownload via de website www.eim.nl/mkb-en-ondernemerschap.
Van deze publicatie is ook een Nederlandstalige versie beschikbaar
onder de titel 'Informatieverplichtingen in de beleidsketens van de
Nederlandse sociale rechtsstaat; rol van het bedrijfsleven'. De
Nederlandstalige versie kan eveneens besteld worden bij EIM
(bestelnummer S200101; prijs EUR 50,-).
Inlichtingen kunt u verkrijgen bij: 079 341 36 34