Partij van de Arbeid
Speech Ad Melkert Delft 27-2-2002
- gesproken woord geldt -
INVESTEREN IN SOCIALE SAMENHANG
Gevecht om sociale samenhang
Er woedt op dit moment een taai gevecht in Nederland.
Hier in Delft maar ook in andere delen van het land.
Een gevecht waarvan de uitkomst allesbehalve vast staat.
Een uitkomst die grote gevolgen zal hebben voor hoe onze samenleving er
straks uit zal komen te zien.
Een gevecht tussen hoop en vrees.
Een gevecht ook dat niet vandaag of morgen wordt beslist.
En ook niet volgende week.
Dat gevecht, dames en heren, is het gevecht om de sociale samenhang in de
buurten in de grote en middelgrote steden in Nederland.
Wij voeren dat gevecht voor EEN samenleving op een groot aantal
uiteenlopende fronten.
Op het gebied van het jeugdwerk, jongeren aan het werk krijgen en aan het
werk houden, op het terrein van politie en justitie, maar ook de
speelplaatsen, de sportvoorzieningen, het buurtwerk, de stadsvernieuwing, de
geveltuintjes en nog heel veel meer.
Daar wordt het netwerk geweven van een stad, van een samenleving die kansen
biedt.
Aan mensen die werk zoeken en het ook vinden.
Aan ondernemers die willen starten en daarin slagen.
Aan nieuwkomers die de handen uit de mouwen steken en onmisbaar zijn in de
bedrijven, in de zorg of in het stadsbeheer.
Het is het netwerk waarin vrijwilligers en professionals op elkaar zijn
aangewezen.
Honderdduizenden mensen zetten zich daar voor in, elke dag weer opnieuw.
Onvermoeibaar en vaak tegen de klippen op.
Als vrijwilliger.
Vaak ook als beroeps.
Politieagenten, stadswachten, onderwijzers, klassenassistenten, conducteurs
- zij leveren ieder een onschatbare bijdrage aan ons gezamenlijk welzijn.
Zij vormen het sociale kapitaal van een land dat meer is dan een economie.
Waarin de economie ten dienste staat van de kwaliteit van de gemeenschap.
En aan gelijke kansen voor ieder lid van die gemeenschap.
Zij maken de samenleving tot een echte SAMENleving waarin we de zaken met elkaar aanpakken en waarin we oog hebben voor elkaar.
Dat is de stad die mij voor ogen staat.
Dat is de toekomst van Nederland waar het ons om gaat.
Het gevecht met die inzet willen we winnen.
Tegenover de krachten die diversiteit niet als bron van kracht maar als bron
van angst willen zien.
Tegenover de gelovigen in de vrije ongeremde markt.
Tegenover de onverschilligheid die teveel mensen in de greep heeft.
Dat gevecht om sociale samenhang wil de Partij van de Arbeid winnen.
Daarin hebben we bewezen veel voor Nederland te kunnen bereiken.
Als ik zo af ga op de geluiden om mij heen is het tegenwoordig erg in de
mode om het te vergeten, maar in de meeste buurten en dorpen gaat het
gelukkig goed.
Vergeleken met acht jaar geleden zijn er 1.2 miljoen banen bijgekomen.
Het economisch fundament van Nederland is over de hele linie fors verbeterd.
Sinds 1994 is de staatsschuld met bijna eenderde verminderd.
Dat betekent minder rentelasten en meer mogelijkheden om actief te
investeren in onze gezamenlijke voorzieningen, in de veiligheid, de zorg en
het onderwijs.
Broodnodige investeringen waarmee we zijn begonnen.
Gericht op structurele verbeteringen en betere dienstverlening.
We zijn al begonnen.
In de huidige kabinetsperiode hebben we drie keer zoveel kunnen investeren
in het onderwijs, de zorg en de veiligheid dan oorspronkelijk bij de start
van het kabinet in 1998 was voorzien.
En ondertussen hebben we de uitkeringen en de AOW zeven jaar achtereen
kunnen koppelen aan de gemiddelde loonontwikkeling.
De armoede is met eenderde verminderd.
Maar er zijn ook buurten waar het, ondanks tal van inspanningen, nog niet
goed gaat.
Waar de lokale economie nog niet floreert.
Waar de werkloosheid onacceptabel hoog is (vaak in combinatie met grote
taalachterstanden).
Die buurten bevinden zich niet alleen maar in Rotterdam en Amsterdam.
Het gaat ook om buurten in Delft, in Dordrecht, in Den Helder, in Arnhem.
De uitdaging: herstellen van sociale samenhang
Het is onze uitdaging, van ons als Nederlandse samenleving, om de sociale
samenhang in buurten te versterken en waar nodig te herstellen.
Om hen zo beter te laten delen in de vruchten van de economische welvaart en
de investeringen in onze gezamenlijke voorzieningen die nu mogelijk zijn
geworden.
Dat vereist een gericht en actief investeringsprogramma. Onze inspanningen
zullen zich daarbij moeten richten op:
1. Een actief veiligheidsbeleid;
2. Mensen aan het werk krijgen en aan het werk houden;
3. Scholing, gericht op het leren van een beroep en het bestrijden van
taalachterstanden;
4. Met kracht voortzetten en waar nodig intensiveren van het
huisvestingbeleid waarbij arm en rijk zo veel mogen met elkaar wonen en niet
apart;
5. Armoedebestrijding en ondersteuning van de laagste inkomens.
Deze investeringen, dat is wat Nederland nodig heeft.
Dat is de keuze van de PvdA.
De VVD maakt een andere keuze, voor lagere belastingen. Maar wat schieten we
daarmee op?
Een betere politie, onderwijs dat achterstanden aanpakt, zorg, stedelijke
vernieuwing.
Daar ligt de prioriteit.
Dat is wat mensen vragen.
Die boodschap heeft de PvdA als geen ander begrepen.
De PvdA vraagt dus steun voor deze investeringen.
Veiligheid
Voor de komende periode willen wij er nog 6000 agenten bij, bovenop de 3400
agenten die er in de afgelopen periode al zijn bijgekomen.
Dat betekent meer toezicht en meer lik op stuk, juist in de buurten waar dat
zo hard nodig is.
Sneller kunnen optreden, daardoor misdaad minder kans geven.
Veelplegers sneller bij de lurven pakken en actievere toepassing van artikel 421: bij herhaling een verhoging van de straf met eenderde.
Misdaad ook beter in kaart brengen.
Politie en justitie zijn daarmee begonnen.
Zodat we weten waar de criminaliteit de kop opsteekt en zo de politie-inzet
daar onmiddellijk op aan kunnen passen. Het spreekt bijna voor zich.
Aan de kant van de burgers staan.
De misdaad in kaart is het begin van preventie.
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Daarom stellen wij voor om veel meer
te investeren in de harde kern van veelplegers.
Geef elke veelpleger een eigen mentor en blijf hem volgen, ook als hij weer
op vrije voeten is.
Herhaling koste wat kost voorkomen.
Daar hoort ook bij :
* afkicken, opname in hulpverlening, mentoren, begeleiding bij
terugkeer in de maatschappij
* jongerenontmoetingsplaatsen, school en sport, schoolbegeleiding,
werk
Mensen aan het werk krijgen en houden
Economie, werk en inkomen, dat is de basis van alles.
Voorspoed is niet vanzelfsprekend.
Daar moet ieder dag weer voor geknokt worden.
De conjunctuur zit nu tegen.
Er vallen weer ontslagen.
We zullen economie en ondernemerschap centraal stellen.
Arbeid en zorg, arbeidsdeelname stimuleren.
Door voort te gaan met de uitbreiding van kinderopvangplaatsen.
We zullen in de komende periode door moeten gaan met lastenverlichting
gericht op werk en inkomen.
Werk voor iedereen.
Individuele begeleiding staat daarbij centraal.
De Centra voor Werk en Inkomen komen nu van de grond. Alles zal er nu op
gericht moeten zijn om schoolverlaters en mensen die werkloos worden
individueel aan te spreken op hun verantwoordelijkheid om werk te zoeken en
daarbij de hulp te geven die zijn nodig hebben.
I-D-banen.
Het merendeel van die banen bevinden zich bij mensen uit de buurten waar het
gevecht om de sociale samenhang plaatsvindt.
Juist deze buurten hebben stevig kunnen profiteren van de inzet van
stadswachten, buurtconciërges en klassen-assistenten.
We mogen deze mensen nu toch niet in de steek laten?
Van WAO naar werk.
Scholing
Goed onderwijs voor iedereen.
Onderwijs en scholing geven kinderen de basis die nodig is om volwaardig
deel te nemen aan onze samenleving.
Dat lijkt vanzelfsprekend.
Maar we zullen het moeten bevechten.
Het zijn de leraren die iedere dag zich daarvoor inspannen.
Daarom willen we meer steun voor leraren.
Willen we hun arbeidsvoorwaarden verder verbeteren.
Meer respect voor hun werk.
Het gaat bij goed onderwijs om het bestrijden van taalachterstanden.
Om het ontdekken van talenten en die tot bloei laten komen.
We willen schooluitval tegengaan.
Iedereen een diploma is geen luxe maar noodzaak.
De VVD kiest voor lagere belastingen en niet voor goed onderwijs voor
iedereen, en Pim Fortuyn stelt voor dat zwarte scholen maar even naar andere
buurten verplaatst worden.
Hoe heb ik het nou?
Het onderwijs en scholing weghalen uit die buurten waar het zo hard nodig
is?
Wat is dat voor vernietiging van sociaal kapitaal?
Zo geef je die buurten toch op?
De leerlingen op de zwarte scholen presteren steeds beter. We moeten de
onderwijzers, politieagenten, buurtwerkers, die samen met bewoners het
gevecht om de sociale samenhang voeren juist een steun in de rug geven.
Fortuyn haalt vanuit de studeerkamer een streep door hun inspanningen.
Wonen
De sociaal-democratie heeft een 100-jarige traditie van lokale bestuurders
die zich hebben ingespannen voor goed en betaalbaar wonen.
Het gaat ons om:
* aangepast wonen en zorg voor ouderen combineren
* betaalbare huurwoningen houden
* de stap naar een koopwoning ondersteunen
* kapitaal van corporaties herinvesteren in de hele buurt
Armoedebestrijding en ondersteuning laagste inkomensDe Partij van de Arbeid
heeft in stad en land verantwoordelijkheid genomen voor het ondersteunen van
de inkomensgroei van mensen bij wie het niet vanzelf binnenloopt.
Ouderen met alleen AOW of met een klein pensioen zijn er dankzij onze inzet
in het kabinet het meest op vooruit gegaan.
Op de voet gevolgd door mensen die gingen werken voor een loon net boven het
minimumloon.
Daar hebben we elk jaar verbetering in bereikt en daar gaan we mee door.
Mensen met kinderen hebben een belastingkorting gekregen.
En voor degenen die jaar in jaar uit op het sociaal minimum zijn aangewezen
hebben we het initiatief genomen om niet steeds afhankelijk te hoeven zijn
van bijzondere bijstand: daar komt een extra uitkering voor, alleen als er
echt geen uitzicht bestaat op werk.
Zorgen voor elkaar.
Dat staat voor ons voorop.
Juist waar egoïsme en zelfverrijking te vaak de kop opsteken.
Geen van deze maatregelen afzonderlijk vormt de heilige graal.
Ze vormen wel de best mogelijke pakket van maatregelen om de uitdaging aan te kunnen, om de sociale samenhang weer te herstellen.
We zullen de bestaande financiële ruimte goed moeten benutten en moeten voorkomen dat deze wordt verbrast aan kostbare belastingverlaging.
De PvdA zegt het recht voor z'n raap: van het geld dat we met elkaar verdienen willen we meer investeren in onze gemeenschap.
In goed onderwijs, eersteklas zorg en veiligheid voor iedereen.
Wie aankomt met mooie verhalen over grote belastingverlaging spreekt met dubbele tong: want dan is er geen extra geld voor scholen, verpleging en politie en als klap op de vuurpijl mag u daar zelf voor gaan betalen.
Zo gaan kansen verloren.
Zo nemen de verschillen toe.
Het is geen gemakkelijke weg.
De werkelijkheid is weerbarstig.
Simpele oplossingen bestaan niet.
De PvdA wil verdergaan met dit beleid.
De investeringen doen waar mensen om vragen.
Die nodig zijn om Nederland sterk en sociaal te houden.
Dat is de keuze die op 6 maart en 15 mei voorligt.