Rijksuniversiteit Groningen

Lekkage bloedvatwand betrokken bij nier- en netvliesbeschadiging

Veel suikerpatiënten -en ook mensen met groeihormoondeficiëntie- krijgen bloedvatafwijkingen door hun ziekte. Diabetici ontwikkelen een verhoogde doorlaatbaarheid van de bloedvatwand, waardoor schade aan de nieren, het netvlies en de zenuwen kan ontstaan. Veel van de patiënten krijgen met deze aandoeningen te maken. Drs. Peter Oomen ontdekte dat er inderdaad een samenhang is tussen een toegenomen doorlaatbaarheid van de kleinste bloedvaten en beginnende schade aan de nieren en het netvlies. "Er is vrij weinig bekend over deze doorlaatbaarheid ofwel permeabiliteit", vertelt de promovendus, "waarschijnlijk vooral omdat het bij mensen erg moeizaam te meten is. De meetmethode waar ik gebruik van heb gemaakt, kan in de huid de mate van lekkage van een bepaalde stof -fluoresceïne- uit kleine bloedvaten bepalen. We hebben de methode getest bij patiënten met diabetes mellitus en groeihormoondeficiëntie en een aantal technische verbeteringen in de methode aangebracht. Een verhoogde permeabiliteit blijkt samen te hangen met beginnende beschadiging van nieren en netvlies bij patiënten met diabetes mellitus type 1, 'insuline-afhankelijke' diabetes. Omdat bij suikerpatiënten de glucose- en/of insulinespiegel verhoogd is, hebben we vervolgens onderzocht wat voor effect dat heeft op de doorlaatbaarheid van de kleine bloedvaten. Maar zowel bij patiënten met diabetes mellitus type 1 als bij patiënten met diabetes mellitus type 2, 'niet insuline-afhankelijk', was er geen direct effect te vinden."

Ook bij patiënten met een tekort aan groeihormoon bestaan er veranderingen in de doorlaatbaarheid van de bloedvaten. Waarschijnlijk speelt groeihormoon een rol bij de aanleg van de kleinste bloedvaten en bij de regulatie van de permeabiliteit ervan. Uit Oomens onderzoek blijkt dat deze patiënten een lager aantal kleine bloedvaten in de huid hebben, en dat de permeabiliteit van deze vaten verlaagd is. Oomen: "Deze afwijkingen blijken zich te herstellen na twaalf maanden behandeling met groeihormoon. Er wordt gedacht dat groeihormoontherapie mogelijk tot een verhoogde eiwitlekkage uit de nierbloedvaten zou leiden. Dit zou een verhoogd risico op hart- en vaatziekten kunnen betekenen. Maar bij de patiënten uit het onderzoek trad dit effect niet op." /ImK

Peter Oomen (Raamsdonk, 1970) studeerde geneeskunde in Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de vakgroepen Algemene interne geneeskunde en Endocrinologie van de afdeling Interne geneeskunde van het Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG). Het onderzoek is gefinancierd door een aantal stichtingen, met name de De Keyzer- en De Houtman-stichting en de Groninger Endocrinologie Stichting. Ook na zijn promotie blijft Oomen arts-assistent in opleiding tot internist bij de afdeling interne geneeskunde van het AZG.

Datum en tijd

woensdag 27 februari 2002, 14.15 uur

Promovendus

P.H.N. Oomen, tel. (050)361 61 61 (werk), e-mail: p.h.n.oomen@oprit.rug.nl

Proefschrift

Capillary permeability in diabetes mellitus and growth hormone deficiency

Promotor

prof.dr. W.D. Reitsma

Faculteit

medische wetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen