Gemeente Rotterdam
Tussenevalutie cameratoezicht toont positief resultaat
In juni 2000 zijn in Rotterdam camera's geplaatst op het Stadhuisplein
en in het Saftlevenkwartier. De locatie voor cameratoezicht in het
Saftlevenkwartier is een voor Nederland unieke locatie, omdat het een
woonbuurt en geen uitgaansgebied betreft. Deze stedelijke pilot van
cameratoezicht is in oktober 2001 uitgebreid met camera's rond de
tippelzone aan de Keileweg, bij de metrostations Delfshaven en
Marconiplein en op de kop van de Mathenesserdijk.
De doelstellingen van het cameratoezicht zijn drieledig:
* het verminderen van geweld en overlast op straat;
* het verbeteren van de veiligheidsgevoelens van omwonenden en
bezoekers;
* in de verbetering van de effectiviteit van het optreden van
politie en justitie.
Saftlevenkwartier
Bewoners
In het Saftlevenkwartier zijn de ontwikkelingen bij de bewoners
positief te noemen. Bewoners zijn minder vaak slachtoffer geweest van
agressie en geweld, bewoners zijn minder vaak ooggetuige geweest van
geweld of agressie en de veiligheidsbeleving is verbeterd. Het aantal
bewoners dat zegt wel eens straten te mijden in de eigen woonbuurt is
gedaald. De tevredenheid onder de bewoners over het politieoptreden in
het Saftlevenkwartier is onveranderd groot. Ook de houding ten
opzichte van het cameratoezicht is onveranderd (zeer) positief.
Ondernemers
De ervaringen van de ondernemers in het Saftlevenkwartier met
cameratoezicht zijn positief, maar minder uitgesproken en minder
eenduidig dan bij de bewoners. Het aantal slachtoffers van verbale
agressie is verminderd, evenals het aantal on-dernemers dat ooggetuige
is geweest van geweld of agressie en de persoonlijke hinder die
hiervan wordt ondervonden. De ondernemers voelen zich na instelling
van het cameratoezicht minder vaak onveilig dan voor plaatsing. De
ondernemers blijven onveranderd positief over het cameratoezicht.
Uit het onderzoek blijkt dat de meldingsbereidheid bij ondernemers
enigszins te zijn afgenomen, evenals de tevredenheid over het
politieoptreden.
Aangiften
In het cameragebied Saftlevenkwartier is het totale aantal aangiften
en processen-verbaal van misdrijven in de maanden na invoering van het
cameratoezicht lager (88) dan in dezelfde maanden hieraan voorafgaand
(99). Deze afname kan voornamelijk worden toegeschreven aan een daling
van geweldsmisdrijven, met name diefstallen met geweld. Er is geen
indicatie dat de criminaliteit en overlast zich verplaatst naar
omliggende straten. Sterker, het aantal aangiften in het overige deel
van het Saftlevenkwartier, buiten het cameragebied, is afgenomen, met
name het aantal diefstallen en inbraken.
Stadhuisplein
Bezoekers
Het percentage bezoekers dat zeer positief is over cameratoezicht is
toegenomen van 17% tot 42%. Verder is het aantal bezoekers dat
cameratoezicht een inbreuk vindt op de privacy in beide jaren zeer
gering. Een meerderheid van de bezoekers, rond de 60%, is tevreden
over het politieoptreden. Uit de eerste twee metingen onder de
bezoekers van het Stadhuisplein zijn verder nog geen echte
veranderingen vast te stellen als gevolg van cameratoezicht.
Ondernemers
De ondernemers van het Stadhuisplein geven na een jaar cameratoezicht
aan dat zij zich minder vaak onveilig voelen, minder vaak hinder van
klanten ondervinden en minder vaak slachtoffer zijn geweest van
agressie en geweld (met name van vandalisme). Hun tevredenheid over
het politieoptreden op het Stadhuisplein is ten opzichte van 2000
toegenomen. Er zijn geen veranderingen geconstateerd in de mate van
onveilig-heid die ondernemers ervaren tijdens het werk en het
percentage dat ooggetuige is geweest van agressie en geweld.
Aangiften
Het aantal aangiften en processen-verbaal van misdrijven op het
Stadhuisplein is in de maanden na invoering van het cameratoezicht
hoger dan in dezelfde maanden een jaar eerder (99 tegenover 75).
Hierbij gaat het met name openbare orde misdrijven, inbraken en
diefstallen met geweld. In de onderzoeksperiode kunnen buiten de
invloed van het cameratoezicht twee factoren daarbij een rol hebben
gespeeld. In de eerste maand van het cameratoezicht vond het Europese
Kampioenschap voetbal plaats. Het Stadhuisplein werd in deze periode
zeer intensief gebruikt. Het aantal aangiften was toen hoger dan
normaal.
Cameratoezicht leidt mogelijk tot een hogere aangiftebereidheid. Die
constatering kan op twee manieren worden uitgelegd. De ene verklaring
is dat met cameratoezicht meer delicten worden gesignaleerd, hetgeen
zich doorvertaalt in een hoger aantal aangiften. De andere verklaring
is dat de extra aanwezigheid van politie de aangiftebereidheid
stimuleert. Hoe het ook zij, beide verklaringen passen binnen het
korpsbeleid, dat is gericht op verhoging van de aangiftebereidheid ter
zake geweldsdelicten.
Daarnaast kan ook het politieproject Horecare een rol spelen. Sinds
januari 2001 is het aantal surveillerende agenten op vrijdag en
zaterdag toegenomen. Doorgaans werkt de aanwezigheid van meer politie
preventief, maar in deze periode zijn juist meer incidenten
gesignaleerd en tevens meer aanhoudingen verricht, hetgeen een
verklaring kan zijn voor het toegenomen aantal aangiften.
De ontwikkelingen op het Stadhuisplein, een gelijkblijvend geweldsniveau maar meer aangiften, betekenen wel dat het verschil tussen de aantallen misdrijven en de geregistreerde criminaliteit, het zogenoemde dark number, is afgenomen. Bovendien zijn bij een gelijkblijvend geweldsniveau meer verdachten aangehouden. Hierdoor is het inzicht in de geweldscriminaliteit op het Stadhuisplein ver-groot.
Delfshaven
Tachtig tot negentig procent van de ondervraagde bewoners, ondernemers
en reizigers is positief over de invoering van het cameratoezicht.
Tussen de tachtig en negentig procent van de bewoners beschouwt het
cameratoezicht niet als een inbreuk op hun privacy. Ongeveer de helft
van de bewoners ver-wacht dat door het cameratoezicht het gevoel van
veiligheid zal toenemen en agressie en ge-weld kan worden voorkomen.
Samenwerking
De politie beschouwt met name het toepassen van cameratoezicht tijdens
grootschalige evenementen als succesvol. De algemeen commandant van
het politieoptreden kan aan de hand van de extra informatie eerder dan
voorheen reageren op mogelijke verstoringen van de openbare orde. Door
het cameratoezicht kan de politie volgens betrokkenen eerder ingrijpen
bij groepsvorming en personen die ordeverstorend gedrag vertonen
(zoals bijvoorbeeld het gooien van voorwerpen). Deze personen kunnen
vroegtijdig worden verwijderd
Het OM is zeer positief ten aanzien van cameratoezicht. Er vindt een
snellere afhandeling plaats van geweldszaken (verdachten bekennen
eerder) en het aantal aangehouden verdachten is gestegen. Aan de hand
van camerabeelden is een aantal ernstige misdrijven opgelost.
Voor wat betreft de uitlezers zijn de aanloop problemen opgelost. De
verwachting is dat met de gerealiseerde oplossing van de problemen het
cameratoezicht tot nog effectiever en efficiënter politieoptreden zal
leiden
Conclusies
* Uit het onderzoek blijkt dat er positieve ontwikkelingen zijn ten
aanzien van het gebruik van camera's in het Saftlevenkwartier:
+ bewoners minder vaak slachtoffer van agressie en geweld;
+ afname onveiligheidsgevoel bij bewoners;
+ tevredenheid politieoptreden bij bewoners;
+ bewoners en ondernemers staan positief tegenover
cameratoezicht;
+ ondernemers minder vaak ooggetuige van geweld, agressie;
+ ondernemers voelen zich minder vaak onveilig;
+ aantal misdrijven neemt af;
+ geen indicatie van uitwaaiering;
* Bezoekers en ondernemers op het Stadhuisplein zijn positief over
het cameratoezicht:
* percentage bezoekers dat positief is over cameratoezicht is
toegenomen;
* bezoekers positief over politieoptreden;
* gevoelens van onveiligheid bij bezoekers zijn niet veranderd;
* percentage bezoekers dat ooggetuige is geweest van geweld
is niet veranderd
* ondernemers voelen zich minder vaak onveilig;
* ondernemers ondervinden minder vaak hinder van klanten;
* ondernemers minder vaak slachtoffer van agressie en
geweld;
* aantal aangiften is hoger (openbare orde misdrijven
inbraken, diefstal en geweld);
* Politie en OM zijn positief over het gebruik van camera's op het
Stadhuisplein/ Saftlevenkwartier.
* Er zijn geen privacyproblemen geconstateerd met betrekking tot
cameratoezicht.
* Er vindt -binnen de prioriteitstelling- een goede opvolging plaats
van gesignaleerde incidenten.
* De aanloopproblemen met uitlezers zijn opgelost.
* De inzet van camera's als toezichtinstrument is maatschappelijk
geaccepteerd.
* De verwachting onder bewoners, ondernemers en reizigers in
Delfshaven zijn zeer positief over cameratoezicht.