ChristenUnie


Nieuws

Laatste nieuws | Tweede Kamer | Wetenschappelijk Instituut | Verkiezingen

---

Christelijk Rechts / Fijne samenwerking, mits zonder vrouwen Donderdag 21 Februari 2002 - 13:18

Het standpunt van de Staatkundig Gereformeerde Partij dat vrouwen niet actief mogen zijn in de politiek stuit de minder conservatieve ChristenUnie tegen de borst. In zo'n tien gemeenten verschijnen de klein-christelijke partijen niet langer samen op één lijst.

In Amersfoort werkten ChristenUnie en SGP tot volle tevredenheid samen. De partijen besloten daarom voor de komende gemeenteraadsverkiezingen weer samen één lijst op te stellen. Hoog daarop stond Hetty van Berkum. Hoewel niet gekozen, doet zij al een aantal jaren mee aan het raadswerk. Vaak voert zij als 'buitengewoon raadslid' namens de gecombineerde fractie het woord in vergaderingen van raadscommissies. Geen probleem om haar hoog op de lijst te zetten, dachten de twee partijen. Maar de landelijke partijtop van de SGP dacht daar anders over. Van Berkum is immers een vrouw.

Een poging om het hoofdbestuur van de SGP op andere gedachten te brengen, mocht niet baten. Een gezamenlijke lijst was alleen mogelijk als Van Berkum op een onverkiesbare plaats zou komen. ,,Wij dachten dat er wel een uitzondering gemaakt zou worden'', zegt C. de Keijzer, de voorzitter van SGP-Amersfoort, een beetje beteuterd. ,,Deze dame zat al langere tijd in de steunfractie.''

De ChristenUnie weigert de vrouw op een andere positie dan twee te zetten. ,,Wij willen de beste persoon op een hoge plek hebben, ook als dat toevallig een vrouw is'', reageert voorzitter Jules Vonkeman van de Amersfoortse ChristenUnie.

De vrouw in kwestie, Hetty van Berkum, heeft zich steeds afzijdig gehouden van het totnutoe vruchteloze duw-en-trek-werk om de partijen nader tot elkaar te brengen. ,,Ik voel me niet persoonlijk aangevallen'', zegt het aspirant ChristenUnie raadslid nu, ,,maar diep geraakt in mijn vrouw-zijn.'' Van Berkum is van mening dat de ChristenUnie en de SGP elkaar in deze tijd van secularisatie nodig hebben. ,,Het is jammer dat deze kwestie ons dan scheidt.''

Van Berkum heeft begrip en respect voor de principes van de nu concurrerende partij. ,,Er zal altijd een groepering blijven die de vrouw buiten spel wil zetten, maar vrouwen hebben ook een mening, een andere kijk op zaken. Je moet als partij toch ook proberen een afspiegeling te zijn van de maatschappij?''

De SGP treurt. Nu de samenwerking is opgeschort, is de terugkeer van de theocratische partij in de gemeenteraad van Amersfoort twijfelachtig. ,,Het is een groot offer, ja. Toch kunnen wij niet ineens onze principes opzij zetten'', stelt Wim Kolijn, voorzitter van het landelijke SGP-bestuur. ,,De ChristenUnie loopt door de breuk ook het risico niet langer een wethouder te mogen leveren.''

Hoewel beide partijen in 'de kwestie Amersfoort' met een beschuldigende vinger naar elkaar wijzen, betreuren ze de breuk wel degelijk. ,,Het was een fijne samenwerking'', vindt Vonkeman. Als de zelfstandige SGP onverhoopt toch terugkeert in de raad, zal de coöperatie dan ook voortgezet worden.

SGP en ChristenUnie zijn op lokaal niveau opgebouwd uit kiesverenigingen, een soort franchisenemers. Zij mogen de naam van de partij voeren, mits zij zich conformeren aan de wil van het hoofdbestuur. Dat wil zeggen dat kandidatenlijst en verkiezingsprogramma geautoriseerd moeten worden door de landelijke partijtop. De SGP blijft vasthouden aan het standpunt dat vrouwen niet actief kunnen zijn in de politiek. En dat botst in sommige gevallen, zoals in Amersfoort.

,,In de Bijbel staat dat het regeerambt niet op het terrein van de vrouw ligt'', meldt Kolijn stellig. ,,Dat kunnen we toch niet in een andere context plaatsen? We hebben al een concessie gedaan door vrouwen op een onverkiesbare plaats op een gemeenschappelijke lijst toe te staan. Dat is al niet echt principieel'', geeft hij toe.

De ChristenUnie vindt dat de principes van de SGP alleen maar voor pijn zorgen, vooral op 't lokale vlak. ,,De SGP is momenteel wel erg strak en rechtlijnig'', meent Thijs van Daalen, voorzitter van de ChristenUnie. ,,Zowel de mannen als de vrouwen op de kieslijsten zijn trouw aan Jezus Christus. Ze hebben dezelfde christelijke principes.''

Hypocriet wil Van Daalen het niet noemen, maar de voorzitter merkt fijntjes op dat geen partij zo loyaal is aan de koningin als de SGP. ,,En dat is toch ook een vrouw in een bestuurlijk ambt.'' De staatkundig-gereformeerden steunden eveneens de kandidatuur van GroenLinks-kamerlid Marijke Vos als voorzitter van de parlementaire enquête naar bouwfraude.

,,Wij leggen ons standpunt niet aan iedereen op'', werpt Kolijn tegen. Dat er bij sommige vrouwelijke parlementariërs het gevoel leeft dat de SGP eigenlijk vindt dat zij dit beroep niet mogen uitoefenen, vindt de SGP'er jammer. ,,Wij zullen onze vrouwelijke collega's nooit onheus bejegenen.''

In Nieuwegein verloopt de samenwerking tussen de twee christelijke partijen wel tot volle tevredenheid. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart is weer een gezamenlijke lijst opgesteld, die inmiddels is goedgekeurd door de beide hoofdbesturen. Het 'vrouwenprobleem' is hier niet aan de orde geweest.

,,Alle kandidaten op onze lijst zijn mannen'', zegt de Nieuwegeinse ChristenUnie-voorman Sander de Haan met een zweem van trots. ,,Er was wel een aantal vrouwen voor onze partij genomineerd, maar die kregen tijdens de democratische stemming onvoldoende steun.''

SGP'er Job Hoegée is andermaal lijsttrekker voor de SGP/ChristenUnie. Hoegée zit al 43 jaar onafgebroken voor de SGP in de gemeenteraad. Hij is blij dat het probleem met vrouwen op de kieslijst in Nieuwegein niet heeft gezorgd voor verwijdering tussen de twee christelijke partijen. ,,Samen kunnen we beter opboksen tegen het linkse blok.''

Albert Kok, fractievoorzitter van de ChristenUnie/SGP in Lelystad, bekent dat zijn partij vier jaar geleden al problemen had met het vrouwenstandpunt van de SGP. Toch gingen ze met elkaar in zee. ,,Het probleem speelde toen niet, er waren nog geen vrouwen beschikbaar voor de lijst.'' Toch ervoer Kok de samenwerking als een last. ,,De samenwerking was prettig, begrijp me goed. Maar het vrouwenstandpunt zat mij niet lekker. Ik werd er zelfs op aangesproken.''

Kok is niet neutraal als het gaat om vrouwen in de politiek. ,,Ik vind het juist erg belangrijk dat vrouwen deelnemen aan de politiek en moedig het aan. Toch is het niet de bedoeling van de SGP om vrouwen te discrimineren'', weet Kok. ,,Ze halen het uit de Bijbel. Wij interpreteren die tekst anders.'' Kok signaleert dat veel gereformeerde vrouwen, SGP-aanhangers, een topbaan hebben in het bedrijfsleven. ,,Als dat wel kan, waarom mogen ze dan niet actief zijn in de politiek?'', vraagt hij zich af.

Het was voor de ChristenUnie in Lelystad een zware beslissing om de samenwerking uiteindelijk op te zeggen. ,,We willen dolgraag twee zetels, maar hopen dat we -zonder de SGP en mét vrouwen- aantrekkelijker zijn voor de kiezers.'' Dat de SGP in Lelystad nauwelijks mensen kon mobiliseren, maakte de keus volgens fractievoorzitter Kok wel makkelijker.

ChristenUnie-voorzitter Van Daalen maakt uit gesprekken in den lande op dat 70 procent van de SGP-kiesvereniging het rechtlijnige standpunt van het hoofdbestuur niet langer draagt. Toch vindt hij niet dat de SGP het vrouwenstandpunt moet laten varen. Er zijn andere wegen om het uiteenvallen van samenwerkingsverbanden te voorkomen.

,,We moeten ons zo langzamerhand af gaan vragen of we écht willen samenwerken of dat deze kwestie een blokkade blijft vormen.'' Van Daalen wil daarom na de gemeenteraadsverkiezingen een fundamenteler gesprek aangaan met de SGP om tot een oplossing te komen.

In zijn optiek maken de partijen in de toekomst samen een verkiezingsprogramma en kunnen vrouwen gewoon op de gezamenlijke lijst staan. Wanneer ze in de raad komen, doen ze dat voor de ChristenUnie. Als dit toch een beletsel blijft voor de SGP denkt Van Daalen erover de samenwerking te stoppen. ,,Dan komt er een einde aan de gezamenlijke lijsten'', zegt de ChristenUnie-voorzitter. Horizontale lijstverbindingen blijven volgens hem wel mogelijk.

Voor Hetty van Berkum loopt de kwestie goed af. Zij zal waarschijnlijk na de verkiezingen in de Amersfoortse gemeenteraad worden geïnstalleerd. ,,Het is opvallend hoe de mensen in mijn omgeving reageerden op mijn kandidaatstelling. 'Hoe maak je daar de tijd voor vrij?', vroegen ze. Ik heb toen geantwoord dat ze dat ook niet aan mijn man vroegen toen hij in de kerkenraad plaatsnam. Terwijl dat een nog veel drukkere baan is'', lacht Van Berkum. ,,Daarna heb ik er nooit meer iemand over gehoord.''


---