Ernst & Young
Winstwaarschuwingen in vierde kwartaal 2001 sterk gestegen
17 februari 2002 - Het aantal winstwaarschuwingen is in het vierde
kwartaal van 2001 spectaculair gestegen. Dat blijkt uit onderzoek van
Ernst & Young. Waar in de vier voorgaande kwartalen gemiddeld 13
beursgenoteerde bedrijven een winstwaarschuwing uitbrachten, kwam het
aantal waarschuwingen in het vierde kwartaal uit op 41. Met name grote
ondernemingen in de IT-sector hezen in de laatste maanden van 2001
vaak de stormbal.
De reactie van de beleggers liet meestal niet lang op zich wachten:
binnen 24 uur daalde de aandelenkoers van de betreffende onderneming
met 6 tot 15 procent. Mede daarom is directeur Geert-Jan van
Logtestijn van Ernst & Young Corporate Finance verbaasd dat de meeste
ondernemingen nauwelijks melding maken van maatregelen die worden
genomen als antwoord op de tegenvallende resultaten.
Beursgenoteerde ondernemingen zijn verplicht om melding te maken van
ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de resultaten van de
onderneming. Een winstwaarschuwing, waarin het bedrijf meldt niet te
kunnen voldoen aan eerdere verwachtingen, is daarvoor een van de meest
gebruikte mededelingen. Mede omdat winstwaarschuwingen een indicator
vormen voor economische trends en ontwikkelingen, is door Ernst &
Young het totaal aan in Nederland uitgebrachte winstwaarschuwingen in
kaart gebracht.
IT-sector
De winstwaarschuwingen van het vierde kwartaal van 2000 tot het vierde
kwartaal van 2001 blijken inderdaad de algemene economische tendens
goed te volgen. Het aantal nam in de laatste maanden van 2001
drastisch toe en vooral IT-bedrijven zijn gedwongen om tegenvallende
resultaten te melden. Met 41 winstwaarschuwingen springt het vierde
kwartaal van 2001 er opvallend uit; in de vier eerdere kwartalen
werden respectievelijk 15 (derde kwartaal), 20 (tweede kwartaal), 6
(eerste kwartaal) en 10 (vierde kwartaal 2000) winstwaarschuwingen
geteld. Van de 41 winstwaarschuwingen in het vierde kwartaal 2001
waren 13 afkomstig van bedrijven uit de IT-sector. Als tweede kwamen
industriële ondernemingen uit de bus.
Hoofdfondsen
De hoofdfondsen blijken relatief vaak getroffen te worden door
tegenwind: van de 25 AEX-fondsen kwamen maar liefs 10 ondernemingen
(40 procent) een verdubbeling ten opzichte van het derde kwartaal -
met een winstwaarschuwing naar buiten. Onder de 25 Midkap-fondsen
telde Ernst & Young in het vierde kwartaal 8 winstwaarschuwingen tegen
gemiddeld 1 winstwaarschuwing in de eerdere kwartalen. Van de 125
overige fondsen berichtten slechts 23 ondernemingen over tegenvallende
resultaten. Grote ondernemingen, met een omzet van meer dan 2 miljard
Euro, voeren de lijst met het aantal winstwaarschuwingen aan. Die
trend was overigens al vanaf het tweede kwartaal van 2001 zichtbaar.
11 september
Verslechterende marktomstandigheden worden veruit het meest genoemd
als reden voor de tegenvallende resultaten. Ook
herstructureringskosten en vertraging in de productontwikkeling zijn,
zij het op één hand te tellen, als reden genoemd. Zes bedrijven
noemden de impact van de aanslagen in de Verenigde Staten op 11
september 2001 expliciet als medeoorzaak voor de noodzaak om een
winstwaarschuwing uit te brengen.
Pavlov-reactie?
Dat winstwaarschuwingen de belegger niet onverschillig laat, blijkt
uit de invloed op de aandelenkoers. Gemiddeld daalde de koers binnen
24 uur met zon 11 procent. Uit het onderzoek blijkt wel dat het effect
op de koers begint af te vlakken. Waar over het vierde kwartaal van
2000 nog een gemiddelde koersdaling van 14,92% werd genoteerd, kwam
dat een jaar later uit op 6,16%. Kennelijk zijn beleggers wat meer
gewend geraakt aan de economische teruggang en is de eerste schrik er
af, vermoedt Geert-Jan van Logtestijn. In hoeverre er sprake is van
een Pavlov-reactie van beleggers op een winstwaarschuwing en er op de
lange duur weer een meer rationele beurswaarde ontstaat, is volgens
Van Logtestijn moeilijk te zeggen. Beleggers maken van meer
instrumenten gebruik dan alleen hun emotie en intuïtie. Wanneer de
koers zich gaandeweg wat meer herstelt, kunnen daar tal van factoren
debet aan zijn. Met als meest voor de hand liggende dat het gewoon
weer beter gaat met het bedrijf.
Burning platform
Slechts bij een beperkt aantal ondernemingen kwam ook naar buiten
welke maatregelen men voor ogen had om de situatie te verbeteren.
Kostenbesparende maatregelen (in totaal acht keer genoemd) en het
inkrimpen van het personeelsbestand (twee keer genoemd) staan nog het
meest op de publiek gemaakte agenda van de bedrijfsleiding. Van
Logtestijn is verrast over de geringe mededeelzaamheid op dit punt: In
een tijd waarin aandacht voor de aandeelhouder steeds belangrijker
wordt, zou je verwachten dat bedrijven meer inspelen op mogelijke
vragen die bij beleggers opkomen wanneer een winstwaarschuwing
uitgaat. Actiever communiceren over het voorgenomen beleid vergroot
volgens Van Logtestijn de kans op een minder scherpe afstraffing door
de belegger. Goede externe communicatie kan bovendien interne doelen
versterken. Een winstwaarschuwing biedt een burning platform voor het
doorvoeren van reorganisaties. Wanneer een bedrijf de stormbal hijst,
is de noodzaak van bijvoorbeeld het terugbrengen van de kosten of
andere maatregelen om de financiële huishouding op orde te krijgen
evidenter dan wanneer het alleen maar voor de wind gaat.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Geert-Jan van
Logtestijn van Ernst & Young Corporate Finance, telefonisch via 020
549 7 3 92 of met persvoorlichter Jan-Willem Wits, telefonisch via 010
406 53 64.