Stichting Economische Stimulering Knooppunt Arnhem-Nijmegen

Bedrijfsruimten voor stallen alternatief voor woningen en leegloop agrarische gebieden

BOERDERIJ BUSINESS CENTERS GEVEN PLATTELAND NIEUWE DYNAMIEK

ELST 24 januari 2002 - De Stichting ESKAN heeft onderzocht of het opzetten van bedrijfsruimten in leegkomende boerderijen en bijbehorende gebouwen een alternatief is voor boeren die met hun bedrijf stoppen. Uit het haalbaarheidsonderzoek blijkt dat Boerderij Business Centers een aantrekkelijk additioneel inkomen opleveren. Bovendien zorgen de BBCs voor een nieuwe vitaliteit op het platteland.

Vanwege het verdwijnen van de werkgelegenheid in de agrarische sector ook in de regio Arnhem-Nijmegen, komt zowel de sociale als economische dynamiek van het platteland onder druk te staan. Daarnaast zorgen ook grote infrastructurele ontwikkelingen ervoor dat boerderijen en stallen leeg komen. De aanleg van de Betuwelijn, het MTC Valburg en de bouwactiviteiten bij de Waalsprong in Nijmegen en Schuytgraaf in Arnhem zijn daar debet aan.

ESKAN heeft onderzocht of het economisch haalbaar is om de leegkomende boerderijen en bijbehorende gebouwen, zoals stallen, om te vormen tot Boerderij Business Centers. De BBCs zijn kleinschalige bedrijfsverzamelgebouwen of ondernemingscentra die fungeren als broedplaatsen voor starters en daarmee voor een nieuwe economische dynamiek in het landelijk gebied. Op die manier wil ESKAN de sociaal-economische samenhang op het platteland versterken.

Niet alleen toerisme
Volgens ESKAN-directeur Theo Föllings zijn toerisme en natuurbeheer alleen niet afdoende om de boer alternatieve inkomsten te bieden. Momenteel is het al zo dat de werkgelegenheid in een plattelandsgemeente nog maar voor 10% uit agrarische werkgelegenheid bestaat. Het geld wordt nu al voor 90% in andere sectoren verdiend. Maar, je kunt niet van iedere boerderij een mini-camping of pension maken en je kunt niet al het platteland teruggeven aan de natuur, omdat de bevolking dan haar economisch bestaansrecht verliest. Wanneer je van alle stallen woningen maakt, wordt het platteland er ook niet leefbaarder op, maar verandert het in een slaapgebied voor vermogende stedelingen. Het platteland heeft een eigen dynamiek die gedijt bij een diversiteit van functies. Dus natuurbeheer, toerisme, woningen én nieuwe economische activiteiten. Dat laatste dan wel onder strikte voorwaarden, zodat de echte groene natuurgebieden niet aangetast worden.

ESKAN heeft met het onderzoek ook gekeken naar alternatieven die de ontgroening van het platteland tegengaan. Föllings: Nu trekken veel jongeren weg van het platteland omdat er geen werkgelegenheid is die perspectief biedt. Aangezien veel boerengezinnen al over een behoorlijke ICT-kennis beschikken, zou omscholing in die richting een nieuw perspectief kunnen bieden voor agrariërs die hun bedrijf staken.

Ruimte voor economische dynamiek
Uit het onderzoek blijkt wel dat een agrarische ondernemer niet volledig in vervangende inkomsten kan voorzien wanneer hij (een gedeelte van) zijn boerderij of bijgebouwen ombouwt tot bedrijfsgebouwen. Maar, zo voegt Föllings toe, onze berekeningen tonen aan dat het wel degelijk een aantrekkelijk additioneel inkomen oplevert. Föllings noemt als succesvol voorbeeld het Communicatiecentrum in Bemmel. In deze voormalige boerderij zijn diverse kleine communicatiebedrijfjes met succes gestart.

ESKAN constateert dat momenteel veel boerderijen en bijgebouwen worden opgekocht in ruil voor woningbouw. Theo Föllings: Wil je diversiteit, dan kun je een deel van die opgekochte gebouwen toch ook gebruiken voor bedrijfsactiviteiten? Daar waar boerderijen en bijgebouwen toch gesloopt moeten worden, zou je kunnen overwegen om in ruil naast het plegen van woningbouw ook bedrijfsgebouwen te realiseren. ESKAN vindt dat het platteland de ruimte moet krijgen om haar eigen dynamiek te behouden.

Meer info:
Voor verdere informatie: ESKAN, Theo Föllings, directeur. Tel: 0481 361 326