Rijksuniversiteit Groningen
29 jan 2002
Uit Persinformatie
Nummer 16 29 januari 2002
Periode 7 t/m 13 februari 2002
Promotie
Stof en ijs en de vorming van sterren
De Melkweg bevat donkere vlekken. Ooit dacht men dat dit 'leegten in
de ruimte' waren, later kwamen astronomen erachter dat het wolken fijn
stof zijn. Zo'n wolk werd aanvankelijk nog als iets lastigs beschouwd
dat het zicht op de sterren belemmert. Pas in de afgelopen jaren heeft
het stof erkenning gekregen, het wordt nu als een overal aanwezig
onderdeel van de ruimte gezien, iets dat onlosmakelijk verbonden is
met de vorming en evolutie van de sterren. Kosmisch stof, dat onder
andere ijs bevat, kan het best bestudeerd worden op infrarode
golflengten. Dat kan alleen vanuit een satelliet, want water in de
aardse atmosfeer houdt de meeste infrarode straling tegen.
Het promotieonderzoek van Jacqueline Keane gaat over de rol die het
stof speelt bij verschillende processen die betrokken zijn bij de
vorming van sterren. Ze werkte daarbij met waarnemingen afkomstig uit
de Infrared Space Observatory (ISO) van de Europese ruimte-organisatie
ESA. Keane onderzocht twee absorbtiebanden in spectra van water- en
CO2-ijs. Ze vergeleek die spectra met metingen gedaan onder
laboratoriumcondities. De belangrijkste conclusie van het proefschrift
is dat het stof en het ijs dat zich aan het oppervlak van het stof
vormt, beide een cruciale rol vervullen in stervormingsgebieden rondom
zware sterren. Het ijs kan voor astronomen als een soort maat dienen
voor thermische processen in pasgevormde sterren. In de hete kernen
dicht bij de ster verdampt het en geeft zo een aanzet tot een rijke
chemie die uiteindelijk leidt tot de vorming van complexe organische
moleculen.
Jacqueline Keane (Galway, Ierland, 1973) studeerde Natuurwetenschap
aan de National University of Ireland. Het onderzoek werd uitgevoerd
bij het Kapteyn Institute van de RUG. Keane gaat verder met het
onderzoek als postdoc bij het NASA-AMES met een aanstelling van de
National Research Council of America.
Datum en tijd
vrijdag 8 februari 2002, 14.15 uur
Promovenda
mw. J. Keane, tel. (050)363 40 63, fax (050)363 61 00, e-mail:
jacquie@astro.rug.nl
Proefschrift
Origin and evolution of ices around massive young stars
Promotor
prof.dr. A.G.G.M. Tielens
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen