NIBUD Persbericht
P E R S B E R I C H T
8 februari 2002
Wie krijgt wat bij overlijden?
Nieuw erfrecht beschermt achtergebleven echtgenoot
Weet u eigenlijk hoe uw erfenis precies geregeld is? In de loop van
2002 treedt het nieuwe erfrecht in werking. De nieuwe wet zorgt ervoor
dat de achtergebleven echtgenoot zo veel mogelijk op dezelfde manier
kan doorleven. Alles gaat naar de partner; kinderen moeten geduld
hebben. Situaties waarin kinderen hun erfdeel opeisen en de echtgenoot
in financiële nood raakt, worden op deze manier voorkomen. In het boek
Persoonlijke Financiële Planning van het Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting (NIBUD) en de Consumentenbond komt het nieuwe
erfrecht uitgebreid aan de orde.
Voorbeeld
Alex en Mieke hebben twee zoons, Bert en Anton. Het vermogen van Alex
en Mieke zit in hun huis. Gelukkig is op het huis geen hypotheek meer
gevestigd: het maandelijkse inkomen van Mieke en Alex is niet al te
hoog. Bert en Anton zien zij weinig: de jongens en hun ouders kunnen
slecht met elkaar opschieten. Alex en Mieke weten dat zij eigenlijk
een testament moeten opmaken, maar voor zij daartoe komen overlijdt
Alex. Bert en Anton eisen direct hun deel van de erfenis op. Het kan
hun niet schelen dat Mieke daardoor in de financiële problemen komt.
Hoe gaat het nu nog?
In de huidige situatie behoudt de echtgenoot na overlijden de helft
van het gezamenlijke vermogen. De andere helft wordt verdeeld tussen
de echtgenoot en de eventuele kinderen. De kinderen kunnen dit erfdeel
opeisen. De ouder kan daardoor in grote financiële problemen komen. In
ons voorbeeld zou Mieke dus het huis moeten verkopen om Bert en Anton
hun deel van de erfenis te kunnen geven.
Wat gaat er nu precies veranderen?
Om de langstlevende partner te beschermen tegen dit soort aanspraken
van kinderen wordt nu vaak een langstlevendenbeding in het testament
opgenomen. Deze wens om de partner goed verzorgd achter te laten is de
basis van de nieuwe wet. De kinderen hebben nog steeds recht op de
erfenis volgens dezelfde verdeelsleutel. Maar onder de nieuwe wet komt
de volledige erfenis eerst bij de partner terecht. Pas wanneer ook
deze overlijdt (of failliet gaat), kunnen de kinderen hun kindsdeel
opeisen. Zij krijgen een vordering ter grootte van hun erfdeel,
inclusief rente. De kinderen kunnen straks in principe alleen maar
geld en geen goederen meer opeisen. En dit kunnen ze pas doen wanneer
de andere ouder is overleden. De ouder mag het erfdeel natuurlijk wel
meteen aan de kinderen uitbetalen.
Wat betekent dit voor het voorbeeld?
In de nieuwe situatie gaat het vermogen naar Mieke. Zij krijgt een
schuld aan Bert en Anton, ter grootte van hun erfdelen. Deze schuld
hoeft zij tijdens haar leven niet af te lossen. Mieke kan in de woning
blijven wonen. Mocht bij het latere overlijden van Mieke blijken dat
het hele vermogen op is, dan hebben de jongens gewoon pech.
Testament en de rechten van degene die achterblijft
Door middel van een testament kan je afwijken van de wet. Je kunt
bijvoorbeeld aan iemands iets speciaals nalaten. Maar je kunt ook
onterven. Niet de kinderen, want die hebben altijd recht op hun
zogenaamde legitieme portie. De echtgenoot bij testament onterven kan
wel, maar onder de nieuwe wet heeft hij of zij heeft wel recht op een
passend verzorgingsniveau. Dat wil zeggen dat de echtgenoot aanspraak
kan maken op het gebruik van woning en inboedel en bijvoorbeeld de
rente van een bankrekening.
Wat is uw situatie?
Heeft u wel eens nagedacht over wat er in uw situatie gebeurt bij het
overlijden van een familielid? Door het nieuwe erfrecht veranderen er
nog meer zaken. Wellicht een goed moment om te kijken of alles naar
wens is geregeld. Meer over het regelen van uw vermogensoverdracht, en
informatie over schenkingen, erfrecht en testamenten, vindt u in het
boek Persoonlijke Financiële Planning. Erfrecht is slechts één van de
onderwerpen die in het boek aan de orde komen. Het boek behandelt alle
financiële zaken waar u mee te maken kunt krijgen. U vindt naast
uitleg over wetgeving en regelingen, ook talloze voorbeelden en
voorbeeldberekeningen.
Prijs en bestelwijze
Het boek Persoonlijke financiële planning is te bestellen door 17,45
over te maken op girorekening 368700 t.n.v. NIBUD, Utrecht, onder
vermelding van bestelnummer C28. Kijk ook op www.nibud.nl