Gemeente Amersfoort
Visie bibliotheek 'nieuwe stijl' steeds concreter
datum: 5 februari 2002
Al enige tijd bezinnen gemeente en bibliotheek in Amersfoort zich op
de toekomst van de bibliotheek. Ontwikkelingen op ICT-gebied en de
veranderende informatiebehoeften van burgers maken een heroriëntatie
op de informatieve, educatieve en culturele functies van de
bibliotheek noodzakelijk. De gemeente heeft nu in een nota de
contouren geschetst van de bibliotheek 'nieuwe stijl'. Daarbij heeft
ze zich gebaseerd op voorstellen van de bibliotheek. Na advies van de
raadscommissie FPC wordt deze nota verder besproken met de bibliotheek
en instellingen op het gebied van onderwijs, cultuur en welzijn.
De bibliotheek kan zich vandaag de dag niet meer beperken tot het
traditionele uitlenen van boeken. De digitalisering maakt een
vernieuwd aanbod noodzakelijk. Ook hebben bibliotheken te maken met
een afnemend publieksbereik en met het feit dat mensen minder lezen
(de zogenaamde 'ontlezing').
De huidige bibliotheek
Naast de hoofdvestiging zijn er drie filialen en een bibliotheekbus in
Amersfoort. Een vierde filiaal voor de toekomstige wijk Vathorst is in
ontwikkeling. Vergelijkend onderzoek met andere steden laat zien dat
de totale omvang van de Amersfoortse collectie, gezien het aantal
inwoners van de stad, het aantal leden en het aantal uitleningen, aan
de krappe kant is. Uitleenitems zijn op dit moment voornamelijk
boeken, geluids- en beelddragers en speel- en leermaterialen
De omvang van de hoofdvestiging aan de Zonnehof is vergeleken met
andere steden relatief klein. Het pand is verouderd en heeft
onvoldoende uitstraling. De bibliotheek heeft momenteel onvoldoende
mogelijkheden voor een aantrekkelijke presentatie. De
'magazijnopstelling' in rijen kasten voldoet niet langer. Ook de
ontmoetingsfunctie van de bibliotheek is nog heel beperkt.
De bibliotheek werkt samen met diverse instellingen, met name scholen.
Van een intensieve samenwerking is echter nog geen sprake. De
bibliotheek is dit wel van plan en speelt daarmee in op de
ontwikkelingen rond het studiehuis.
Bibliotheekgebruik
26% van de Amersfoortse inwoners is lid van de bibliotheek. Dat is
landelijk gezien een gemiddeld percentage. Het aantal uitleningen per
inwoner is relatief hoog. Uit de Stadspeiling 2000 komt naar voren dat
de bekendheid met de huidige uitleenitems in Amersfoort groot is. Ook
is men tevreden over de deskundigheid en behulpzaamheid van het
personeel. Minder zijn de Amersfoorters te spreken over de actualiteit
en de variatie in het boekenaanbod.
De bibliotheek 'nieuwe stijl'
Kerndoelstelling van het Amersfoortse bibliotheekbeleid was en is nog
steeds, dat de bibliotheek een basisvoorziening van informatie en
cultuur is voor alle inwoners van de stad, die toegankelijk, goed
bereikbaar en aantrekkelijk is. De huidige situatie en alle
ontwikkelingen in ogenschouw nemend, schetst de gemeente het volgende
concept voor een bibliotheek 'nieuwe stijl'. Definitieve keuzes zijn
daarbij nog niet gemaakt.
§ Een meer vraaggerichte opbouw en onderhoud van de collectie.
Periodieke wijk- en doelgroepgerichte gebruikersonderzoeken en
gebruikerspanels maken helder wat die vraag is. Het collectieprofiel
kan daarop afgestemd worden. Het aanbod dient daarnaast te bestaan uit
een toekomstgerichte mix van informatiedragers.
§ Samenwerking met andere instellingen en bedrijven gaat een steeds
belangrijkere rol spelen. Het onderwijs is een belangrijke klant van
de bibliotheek. Leerlingen in het onderwijs werken steeds
zelfstandiger en sporen hun eigen informatie op. Ook wil de
bibliotheek de samenwerking zoeken met culturele instellingen,
welzijnsinstellingen, andere bibliotheken en commerciële instellingen
(zoals boekhandels en cafés).
§ De bibliotheek gaat werken met een gedigitaliseerde catalogus. Via
internet is die ook van huis uit toegankelijk. Ook zullen delen van de
collectie in hun geheel digitaal beschikbaar zijn. Om tweedeling te
voorkomen is digitale scholing van achterstandsgroepen (bijvoorbeeld
allochtonen en ouderen) ook een taak van de bibliotheek.
§ De gedachte om maar een gedeelte van de collectie te presenteren is
op dit moment favoriet. De collectie wordt dan uitgestald naar
wisselende en actuele thema's. Van iedere titel is slechts één band
toegankelijk voor het publiek, de overige zijn opgeslagen in het
magazijn. Dat laatste geldt ook voor minder populaire boeken.
§ De bibliotheek krijgt een literair-culturele podiumfunctie. Die zal
zich met name centreren in de hoofdvestiging.
§ De inrichting van de bibliotheek wordt sfeervoller, moderner en
interactiever. Een internetcafé of 'leesbrasserie' kunnen de
aantrekkingskracht versterken.
§ De nevenbibliotheken in de wijken zullen met name de primaire
diensten leveren aan gebruikers.
Vervolg
De Stadspeiling geeft een beeld van het bibliotheekgebruik in
Amersfoort. De volgende stap is te peilen wat de behoeften en/of
wensen zijn van instellingen op het gebied van onderwijs, cultuur,
welzijn en ondernemingen. Dat zal dit voorjaar gebeuren in de vorm van
interviews en conferenties.
Gemeente en bibliotheek bekijken op dit moment ook samen de
mogelijkheid van huisvesting van een centrale bibliotheek in het
Eemcentrum.