MTC VALBURG
OMTC: studie geeft beperkt inzicht in alle effecten MTC
Verklaring en toelichting van het Ontwikkelingsbedrijf MTC Valburg
Studie naar maatschappelijke kosten en baten geeft beperkt inzicht in
alle effecten van het MTC.
In het kader van de procedure voor toekennen van de gereserveerde
bijdrage voor het MTC uit het MIT (Meerjarenplan Infrastructuur
Transport) heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat een analyse
naar de maatschappelijke kosten en baten (KBA)uit laten voeren.
Een MIT-subsidie is voor de initiatiefnemers van het MTC altijd een
voorwaarde geweest voor realisatie van het MTC. De subsidie is nodig,
omdat in het MTC grote investeringen moeten worden gedaan in algemene
infrastructuur voor goederenvervoer, die niet terugverdiend kunnen
worden door de uitgifte van de bedrijfskavels op het MTC. Een aantal
jaren geleden is in het MIT voor het MTC een bedrag van Euro 79,5
miljoen gereserveerd.
De MIT-procedure
Tot op heden zijn twee studies uitgevoerd. De eerste studie richtte
zich op de vraag of het MTC-initiatief van een dusdanige importantie
is, dat bemoeienis van de rijksoverheid daarmee gerechtvaardigd is.
Die vraag is positief beantwoord.
De tweede studie is de onderhavige kosten/baten analyse (KBA). Deze
studie heeft ten doel zicht te krijgen op een aantal maatschappelijke
effecten die aan de realisering van het MTC zijn verbonden.
Na deze studie volgt een fase waarin de totale propositie
financieel-economisch en inhoudelijk tegen het licht wordt gehouden om
te beoordelen of het MTC als zodanig voldoende solide is. Alleen dan
is er immers grondslag voor een subsidie.
Kosten / Batenanalyse
Voor de interpretatie van de kosten-batenanalyse dient met een aantal
factoren rekening te worden gehouden.
Analyse methode: niet bedoeld voor projecten als MTC.
De KBA is uitgevoerd volgens de richtlijnen van het Centraal
Planbureau. Concreet betekent dit dat de methodiek van het
Onderzoeksprogramma Economische effecten Infrastructuur (OEEI) is
toegepast. De OEEI- methodiek is ontwikkeld voor de beoordeling en
vergelijking van investeringen in lijninfrastructuur. Dus
investeringen die een verbinding totstandbrengen tussen twee punten,
bijv. een spoorlijn of rijksweg tussen punt A en punt B.
De methodiek is eigenlijk niet geschikt voor de beoordeling van een knooppuntvoorziening als het MTC. Het MTC is geen rechtstreekse verbinding tussen twee punten, maar verbindt via een netwerk velerlei punten op kleinere en grotere afstanden en via verschillende modaliteiten met elkaar en betreft een bedrijventerrein.
Beperkte studiedoelen.
In dit programma worden alleen effecten beschreven, die gecorreleerd
kunnen worden aan de beleidsdoelen ten aanzien van goederenvervoer van
het ministerie van verkeer en waterstaat. Daarmee wordt een aantal
andere beleidsdoelen (economie, ruimtelijke ordening en milieu) niet
of slechts beperkt meegenomen. De term maatschappelijke kosten en
baten, heeft om die reden in dit onderzoek dus een beperkte inhoud.
Ook beperkt de studie zich tot de effecten op Nederlands grondgebied.
De ligging van het MTC, vlak bij de landsgrens, brengt mee dat de
negatieve effecten worden geaccentueerd. De positieve effecten (deels
nationaal, maar vooral internationaal/europees) blijven grotendeels
buiten beschouwing. Dat geldt zelfs als die positieve opbrengst
uiteindelijk in Nederland terecht komt. (Bijvoorbeeld: een Nederlandse
distributeur die zijn winst in Nederland groeien door efficiencywinst
op zijn trajecten buiten Nederland). Gegeven de ligging van het MTC
nabij de landsgrens manifesteren zich belangrijke positieve effecten
op Europese schaal.
Geen distributieve effecten meegenomen.
Er is geen rekening gehouden met distributieve effecten, dat wil
zeggen effecten die niet tot een andere opbrengst leiden maar tot een
andere verdeling van kosten of opbrengsten. De voordelen van het MTC
zullen juist gelegen zijn in een andere verdeling van kosten en
opbrengsten tussen de verschillende partijen in de productie-,
transport- en distributieketen. Met name een herverdeling van kosten
en baten ten faveure van de regio (werkgelegenheid, economische
structuur, logistiek) wordt binnen de maatschappelijke
kosten/baten-analyse buiten beschouwing gelaten.
Waardering op tijdwinst en niet op tijdigheid.
In de studie worden kosten en opbrengsten in hoge mate bepaald door
tijdwinst van goederenvervoer (tijd is geld). Snelheid van vervoer is
slechts relevant voor tijdkritische goederen en is voor het MTC
derhalve niet relevant. In de logistieke sector is, mede mogelijk
gemaakt door informatietechnologie, tijdigheid van leveringen (Just in
time-levering) belangrijker dan snelheid van distributie en vervoer.
Dit maakt kostenvoordelen van wegvervoer (door snelheid) minder
belangrijk in logistieke processen.
Geen rekening gehouden met economische en logistieke trends.
De studie is gebaseerd op bestaande economische mechanismen en oudere
kentallen. Er is geen rekening gehouden met recente en nieuwe (inter-)
nationale beleids- en logistieke ontwikkelingen. Zo is bijvoorbeeld
geen rekening gehouden met de groei in het continentaal
goederenvervoer over spoor, hoewel dat een sterk groeiend segment is.
Ook het belasten van wegvervoer via kilometerheffingen in Nederland en
Duitsland en verdere beperkingen van europees wegvervoer (Zwitserland
en Oostenrijk, tunnels) zijn niet als ontwikkelingen meegenomen.
Kwalitatieve conclusies uit de KBA-studie
MTC is belangrijk.
De KBA studie wijst uit dat het MTC een belangrijke rol zal vervullen
in het Trans-Europese transport en distributienetwerk. Het MTC zal een
bijdrage leveren aan de interne bereikbaarheidsproblemen in Nederland
en een positief effect hebben op de concurrentiepositie van Nederland,
in het bijzonder die van Mainport Rotterdam.
Bevestigd wordt dat, juist de intrinsieke samenhang binnen het MTC een
kansrijk innovatief concept oplevert, waardoor het MTC een
veelgevraagde locatie zal zijn voor bedrijfsvestiging.
De effecten van het MTC op milieudoelstellingen en
efficiencyverbetering van transportstromen, beide afgeleid van de
doelstellingen van het ministerie van V&W met betrekking tot
goederenvervoer zijn in geringe mate positief. Onderzoekers tekenen
hierbij aan dat de waardering van het MTC op deze effecten beperkt
wordt door de gehanteerde uitgangspunten en beperkingen in de
OEEI-systematiek.
De KBA geeft in het algemeen een positief beeld van de
maatschappelijke effecten van het MTC: de concurrentiepositie van het
MTC is uitstekend, het MTC draagt bij aan de optimalisering van het
goederenvervoernetwerk, er treden (zij het geringe) milieubaten op, er
zijn potentieel veel synergie-effecten, er is sprake van een toename
van werkgelegenheid met een forse toegevoegde waarde.
Kwantitatieve (financiële) conclusies uit de KBA
De hoofdconclusie van de onderzoekers is dat de OEEI-analyse uitwijst
dat de maatschappelijke kosten substantieel hoger zijn dan de
maatschappelijke baten. Tegelijkertijd plaatsen de onderzoekers een
aantal inhoudelijke en methodische kanttekeningen bij deze
hoofdconclusie.
De uitkomst van de financiële kosten-baten-opstelling wordt in hoge
mate bepaald door de zgn. 'sunk-costs': omvangrijke investeringen die
niet kunnen worden uitgespreid over de ontwikkelingsperiode van het
MTC, maar direct in het begin voor nagenoeg het volledige bedrag
moeten worden gedaan. De inkomsten via de uitgifte van bedrijfskavels
komen over een langere en latere periode tot stand.
Ten aanzien van de kostenopstelling in de KBA moet worden aangetekend
dat is uitgegaan van realisering van alle onderdelen binnen de
grondexploitatie van het MTC. Dit is een onjuiste aanname. Enkele
onderdelen, zoals bijvoorbeeld het interne transportsysteem, zullen
alleen dan worden gerealiseerd, wanneer daarvoor concrete vraag uit de
markt is. Andere onderdelen, zoals de telematica terminal zullen ten
laste worden gebracht van de gebruikers van deze voorziening. Ook is
de opbrengst aan de verhuur van terminals is niet meegenomen in de
opstelling van baten.
OMTC becijfert dat deze correcties ertoe leiden dat het verschil in
kosten en baten dan circa Euro 45 miljoen in plaats van Euro 127
miljoen zal bedragen.
Door de gebruikte rekentechnieken wordt op basis van de KBA geen
uitspraak gedaan over de bedrijfseconomische rentabiliteit, noch over
de hoogte van de MIT-subsidie.
Conclusie
De KBA geeft, mede door de gebruikte OEEI-systematiek en de
gehanteerde uitgangspunten, een beperkt en niet volledig beeld van de
werkelijke effecten van het MTC, zowel kwalitatief als kwantitatief.
DE MKBA geeft geen inzicht in de voordelen voor de regio.
Einde bericht
Voor nadere informatie zie ook: www.mtcvalburg.nl
01 feb 02 16:57