College ter Beoordeling van Geneesmiddelen

Nieuws en publicaties

---

Geneesmiddelen Bulletin

Februari 2002

Beperkingen aan het gebruik van cisapride (Prepulsid®) | Geconjugeerde meningokokken C-vaccins (Meningitec®, Menjugate®, Neisvac-C®)

Beperkingen aan het gebruik van cisapride (Prepulsid®)

Cisapride is een prokineticum dat wordt toegepast bij een aantal motiliteitsstoornissen van het maag-darmkanaal. In de afgelopen vijf jaar zijn er wereldwijd een groot aantal gevallen van ventriculaire ritmestoornissen en acute dood gemeld, samenhangend met het gebruik van cisapride. Deze bijwerking wordt veroorzaakt door verlenging van het QTc-interval. De kans hierop wordt verhoogd door het gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die CYP-3A4 remmen.
Dit verhoogde risico heeft aanleiding gegeven tot aanscherping van de rubriek 'waarschuwingen en voorzorgen' in de productinformatie. De beroepsgroepen zijn hierover, onder meer via Gebu 2000; 34: 114, geïnformeerd. Ondanks deze maatregelen is het gebruik van cisapride, in tegenstelling tot de situatie in andere landen, in Nederland nog steeds hoog.
Recent heeft de wetenschappelijke commissie (CPMP) van de Europese registratieautoriteit zich over dit probleem gebogen. Het is te verwachten dat op advies van de CPMP de Europese Commissie binnenkort nadere beperkingen aan het gebruik van cisapride zal stellen.
Het CBG is van mening dat cisapride alleen door een specialist moet worden voorgeschreven aan patiënten die niet of onvoldoende reageren op andere geneesmiddelen. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de contra-indicaties, waarschuwingen en voorzorgen zoals die nu in de productinformatie zijn opgenomen.

Top pagina

Geconjugeerde meningokokken C-vaccins (Meningitec®, Menjugate®, Neisvac-C®)

Een drietal geconjugeerde meningokokken C-vaccins is recent geregistreerd voor de actieve immunisatie van kinderen vanaf de leeftijd van twee maanden, adolescenten en volwassenen, tegen invasieve infecties veroorzaakt door Neisseria meningitidis serogroep C.
Het voordeel van deze nieuwe vaccins is dat door de conjugatie naast humorale immuniteit (antistofvorming) ook cellulaire immuniteit (geheugen immuniteit) wordt opgebouwd. Hierdoor wordt een sterkere en langdurigere bescherming bewerkstelligd. Bovendien kan door de conjugatie het vaccin worden toegepast bij kinderen jonger dan 2 jaar, waardoor het mogelijk is om deze meningokokkenvaccins in een vaccinatieprogramma toe te passen. Voor kinderen jonger dan 12 maanden worden drie doses van het geconjugeerde vaccin met een interval van ten minste één maand toegediend. Voor kinderen ouder dan 12 maanden, adolescenten en volwassenen is één vaccinatie voldoende. Er zijn nog geen gegevens ter ondersteuning van een revaccinatiestrategie beschikbaar. De onderbouwing van de werkzaamheid en schadelijkheid van de vaccins is gebaseerd op verschillende onderzoeken, waarin naast de vorming van IgG-antilichamen is gekeken naar de zogenoemde 'serum bactericide activiteit'. De drie vaccins bleken sterk immunogeen te zijn na primaire vaccinatie. Na revaccinatie bleek ook een goede cellulaire immuniteit te worden opgebouwd. De gebruikte maten voor humorale immunogeniciteit zijn aanvaarde surrogaatparameters voor klinische bescherming. Dit is al eerder voor de bekende polysacharide meningokokkenvaccins aangetoond. Voor een brede toepasbaarheid is het echter van belang dat deze maten ook voor de geconjugeerde vaccins worden gevalideerd.
De bescherming tegen invasieve infecties is onderzocht in grootschalige interventieprogramma's. Nadat in Engeland een sterke toename van meningokokken C-infecties was gesignaleerd, zijn de geconjugeerde vaccins gefaseerd in de diverse leeftijdscategorieën ingevoerd. De resultaten over de eerste negen maanden wijzen op een effectiviteit van 97% (95%BI=77-99%) voor adolescenten en 92% (95%BI=65-98%) voor jonge kinderen.
In het algemeen worden de vaccins goed verdragen. Frequent gerapporteerde bijwerkingen zijn hoofdpijn, prikkelbaarheid en spierpijn, en bij kleine kinderen ook koorts en slaperigheid. Tevens worden na vaccinatie frequent lokale reacties, zoals erytheem, zwelling en gevoeligheid, gemeld.
Van alle drie de vaccins is de balans van
werkzaamheid/schadelijkheid positief. De uiteindelijke toepasbaarheid zal worden bepaald door het epidemisch voorkomen van meningokokken C-infecties in Nederland (momenteel 35% van alle meningokokkeninfecties). Bij het opnemen van deze vaccins in een algemeen vaccinatieschema dient hiermee rekening te worden gehouden.

Top pagina