Rijksarchiefdienst

Geheim archief Ministerie van Defensie terug uit Rusland

Voor het eerst is Nederland erin geslaagd zijn verloren gewaande archief uit de Bezetting te recupereren uit Rusland. Na zestig jaar krijgen de oorspronkelijke archiefvormers en archiefbewaarplaatsen, onder meer het Katholieke Documentatie Centrum, verschillende exil-uitgeverijen en tal van socialistische organisaties, hun archieven terug. Het betreft archieven die door de Duitse bezetter in 1940-1945 in beslag zijn genomen en na de oorlog door het Rode Leger naar Moskou zijn gebracht. De terugkeer van de archieven wordt op woensdag 30 januari bezegeld in het Nationaal Archief i.o., het huidige Algemeen Rijksarchief. Bij de officiële overdracht presenteert de Staatssecretaris van Cultuur, dhr. F. van der Ploeg, het teruggekregen geheime archief van het Ministerie van Defensie.

De recuperatie is het resultaat van de gezamenlijke inspanningen van het Nationaal Archief i.o., het huidige Algemeen Rijksarchief, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dhr. A.G. Khodakov, ambassadeur van de Russische Federatie in Den Haag en dhr. V.P. Kozlov, hoofd van de Federale Russische Archiefdienst, zullen de Russische Federatie, die bereidwillig heeft meegewerkt aan de teruggave van het Nederlandse erfgoed, bij de officiële overdracht vertegenwoordigen.

Op 6 december jl. hebben de Russische autoriteiten het eerste deel van het archief overhandigd aan de Nederlandse ambassadeur in Moskou. Vervolgens zijn de 22 archiefbestanden overgebracht naar het Nationaal Archief i.o., het huidige Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Toen het 40 meter lange archief eindelijk toegankelijk werd voor de experts van het Algemeen Rijksarchief, ontdekten zij bijzondere stukken die sinds het einde van de oorlog verloren zijn gewaand.

* Het geheim archief van het Ministerie van Defensie De inhoud van deze bijzondere aanwinst maakt Staatssecretaris Rick van der Ploeg bekend bij de overdracht.

* Het privéarchief van de Nijmeegse katholieke martelaar Robert Regout
De volkenrechtgeleerde en studentenmoderator is al in 1940 opgepakt door de Duitse bezetter omdat hij zijn stem liet horen. Regout heeft de oorlog niet overleefd. Hij stierf in Dachau in 1942. Oud-hoofdredacteur van De Tijd, Herman van Run, die Regout als student heeft gekend, vertelt bij de overdracht wat voor man hij was.

* Archieven van de exil-uitgeverijen Joseph Bloch en Allert de Lange
Daarin briefwisselingen met onder meer Bertold Brecht, Joseph Roth en Thomas Mann.

De overdracht van het gerecupereerde archief vindt 30 januari plaats om 16.00 uur.