Ministerie van Financien
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Plein 2
2511 CR DEN HAAG
Datum Uw brief Ons kenmerk (Kenmerk)
BFB 2002/55M
Onderwerp
Toezending verslag van de Ecofin Raad van 22 januari 2002 te Brussel.
Hierbij zend ik u, mede namens de Staatssecretaris, het verslag van de vergadering van de Ecofin Raad van 22 januari 2002 te Brussel.
Dit verslag wordt toegezonden aan de Voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer alsmede de Voorzitters van de Algemene Commissie voor Europese Zaken en de Vaste Commissie voor Financiën van de Tweede Kamer.
DE MINISTER VAN FINANCIËN
Verslag Eurogroep en Ecofin-Raad d.d. 21 en 22 januari 2002
Verslag Eurogroep 21 januari 2002
Er is gesproken over de economische en budgettaire situatie.
Economische situatie
De economische groei in de eurozone is in 2001 sterk teruggelopen, ondanks het feit dat de economische fundamenten in grote lijnen gezond zijn en er voorts geen sprake is van grote onevenwichtigheden. Uit recente informatie blijkt dat enkele belangrijke economische indicatoren inmiddels een verbetering laten zien, hetgeen impliceert dat in de eerste helft van 2002 tekenen van economisch herstel zichtbaar zullen worden. Dit is in lijn met de vooruitzichten van de Autumn Forecasts van de Commissie, waarin is verondersteld dat een recessie in de eurozone uit zou blijven, en dat de economische groei in de tweede helft van 2002 weer in lijn is met de potentiële economische groei.
Budgettaire situatie
In de laatste maanden van 2001 hebben vrijwel alle lidstaten de updates van hun stabiliteits- en convergentieprogramma's ingediend bij de Commissie. Alleen Denemarken heeft nog geen convergentieprogramma ingediend omdat de begrotingsplannen van het nieuwe kabinet nog niet gereed waren. Dit programma wordt naar verwachting in maart ingediend. Er bestaat tevredenheid over het feit dat vrijwel alle programma's voor eind 2001 zijn uitgebracht, omdat hiermee ten opzichte van voorgaande jaren de beoordeling is vergemakkelijkt en de achterliggende veronderstellingen in de programma's meer op een lijn zitten. Ook bestaat tevredenheid over het feit dat de lidstaten over het algemeen positief gereageerd hebben op het verzoek om de in programma's te rapporteren over de lange-termijn houdbaarheid van de overheidsfinanciën, mede in het licht van de vergrijzing.
Op basis van de informatie uit de programma's is in de Eurogroep gesproken over de ontwikkelingen en het voorgenomen beleid in diverse lidstaten. De aandacht richtte zich voornamelijk op de verslechterde budgettaire posities die zich in enkele EMU-lidstaten voordoen, met name ten gevolge van de economische groeivertraging. Een formele beoordeling van de eerste programma's heeft plaatsgevonden in de Ecofin-raad van 22 januari. De overige programma's (met uitzondering die van Denemarken) zullen worden besproken in de Ecofin-raad van 12 februari.
Ecofin Raad
Openbaar debat inzake werkprogramma Spaans Voorzitterschap
Voorzitter Rato licht het werkprogramma zoals uiteengezet in document 5400/02 van 16 januari 2002 uitvoerig toe. In zijn mondelinge introductie benadrukt hij de noodzaak van verdergaande hervormingen op het terrein van de arbeidsmarkt en hij noemt daarbij de volgende aandachtsgebieden: de hervorming van belasting en sociale zekerheidsregelingen, de modernisering
van wetgeving op het terrein van arbeidsvoorwaarden teneinde te bereiken dat loon- en productiviteitsontwikkeling in de pas lopen, de vergroting van de grensoverschrijdende mobiliteit van
arbeid, de verlenging van het arbeidzame leven en de bevordering van ondernemingszin.
Andere terreinen waar voortgang moet worden gemaakt zijn de financiële markten en de netwerkindustrieën. Verder zal ten behoeve van de top in Barcelona inhoud moeten worden gegeven aan de milieudimensie van het Lissabonproces. Wat betreft de belastingen noemt Rato het belastingpakket als prioriteit en de samenwerking van belastingdiensten teneinde fraude te
bestrijden, dit laatste ook tegen de achtergrond van de strijd tegen het internationaal terrorisme. Ten slotte streeft het Voorzitterschap naar een intensivering van de handelsrelaties met Latijns Amerika en vraagt hij aandacht voor de dialoog met de mediterrane landen in het kader van het Barcelonaproces. De Ecofin zou zich in dat kader ook moet buigen over een financiële instelling speciaal ten behoeve van de economische en politieke ontwikkeling van die regio.
De Commissie onderschrijft de prioriteiten van het Voorzitterschap. Commissaris Bolkestein zou graag nog tijdens Spaans Voorzitterschap een discussie in de Ecofin zien over de Commissie-mededeling inzake de vennootschapsbelasting. De Ecofin van mei lijkt daarvoor een geschikte gelegenheid te bieden. Commissaris Schreyer kondigt aan dat de Commissie eind januari een document zal vaststellen over het financieel kader voor de onderhandelingen met de kandidaat-lidstaten. Uitgangspunt is dat strikt de hand wordt gehouden aan de plafonds zoals afgesproken in Berlijn.
Alle lidstaten onderschrijven de ambitie van het Voorzitterschap op het terrein van de structurele hervormingen en de voorbereidingen voor de top in Barcelona. Minister Zalm benadrukt in dat verband
dat het juist in tijden van mindere economische vooruitzichten belangrijk is om door te gaan met het proces van structurele hervormingen en marktopening. Minister Zalm constateert verder dat de introductie van de euro door de succesvolle invoering niet veel aandacht meer zal opeisen, of het moet zijn dat de drie "outs" alsnog op korte termijn besluiten deel te nemen. Minister Zalm vraagt ter ondersteuning van de werkzaamheden in de Algemene Raad ook aandacht in Ecofinverband voor de kosten van de uitbreiding van de EU. De financiële perspectieven moeten worden gerespecteerd maar ook moet worden voorkomen dat besluiten met een "camel nose" karakter worden genomen. Dit betekent dat er conform de afspraken in Berlijn geen directe inkomenssteun aan de landbouwsector in nieuwe lidstaten moet worden toegezegd, dat het plafond voor structuurfondsontvangsten per lidstaat vastgesteld blijft op de afgesproken 4% van het BNP en dat de uitgaven voor plattelandbeleid niet verder worden verhoogd. De betrokkenheid van de Ecofin bij dit onderwerp wordt ook bepleit door zes andere lidstaten.
Stabiliteits- en groeipact
Commissaris Solbes licht toe dat de in deze vergadering voorliggende programma's van België, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Finland en Zweden geen problemen opleveren. In het algemeen zijn de afspraken uit de gedragscode goed toegepast, met een enkele kanttekening wat betreft de volledigheid van de verstrekte informatie. Alle lidstaten hebben in hun programma aandacht besteed aan de lange termijn strategie met betrekking tot de houdbaarheid van de overheidsfinanciën bij een vergrijzende bevolking. Alle voorliggende concept-raadsaanbevelingen kunnen de instemming van de Commissie wegdragen.
België.
Commissaris Solbes acht het van belang dat België blijft streven naar een primair overschot van 6% BBP met het oog op de nog steeds hoge schuldquote en de vergrijzing. EFC-voorzitter Akerholm onderschrijft dat, en geeft verder aan dat het programma van België niet alle vereiste informatie omvat. Belgïe heeft toegezegd dat volgend jaar te zullen aanpassen.
Luxemburg
Commissaris Solbes geeft aan dat in Luxemburg sprake blijft van een onverminderd begrotingsoverschot. Een aandachtspunt is het groeitempo van de lopende begrotingsuitgaven.
Nederland
Commissaris Solbes merkt op dat ondanks de relatief forse daling van de economische groei het effect op de overheidsfinanciën in 2001 bescheiden is gebleven dankzij onverminderd hoge belastingontvangsten. In Nederland is sprake van gezonde overheidsfinanciën en een passend beleid. De gepresenteerde projecties zijn duidelijk en geven aan dat rekening wordt gehouden met de economische ontwikkeling. Ook is er sprake van een goede strategie om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen.
Dat laatste punt wordt ook door EFC-voorzitter Akerholm gememoreerd. Nederland voldoet aan de vereisten uit het SGP. Hoewel de prognose een duidelijke verbetering toont noemt Akerholm als aandachtspunt de loon- en prijsontwikkeling.
Oostenrijk
Commissaris Solbes constateert dat Oostenrijk voldoet aan de vereisten uit het pact. Hij benadrukt dat vanwege de hoge belastingdruk de toekomstige strategie gericht zou moeten zijn op uitgavenreductie en daarvoor zijn hervormingen van het pensioenstelsel en het overheidsapparaat noodzakelijk. EFC-voorzitter Akerholm voegt daar aan toe dat de informatie over de lange termijn strategie nog aan kwaliteit zou kunnen winnen.
Oostenrijk is het eens met de conceptaanbeveling. Oostenrijk meldt dat de beleidsstrategie er op is gericht om in de periode tot 2010 de belastingdruk te verlagen van 45% naar 40%.
Finland
Commissaris Solbes complimenteert de Finse regering met de bereikte resultaten. Ondanks vertraging in de economische groei blijft het overschot onverminderd groot. Wel constateert hij dat de werkloosheid in Finland hoog is hetgeen vraagt om hervorming van het belasting- en sociale zekerheidsstelsel. EFC-voorzitter Akerholm vermeldt dat het Finse programma een zeer goed beeld schetst van het lange termijn perspectief.
Zweden
Commissaris Solbes stelt dat het Zweedse programma voldoet aan de eisen uit het SGP. Stabiliteit van de kroon t.o.v. de euro is nog niet bereikt, maar de Commissie verwacht dat Zweden aan het wisselkoersmechanisme gaat deelnemen. EFC-voorzitter Akerholm geeft aan dat de macro-economische vooruitzichten uit het programma weliswaar zijn verouderd maar dat gevoeligheidsanalyse aantoont dat het overschot op de begroting ook bij een lagere economische groei kan worden gehandhaafd.
Voorzitter Rato stelt vast dat alle raadsaanbevelingen ongewijzigd kunnen worden vastgesteld en openbaar gemaakt.
R&D-rapport
EPC-voorzitter Cotis introduceert het rapport dat door een werkgroep onder leiding van de Nederlandse SG van EZ is opgesteld. Europa presteert op het terrein van R&D matig ten opzichte van de VS en een inhaalbeweging is noodzakelijk. Daartoe zal wel een reeks van maatregelen en initiatieven moeten worden genomen. Cotis noemt de integratie van kapitaalmarkten waardoor meer risicokapitaal beschikbaar komt, het regelen van een Europees octrooi, het stimuleren van vernieuwing in met name het midden en kleinbedrijf, moderniseren van faillissementswetgeving, en in het algemeen het bevorderen van onderzoeksinspanningen in de private sector.
Commissaris Solbes onderschrijft dat de uitbouw van de kenniseconomie essentieel is voor het welslagen van de Lissabon-doelstelling. Wel vraagt hij aandacht voor het macro-economische kader. Impulsen kunnen nuttig zijn maar het accent moet liggen op private initiatieven waarbij de rol van de overheid vooral voorwaardenscheppend is.
Een lidstaat is enigszins teleurgesteld omdat het rapport geen antwoord geeft op de vraag waarom het Europese bedrijfsleven en de Europese consumenten zo terughoudend zijn met nieuwe technologieën. De vraag naar nieuwe technologieën zou moeten worden versterkt door het financieren van programma's waarin onderzoekers en consumenten worden samengebracht. Verder bepleit de lidstaat coördinatie op het gebied van financiële steunverlening aan het bedrijfsleven.
Minister Zalm spreekt zijn waardering uit voor de opzet van het rapport waarin vanuit een modern theoretisch raamwerk via empirisch onderzoek tot aanbevelingen wordt gekomen. Ook een andere lidstaat is tevreden met het rapport en met de aandacht die daarin is voor de rol van het midden- en kleinbedrijf, de beschikbaarheid van risicokapitaal en de opbouw van human capital.
Voorzitter Rato constateert dat de Raad het rapport kan doorgeleiden als achtergrondstuk ten behoeve van de ER Barcelona. Het rapport zal openbaar worden gemaakt.
Invoering van de chartale euro
Geconstateerd wordt dat de invoering van de euro in alle lidstaten nog voorspoediger is verlopen dan verwacht. Het onderwerp zal in een volgende vergadering ook nog eens aan de orde komen.
Ratificatie eigen middelenbesluit
Voorzitter Rato geeft aan dat op twee kleine lidstaten na alle lidstaten de ratificatieprocedure hebben afgerond. Eén van die twee lidstaten meldt dat de parlementaire procedure is afgerond en dat formele afhandeling een kwestie van enkele dagen is. De andere lidstaat laat weten dat de stemming in het parlement nog vóór het einde van deze maand wordt verwacht.
De lidstaat die dit punt geagendeerd had verzoekt weer om agendering op de eerstvolgende Ecofin (12 februari), zodat dan kan worden geconstateerd dat de ratificatie in alle lidstaten is afgerond. Aldus wordt besloten.
Belasting van spaargelden: onderhandelingen met derde landen
Het is de bedoeling dat de Commissie op iedere Ecofin verslag uitbrengt over de voortgang in de onderhandelingen met vastgestelde derde landen over de bereidheid van die landen vergelijkbare maatregelen te nemen als die van de EG op het gebied van de spaartegoeden. Uitgangspunt is de conceptrichtlijn zoals aanvaard in de Ecofin van 13 december jl.
Commissaris Bolkestein meldt dat de Commissie de tekst van de conceptrichtlijn aan de zes betrokken landen heeft gestuurd. Het betreft de VS, Zwitserland, Liechtenstein, Monaco, Andorra en San Marino. Vijf landen hebben schriftelijk laten weten bereid te zijn tot onderhandelingen. De VS hebben mondeling laten weten eind januari te willen praten. Inmiddels hebben besprekingen plaatsgehad met San Marino. San Marino lijkt bereid te komen tot uitwisseling van inlichtingen over inwoners van de EU, maar wil de zaak eerst nog nader bestuderen. Met Monaco, Andorra en Liechtenstein wordt in februari gepraat. In Zwitserland is inmiddels een ontwerp mandaat voor de onderhandelingen opgesteld. Dit moet nog goedgekeurd worden door het parlement. Wel is duidelijk dat Zwitserland zijn bankgeheim niet zal opgeven. Verder koppelt Zwitserland het spaartegoedendossier aan enkele andere dossiers zoals Schengen en Dublin.
Bolkestein besluit met een oproep aan de landen met afhankelijke en/of geassocieerde gebieden vaart te zetten achter hun onderhandelingen met deze gebieden.
Lunchpunten
Argentinië
De economische situatie in Argentinië komt kort aan de orde. Besloten wordt om het statement zoals dat was voorbereid door het EFC openbaar te maken. (zie statement in bijgevoegde persbriefing)
Kosten Uitbreiding
Aan de eerdere oproep van Nederland, om de financiële consequenties van de uitbreiding zoals die binnenkort door de Commissie zullen worden gepresenteerd in Ecofinverband te bespreken, is tijdens deze lunch gehoor gegeven.In de Ecofin van 12 februari en/of van 5 maart zal het onderwerp worden geagendeerd.Afgesproken is dat de voorbereiding hiervan zal plaatsvinden in de Raadswerkgroep Uitbreiding, die voor dit onderwerp zal worden aangevuld met Financiën-experts.
-o-
Persbriefing